Renal iskemi-reperfüzyon hasarında L-Karnitin`in rolü

Abstract

41 7.ÖZET İskemi, hücrede enerji düzeyinin düşmesine ve toksik metabolitlerin dokuda birikimine yol arak, hücre disfonksiyonu ve sonrasında hücre ölümüne kadar gidebilen bir dizi biyokimyasal aksiyonu başlatmaktadır. İskemik ortamda doku ATP düzeyi azalmakta, asidoz oluşmakta ve un iskemi sürelerinin ardından reperfıizyon sonrası boşalan ATP depolan organ viabilitesini rdürmek için yeterli miktarda doldurulamamaktadır. Bunun üzerine reperfıizyon ile birlikte tama gelen nötrofiller ve bunlarda açığa çıkan mediatörlerin zararlı et9kileri de eklenince, organ ya doku ölümü kaçınılmaz olmaktadır. Yapılan çalışmalar, doku hasarının esas olarak, iskemi nrası reperfıizyona sekonder geliştiğini göstermiştir. İskemi süresi ne kadar uzun ise reperfıizyon sarının da o derece ciddi nitelikte oluştuğu görülmüştür. Böbrekte; sistemik hipotansiyon, hipovolemik şok, kardiak arrest, renovasküler cerrahi, rtik cross klempaj ve organ hasadı gibi klinik durumlar sırasmda sıcak iskemi-reperfiizyon hasan ıışabilmektedir. Aynca bu iskemik hasar, transplante organın kaybında en başta gelen denlerden biridir. Renal kan akımındaki azalma veya kesilmesiyle oluşan klinik tablo, belirgin >ku hasan olmaksızın gelişen prerenal azotemiden, tubuler veya kortikal nekroza bağlı ciddi ut böbrek bozukluğuna kadar farklı şekillerde olabilir. Bu hasann şiddeti iskemi süresi ile paralel arak artmakta ve organ viabilitesi de bu oranda bozulmaktadır. İskemi dokudaki reperfıizyon sanna neden olmakla birlikte, böbrekte iskeminin kendisi de erken ineversibl tubuler hasara »laçtığı için mücadele edilmesi gereken bir safhadır. Karnitin, memeli metabolizmasında enerji üretimini ve organik asitlerin detoksifikasyonunu ğlayan p oksidasyon için, mitokondri membranından uzun zincirli yağ asitlerinin transportunda mel bir taşıyıcıdır. Karnitin etkisiyle, intramitokondriyal acil CoA düzeyi azalır, ANT serbest lir ve ATP artar, serbest CoA artar, alfa ketoglutarat Krebs siklusunda kullanılır, asetil CoA / 3 A aram azalır, piruvat oksidatif olarak kullanılır ve laktik asit üretimi azalarak asidoz azaltılmış ur. L ve D propiyonil karnitin fenton sisteminde hidroksil radikal üretimini durdurur. Tüm ınlann sonucunda da daha az bir hücre hasan oluşmaktadır.Doku viabilitesinin sağlanmasında reperfuzyonun zararlı etkilerine ek olarak doku ATP ızeyinin, yani enerji rezervinin oldukça önem taşıdığını biliyoruz. Bu nedenle erken dönemde nüz reperfıizyon olmaksızın sıcak iskemiye oldukça hassas olan renal tübül hücrelerinin, ATP ve erji rezervlerini korumak ve sonrasında gelişebilecek ATN ve asidozu azaltarak irreversibl hasan demek amacıyla karnitinin yararlı etkilerinden faydalanmayı amaçladık. Bunun için sıçanlarda :neysel olarak oluşturduğumuz 60 ve 90 dakikalık renal iskemi reperfıizyon modelinde, karnitin davisi uyguladığımız gruplarda,karnitinin iskemi reperfıizyon hasannndaki etkisini sağ kalım, stopatoloji ve BFT düzeyleri temelinde göstermeyi amaçladık. Karnitin, renal iskemi reperfıizyon işarında tüm iskemi gruplarında erken (15 dakika) ve geç dönemde(Sağ kalanlarda 7. gün) stopatolojik olarak renal tubul hasanın, aynı iskemi sürelerinde karnitin verilmeyenlere göre ve ) dakika iskemi gruplannda 3. gün bakılan BUN ve kreatinin düzeyini aynı iskemi süresinde ırnitin verilmeyenlere göre istatisttiksel olarak anlamlı bir oranda azaltmıştır. Sonuç olarak, sellikle uzun süre iskemilerde, iskemik süreç başlangıcından önce uygulanan karnitin tedavisinin ibrek viabilitesine yararlı etkileri olduğu saptanmıştır.