Sekiz-on dört yaş arası hafif persistan astmalı çocuklarda montelukast sodyum kullanımının değerlendirilmesi ve inhale kortikosteroidlerle karşılaştırılması

Abstract

ÖZET SEKIZ-ON DÖRT YAŞ ARASI HAFİF PERSISTAN ASTMALI ÇOCUKLARDA MONTELUKAST SODYUM KULLANIMININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE İNHALE KORTİKOSTEROİDLERLE KARŞILAŞTIRILMASI AMAÇ: Çocukluk çağında en sık görülen kronik hastalıkların başında gelmekte olan bronşial astmada tedavi rejimlerinin sınırlı olması nedeni ile yeni tedavi modelleri geliştirilmeye çalışılmaktadır; sisteinil lökotrien reseptör antagonisti montelukast sodyum bunlardan birisidir. Bu çalışmada montelukast sodyumun etkinliği, tolerabilitesi ve güvenilirliğinin saptanması yanında inhale kortikosteroidlerle karşılaştırılması yapılarak çocukluk çağı astma tedavisindeki yerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. HASTALAR VE METOD: Çalışmaya en az bir yıldır hafif persistan astma nedeni ile izlenen 8-14 yaş arası 27'si (%42.9) kız, 36'sı (%57.1) erkek toplam 63 hasta alındı. Hastalar üç gruba ayrıldı; grup 1; montelukast sodyum, grup 2; inhale kortikosteroid, grup 3; montelukast sodyum ve inhale kortikosteroidi birlikte alan hastalardan oluşturuldu, iki haftalık hazırlık safhasında bazal solunum fonksiyon testleri, peak flow meter ölçümleri, epidermal deri testleri, hemogram, karaciğer- böbrek fonksiyon testleri, T. IgE ile total eozinofil ölçümleri, elektrokardiyografik incelemeleri, rutin idrar analizleri ve idrarda lökotrien E4 ölçümleri gerçekleştirildi. Gece uykudan uyanma sıklığı ve beta-2 agonist gereksinimleri saptandı. Hastaların klinik, egzersiz kapasitesi, eliminasyona uyum ve duygulanımlarını içeren semptom skorlamaları oluşturuldu. Aktif tedavi periyodunda hastalar üç ay boyunca her ay görülerek solunum fonksiyon testleri, peak flow meter ölçümleri ve semptom skorlamaları kaydedildi. Aktif tedavi periyodu sonunda başlangıç laboratuvar incelemeleri tekrarlanarak hastaların ilaçları kesildi. BULGULAR: Toplam 63 hasta ile başlanan çalışma; üç hasta takipsizlikten, üç hasta da durumları kötüleştiği için çalışma dışı bırakıldığından dolayı 57 hasta ile tamamlanmıştır.Gruplar arası yaş, cinsiyet ve hastalık süresi olarak istatistiksel açıdan anlamlı farklılık saptanmamıştır (p> 0.05). Çalışma öncesi 17 hastada (%26) akut sinüzit, üç hastada (%4.7) boğaz enfeksiyonu saptanıp antibiyotik ile tedavileri yapıldıktan bir ay sonra çalışmaya dahil edilmişlerdir. Tedavi öncesi ve sonrası hastaların idrar analizleri, epidermal deri testleri ve EKG'leri karşılaştırıldığında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık saptanmamıştır (p> 0.05). Tedavi öncesi ve sonrası gruplar arasında hematolojik, biyokimyasal ve serolojik parametreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır (p> 0.05). Tedavi sonrası grup içi değerlendirmede grup 1'de lökosit sayısında anlamlı azalma saptanmakla beraber bu azalma normal sınırlar içerisine denk gelmektedir (p: 0.03). Grup 2'de ise tedavi sonunda eozinofil sayımında anlamlı azalma saptanmıştır (p:0.03). Grup 3'de direkt bilirubin ve SGPT değerlerinde anlamlı artma saptanmakla beraber bu artma normal sınırlar dahilindedir (Sırasıyla, p: 0.02 ve p: 0.03). Solunum fonksiyon testlerinin değerlendirilmesinde