Sildenafil sitratın oküler perfüzyona olan etkisinin renkli doppler ultrasonografi ile gösterilmesi

Abstract

ÖZET Sildenafil sitratın oküler perfüzyona olan etkisinin renkli Doppler ultrasonografı (RDU) ile gösterilmesi Dr. Erkan KURTULAN Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.B.D erkan.kurtulan@deu.edu.tr Amaç: Sildenafil, erektil disfonksiyon (ED) tedavisinde etkin, ciddi yan etkileri olmayan bir bir phosphodiesteraz tip 5 (PDE) inhibitörüdür. Sildenafil sonrası ortaya çıkan gözle ilgili yan etkilerin retinada fotoreseptör hücrelerde bulunan PDE6 blokajı ya da sildenafilin vasodilatator etkisine bağlı olabileceği düşünülmektedir. Sildenafilin, vasodilatator etkisinin oküler perfüzyona olan katkısını RDU yöntemi ile araştırdık. Materyal - Metod: Erektil disfonksiyon (ED) yakınması ile üroloji polikliğine başvuran SHIM testi skoru 21 'in altında olan ve yaşları 23,6 ile 71.9 arasında değişen (55.8±10,6) 38 hastanın, oral 100mg sildenafil verilmesini takiben video ile görsel ve taktil erektojen uyarı altında 0, 60 ve 75. dakikalarda santral retinal arter ve 20, 60 ve 75. dakikalarda kavernoz arter RDU verileri elde edildi. Hastaların tetkikin 0. ve 75. dakikalarında sistemik arteriyel kan basınçları ölçüldü. Sildenafil ile ortaya çıkan oküler ve diğer yan etkiler kaydedildi. Bulgular: RDU ile 20, 60 ve 75. dakikalarda ortalama kavernoz arter kan maksimum akım hızları (Vmax) sırası ile 37,10±21,18 cm/sn, 46,83±30,39cm/sn ve 55,65±26,88 cm/sn'e ulaşan artış istatistiksel açıdan anlamlıdır (p=0.001). Santral retinal arterden 0, 60 ve 75. dakikalarda ölçülen ortalama Vmax değerleri sırası ile 27,25±10,71 cm/sn, 27,42+12,59 cm/sn ve 26,76±7,64 cm/sn'dir ve bu değerler arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık saptanmamıştır (p=0,526). RDU ile santral retinal arter diastol sonu kan akım hızı, resistif ve pulsatilite indeksleri ile santral retinal arter çap ve volümlerinde de belirgin değişiklik oluşmamaktadır. ED için risk faktörü oluşturan diyabetik, hipertansif ve koroner arter hastalarında da oküler perfüzyon bulgularında farklılık saptanmamıştır. Görme ile ilgili yan etki gelişen 5 hasta (%13.1), bu etkinin gözlenmediği hastalardan daha yaşlıdır (p=0,042). Sildenafile bağlı non oküler yan etki gelişen 15 hastanın (%39,4) sildenafil sonrası tansiyon arteriyel değerleri diğer gruba oranla belirgin düşüktür (p=0.005) Sonuç: Sildenafil, RDU ile ölçülen oküler kan akım hızında değişikliğe neden olmamaktadır. Oküler yan etkiler yaşlı hastalarda daha sık görülmekte ve sistemik kan basıncı değişikliklerinden bağımsız oluşmaktadır. Oküler yan etkilerin, oküler perfüzyon değişiklerinden ziyade retinal fotoreseptörlerdeki PDE6 blokajına bağlı olarak geliştiği düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: Sildenafil, oküler perfüzyon, renkli Doppler ultrasonografi, oküler yan etkiler