Muğla il merkezindeki sağlık kuruluşlarında çalışan hemşirelerde iş doyumu ve stres

Abstract

ÖZET Muğla İl Merkezindeki Sağlık Kuruluşlarında Çalışan Hemşirelerde İş doyumu ve Stres Bu çalışma hemşirelerin iş doyumu ve stres düzeylerini belirlemek, stres ve iş doyumunu etkileyen faktörleri saptamak ve iş doyumu ile stresin ilişkisini incelemek üzere tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Devlet hastanesi, SSK hastanesi ve Temel Sağlık Kuruluşlarında ebe hemşire ve yönetici hemşire olarak çalışan 208 hemşire araştırma örneklemine alınmıştır. Veri toplama aracı olarak Stres Audit 4.2-OS adıyla Miller.Smith ve Mahler tarafından geliştirilmiş olan ve Day tarafından ülkemiz için uyarlanan ölçeğin, `stres belirtileri` ve `strese yatkınlık` olmak üzere iki ana bölümü ile Şahin, Durak ve Yasak tarafından geliştirilen `iş doyumu ölçeği` kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda; araştırma kapsamına alman hemşirelerin stres belirtileri ölçeğinin bölümlerinden aldıkları genel stres puan ortalamaları kas sistemi 17.59, parasempatik sistem 17.62, sempatik sistem 17.31, duygusal sistem 21.85, bilişsel sistem 20.26, endokrin sistem 18.41 ve bağışıklık sistemi 15.63 olarak bulunmuştur. Bulunan sonuçlar hemşirelerin genelde stres düzeylerinin düşük olduğunu göstermektedir. Hemşirelerin strese yatkınlık ölçeğinden aldıkları genel puan ortalaması 50.37+10.28, iş doyumu ölçeğinden aldıkları genel puan ortalaması 88.73+17.41'dir. Stres belirtilerinin bölümleri arasında orta düzeyde ilişki vardır. Stres belirtileri ile strese yatkınlık arasında pozitif, iş doyumu ile stres belirtileri ve strese yatkınlık arasında negatif yönde zayıf bir ilişki saptanmıştır. Stres belirtilerine ilişkin analizlerde çalışılan kuruma göre hastanede çalışan hemşirelerin stres belirtileri ölçeğinin duygusal ve bilişsel bölümlerinde stres düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. 31-36 yaş grubu hemşirelerin stres belirtileri ölçeğinin parasempatik, sempatik ve duygusal bölümlerinde stres düzeylerinin düşük olduğu, 37 yaş üzeri grubun stres belirtileri ölçeğinin bağışıklık sistemi bölümünde stres düzeyinin yüksek olduğu saptanmıştır. Kurumda çalışma süresine göre bir yılın altında çalışan grubun stres belirtileri ölçeğinin kas sistemi boyutunda stres düzeyleri yüksek çıkmıştır.Hemşirelerin çalışma pozisyonları, eğitim durumu ve toplam çalışma sürelerine göre stres belirtileri puanlan arasında fark saptanmamıştır. İş doyumuna ilişkin analizlerde Temel Sağlık Kuruluşlarında çalışan hemşirelerin hastanede çalışanlara göre daha doyumlu oldukları gözlenmiştir. 3 1 yaş üzeri grubun, evli ve çocuk sahibi olanların cerrahi birimlerde çalışan hemşirelerin ve toplam çalışma süresi 15 yılın üzerinde olan hemşirelerin daha doyumlu oldukları saptanmıştır. Strese yatkınlık düzeyi ile incelenen değişkenler arasında ilişki saptanmamıştır. Anahtar Sözcükler: Stres, îş Doyumu, Hemşirelik

ABSTRACT STRESS AND JOB SATISFACTION OF THE NURSES WORKING IN THE HEALTH INSTITUTIONS IN MU?LA The purpose of this study is to determine the level of the stress symptoms, vulnerability to stress and job satisfaction and, to examine the relationship between stress and job satisfaction and, the factors which influence stress and job satisfaction. 208 nurses and and administrative nurses who have been working for the state hospitals, SSK hospitals and the other basic health care units are included as the sample group in this research. The symptoms of stress and stress vulnerability, which are two main parts of Stress Audit 4.2-OS that has been developed by Miller,Smith And Mahler and adapted for Turkish population by Day, as data instrument and job satisfaction inventory that has been developed by Şahin, Durak and Yasak were used. With the evaluation of data, the result of the research for the nurses, that is the average general stress symptoms point is: 17.59 for the muscular system; 17.62 for parasympathyc system; 17.31 symphatic system; 21.85 for emotional system; 20.26 for cognitive system; 18.41 for endocrin system; 15.63 for immun system. According to the results, the stress level of the nurses is low. The average general point for stress vulnerability of the nurses is 50.37+_10.28 and the average general point for job satisfaction is 88.73+17.41. There is on intermediate relationship between the symptoms of stress. It has been found that there is a positive relationship between the symptoms of stress and stress vulnerability and there is negative relationship between job satisfaction and symptoms of stress. The level of stress in the emotional and cognitive parts of the symptoms is higher for the nurses who have been working for the hospitals. The level of stress in parasympatic, sympatic and emotionial parts is lower for the aged between 31 and 36. The level of stress in the immun system symptoms is higher for the ones over 37. The level of stress in muscular system is higher for the nurses who have been working for a year. There is no differences between the points for the symptoms of stress according to the working position, education background and total working years. *££. YÜKSEKÖ?RETİM SöMÜlLlThe nurses who have been working in the basic health care units are more satisfied with their jobs than the ones working for the state hospitals. The level of job satisfaction for the nurses over 31, married, and who have children working in the surgery wards and working more than 1 5 years are much higher. It has been determined that there is no differences between stress vulnerability and the variables being examined. Key Words : Stress, Job Satisfaction, Nursing