Örnekköy Sağlık Ocağı bölgesinde yaşayan insanların sağlık problemleri karşısındaki davranışları ve etkileyen faktörler

Abstract

ÖZET: Sağlıklı yaşama, temel bir insanlık hakkıdır ve sağlık hizmetlerini kullanabilmeyi içinde barındırır. Bu tüm dünyada sosyal bir amaçtır. Bireylerin ayrıcalıksız gereksinim duydukları sağlık bakım hizmetini almaları, tüm toplumun sosyal güvenlik kapsamına alınmaları ile mümkündür. Ancak Türkiye'de, sosyal güvenlik sistemleri toplumun tamamını kapsamamaktadır. Öte yandan Türkiye'de, yıllık ortalama kişi başına hekime başvuru sayısının düşüklüğü, insanların gereksinim duydukları, sağlık bakım hizmetini alamadıklarını düşündürmektedir. Bu araştırma, İzmir ili, Karşıyaka ilçesi, Örnekköy mahallesindeki sağlık ocağına bağlı bireylerin, sağlık problemi karşısında nasıl davrandıklarını ve bunun nedenini inceleyen, kesitsel ve analitik bir çalışmadır. Araştırma evreni, Örnekköy Sağlık Ocağına bağlı nüfustur 6 100 hane mevcuttur ve toplam 26 213 kişi yaşamaktadır. Hane sayısı baz alınarak, var olan hanelerin % 5' i çalışma kapsamına alınmış, 305 hanede oturmakta olan, 1170 kişi ile ilgili veri, hane reisinin eşi ile, hane reisinin eşi olmadığı durumlarda evdeki erişkin kadın ile yüz yüze görüşülerek, anket yöntemi ile toplanmıştır. Sonuç olarak, sosyal güvencesi olanlar, olmayanlara göre daha fazla sağlık problemi ile karşılaşmışlardır. Sağlık problemi ile karşılaşan kadınlar erkeklerden iki kat, ilkokul mezunu ya da hiç öğrenim almamış olanlar ortaokul ve üstü öğrenim almış olanlardan iki kat, sosyal güvencesi olanlar olmayanlardan yaklaşık beş kat daha fazla sağlık kurumuna başvurmuşlardır. Sağlık ocaklarını kadınlar erkeklerden iki buçuk kat, 0-4 yaş grubu, 15 yaş ve üstündekilerden üç buçuk kat, sosyal güvencesi olmayanlar olanlardan dört buçuk kat, sağlık durumu iyi olanlar orta olanlardan beş kat daha fazla kullanmaktadırlar. Kişiler, kamusal sağlık kurumlarını sosyal güvenceleri nedeniyle seçerken, özel sağlık kurumlarını hizmetten memnuniyet ve güven nedeniyle seçmektedirler. Kronik hastalığı olan bireyler içinde de, sosyal güvencesi olanlar daha yüksek oranda tedavi görmektedirler. Sosyal güvencesi olmayan kronik hastaların gerekli tedaviyi uygulamama nedeni çok yüksek oranda paralarının olmayışıdır. Sağlık problemi karşısında bir sağlık kurumuna başvurmayan sosyal güvencesiz bireylerin en sık başvurmama nedeni parasızlık, sosyal güvenceli bireylerin ise problemi önemsememedir. IX

SUMMARY: BEHAVIOR OF PEOPLE AGAINST HEALTH PROBLEMS LIVING IN THE DISTRACT OF ÖRNEKKÖY HEALTH CENTRE, AND THE INFLUENT FACTORS Living healthy is a fundamental human right and includes being able to use health care services. This is a social aim all over the world. Enabling individuals to access health services which is an unexceptional necessity is only possible by covering all by social security. But. in Turkey, social security systems do not cover the whole community. On the other hand: in Turkey, the annual applicance to a physician is low and this fact makes one think that people can not get the health care which they need. This research is an analytical and cross-sectional study examining the behavior of people living in Örnekköy district of Karşıyaka town in Izmir, against health problems. In Örnekköy Health centre. 6100 households are present with total 26 213 inhabitants. The number of households was taken as basis. 5 % of houses were taken as sample; data of 1 170 individuals living in 305 households were collected by talking face to face using a questionnaire form. The spouse of the master of house, or the adult woman in the house in absence of the spouse of the master of house was interviewed. In conclusion, people being covered by social security have experienced more health problems than ones who were not covered by social security. The women have two times more health problems than the men; elementary school graduates or uneducated ones twofold comparing to junior high school or higher educated ones; those having social security fivefold comparing to those not having applied to any health facility. Health certres are used by the women two and half fold more comparing to the men; by 0-4 age group children three and half fold comparing to those with 15 and higher ages, by the ones having social security four and half fold comparing to those having not; and by the ones in good health five fold comparing to those in moderate health situation. The reason for people who choose public health services is because of the social security where as choosing the private sector is due to the trust and satisfaction. Among the ones having chronic disease, individuals under social security coverage have been treated in higher rate. Financial problems is the man cause why the chronic patients did not get any treatment. Among the people who have no social security the most frequent reason of not applying to a health care institution is having inadequate money and among the ones having social security, the reason is. considering the problem less serious.