FVC, FEV1f FEF25-75 parametrelerinde tedavi başlangıcına göre yükselme saptanmış olup bu yükselme istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p> 0.05). PEF parametresi değerlendirildiğinde her üç grupta da tedavi başlangıcına göre artma saptanmış olup grup 1 ve 2'de bu artma istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (Sırasıyla, p: 0.01 ve p: 0.04). Peak flow meter sabah ölçümlerinde her üç grupta da tedavi başlangıcına göre istatistiksel açıdan anlamlı artma saptanmıştır (Sırasıyla, p: 0.000, p: 0.004 ve p: 0.0005). Akşam ölçümlerinde ise her üç grupta da artma saptanmış olmakla beraber grup 1 ve 3'deki artma istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (Sırasıyla, p: 0.000 ve p: 0.0005). Gruplar arası karşılaştırmada ise istatistiksel olarak anlamlılık saptanmamıştır (p> 0.05). Aylık bronkodilatatör gereksinimi her üç grupta da tedavi sonunda istatistiksel olarak anlamlı derecede azalmıştır (Sırasıyla, p: 0.003, p: 0.000, p: 0.0006). Gruplar arasında bronkodilatatör gereksiniminde azalmada istatistiksel açıdan anlamlılık ikinci ayda sağlanmıştır; gereksinimde en belirgin azalma grup 3'de gözlenmiştir (p: 0.03). Semptom skorlamasında gruplar arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık saptanmamıştır (p> 0.05). Her üç grupta da 1. ayın sonunda doktora ve hastaya göre klinik düzelme sağlanmıştır. Hastaya göre olan klinik düzelme istatistiksel açıdananlamlıdır (Sırasıyla, p: 0.02, p: 0.01 ve p: 0.001). Egzersiz kapasitesinde artma hem hastaya hem de doktora göre sağlanmış olup istatistiksel açıdan anlamlı sonuç hasta değerlendirmesinde grup 3'de saptanmıştır (p: 0.03). Her üç grupta uykudan uyanma sıklığı karşılaştırıldığında grup içinde ve gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir azalma ya da artma saptanmamıştır (p> 0.05). Eliminasyona uyum ve duygulanım açısından grup içi ve gruplar arasında hastaya ve doktora göre tedaviyi etkileyebilecek anlamlı bir değişiklik gözlemlenmemiştir (p> 0.05). Hastalar yan etki açısından değerlendirildiğinde hazırlık safhasına göre aktif tedavi periyodunda hiçbir grupta belirgin yan etki artışına rastlanmamıştır (p> 0.05). İdrarda LTE4 atılımının değerlendirmesinde, her üç tedavi grubunda da tedavi başlangıcına göre tedavinin sonunda istatistiksel olarak anlamlı azalma saptanmıştır (grup 1 p: 0.02, grup 2 p: 0.001, grup 3 p: 0.000). Gruplar arası değerlendirmede ise tedavi başlangıcında ve sonunda istatistiksel olarak anlamlılık saptanmamıştır (p> 0.05). YORUM: Çalışmamızın sonuçları hafif persistan astmalı çocukların hastalık aktivitelerinin, inhale kortikosteroid ve kombine tedavi alan grupta daha belirgin olmak üzere, her üç tedavi rejimi ile de kontrol altına alınabileceğini göstermektedir. Hafif astmada montelukast sodyum tedavisinin tek başına güvenle kullanılabileceğini düşünmekle beraber orta ve ağır astmada ancak inhale kortikosteroidlerle beraber kullanıldığında başarılı bir tedavinin gerçekleştirilebileceği kanısındayız. Sınırda lökosit sayısına sahip lökopeni riski olan hastalarda montelukast sodyum tedavisinin, karaciğer fonksiyon testi bozukluğu olanlarda kombine tedavi şeklinin laboratuvar takibi ile yapılmasını önermekteyiz. ANAHTAR KELİMELER: Bronşial astma - inhale kortikosteroid - montelukast sodyum.

ABSTRACT EVALUATION OF MONTELUKAST SODIUM IN EIGHT TO FOURTEEN YEARS OLD CHILDREN WITH MILD PERSISTENT ASTHMA AND COMPRASION WITH INHALED CORTICOSTEROIDS OBJECTIVES: New treatment models are being developed due to the limited number of available treatment regimens in bronchial asthma which is the most common chronic disease in childhood. Montelukast sodium, a cysteinil leukotriene receptor antagonist, is one of these new treatment approaches. In this study, the efficiency, tolerability and safety of montelukast sodium in childhood asthma were aimed to be evaluated in addition to its comparision with inhaled corticosteroids. PATIENTS AND METHODS: Sixty three patients (8-14 years old, 27 female) who have been followed-up for at least one year due to mild persistant asthma were enrolled in this study. Patients were divided into three groups: Those given montelukast sodium (Group 1), inhaled corticosteroids (Group 2) and montelukast sodium plus inhaled corticosteroids (Group 3). All the groups were treated for three months. Basal pulmonary function tests, peak flow meter measurement, epidermal skin tests, electrocardiography, urinalysis, urinary LTE4 excretion, complete blood count, liver and renal function tests, serum total IgE level and total eosinophil count were evaluated before the study during run in period. In addition, the frequency of night time awakenings and beta-2 agonist requirements were determined. Symptom scores were constructed including clinical well being, exercise capacity, compliance to elimination instractions and mood for each patient. The patients were seen monthly during the treatment period and pulmonary function tests, peak flow meter measurement and symptom scores were recorded. At the end of the third month, pretreatment laboratory evaluations were repeated and the medications were stopped. RESULTS: The study was completed with 57 patients, since three patients were unavailable for follow up, and three patients were excluded due to worsening of asthma. Twenty patients were included in the study after they were treated with antibiotics (17 for acute sinusitis, and three for pharyngitis) during the run in period. 4There was no significant difference between the groups with respect to age, sex and disease period (p> 0.05). There was no significant difference between the groups with respect to pre and posttreatment urine analyses, epidermal skin test and ECG (p> 0.05). Pre and posttreatment hematological, biochemical and serological parameters were also not different between the groups (p> 0.05). On the other hand, when each group was evaluated separately, leukocyte count decreased significantly at the end of the treatment in Group 1, although within normal limits (p: 0.03). In addition, eosinophile count decreased significantly at the end of the treatment in Group 2 (p: 0.03). Direct bilirubin and SGPT levels increased significantly at the end of the treatment in Group 3, although within normal limits (p: 0.02 and p: 0.03, respectively). Posttreatment FVC, FEVi FEF25-75 values increased compared to pretreatment values, but this was not significant statistically (p> 0.05). PEF values, on the other hand, increased in all three groups at the end of the treatment, being significant in Groups 1 and 2 (p: 0.01 and p: 0.04, respectively). AM measurements in peak flow meter increased significantly in all three groups at the end of the treatment (p: 0.000, p: 0.004 and p: 0.0005, respectively), whereas PM measurements increased significantly only in Groups 1 and 3 (p: 0.000 and p: 0.0005, respectively). There was no intergroup statistical difference (p> 0.05). Monthly bronchodilatator requirement decreased significantly starting from the second month, and decreased further at the end of the treatment in all three groups, being most prominent in Group 3 (p: 0.003, p: 0.000 and p: 0.0006, respectively). Symptom scorings were not different significantly between the three groups (p> 0.05). Clinical improvement was achieved at the end of the first month in each group both with respect to the doctor and to the patients, which was significant statistically in case of patient assessment (p: 0.02, p: 0.01 and p: 0.001, respectively). Increase in exercise capacity was achieved both with respect to the doctor and to the patients, being significant statistically with respect to patients in Group 3 (p: 0.03). There was no statistical difference when nocturnal awakening was compared between and within the groups (p> 0.05). No significant variation that could effect the treatment with respect to the patients and the doctor was determined between and within in the groups (p> 0.05).When the patients were evaluated for the side effects, no significant increase was noted in any of the groups during the active treatment period with respect to the run in period (p> 0.05). Post-treatment urinary LTE4 excretion was found to be decreased significantly compared to pre-trearment levels in all three treatment groups ( p: 0.02, p: 0.001, p: 0.000 in groups 1, 2 and 3, respectively). On the other hand, pretreatment and posttreatment levels were not significantly different between the three groups (p> 0.05). CONCLUSION: The results of this study demonstrate that disease activity of the children with mild persistant asthma could be controlled by all three treatment regimens, being more prominent in the groups given inhaled corticosteroids and combined treatment. Altough montelukast sodium could be used with safety in mild asthma, we think that it should be used in combination with inhaled corticosteroids in moderate and severe asthma. We recommend the use of montelukast sodium and combined treatment regimens with careful laboratory follow up in patients at risk of leukopenia and in patients with abnormal liver function tests, respectively. KEY WORDS: Bronchial asthma - inhaled corticosteroids - montelukast sodium. 7£ly0ksekö£retîmkbbdui) DOKÜMANTASYON MERKEZİ