Meme kanserli bireylere kemoterapi konusunda evde verilen eğitimin yaşam kalitesi üzerine etkisi

Abstract

ÖZET Bu çalışma meme kanserli bireylere kemoterapi konusunda evde verilen eğitimin yaşam kalitesi üzerine etkisini saptamak amacıyla yan deneysel olarak yapılmıştır. Ege Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Onkoloji Polikliniğine 1. veya 2. Kür Adrioblastin-Endoxan (A.C.) kemoterapi protokolü uygulaması için gelen Evre 1 ve 1 meme kanserli hastalardan 30'u kontrol, 30'u deney grubu olmak üzere toplam 60 hasta araştırma örneklemine alınmıştır. Kontrol grubuna araştırmacı tarafından geliştirilen kemoterapi el kitapçığı verilmiştir. Deney grubuna ise kemoterapi el kitapçığı verilmiş ve kemoterapiden sonraki 3. gün ev ziyareti yapılarak eğitim gereksinimleri saptanmış ve bu doğrultuda eğitim verilmiştir. Kemoterapiden sonraki 21. gün hem kontrol hem de deney grubuna fonksiyonel değerlendirme ölçeği 2. Kez uygulanmıştır. Veri toplama araçları olarak hasta tanıtım formu, ev ziyaret formu ve fonksiyonel değerlendirme ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; hastaların kemoterapi sonrasında fiziksel İyilik, fonksiyonel iyilik ve toplam yaşam kalitesi puan ortalaması açısından kontrol ve deney grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır. Evde ziyaret edilerek eğitim verilen ve danışmanlık yapılan deney grubundaki meme kanserli hastaların fiziksel iyilik, fonksiyonel iyilik ve toplam yaşam kalitesi puan ortalamalarının kontrol grubundaki hastaların puan ortalamasından yüksek olduğu belirlenmiş ve sonuç istatisitiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Hastaların eğitim, çalışma, gelir, sosyal güvence durumunun, kemoterapi kür sayısının, meme kanseri evresinin, evde birlikte yaşadığı kişilerin, bakımıyla ilgilenenlerin, hastaneye kiminle geldiklerinin çalışma öncesinde kemoterapi hakkında bilgi alma durumunun yaşam kalitesi ve alanlarım etkilemediği saptanmıştır. Yaşm sadece fiziksel iyilik puan ortalamasında etkili olduğu görülmüştür. Bu durum deney grubunda anlamlı çıkmazken, kontrol grubunda 50-68 yaş grubundaki hastaların fiziksel iyilik puan ortalamaları 40-49 yaş grubundaki hastalardan anlamlı olarak düşük bulunmuştur. Medeni durumlarında kontrol grubunda fark saptanmamış, deney grubunda sadece sosyal/ailevi iyilik puan ortalaması istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Deney grubunda evli olan hastaların sosyal ailevi iyilik puan ortalamaları, bekar ve boşanmış olan hastalara göre anlamlı derecede yeksek bulunmuştur. Çalışma öncesi kemoterapi ve yan etkileri konusunda bilgi veren kişilerin sadece fiziksel iyilik puan ortalaması üzerinde etkili olduğu istatistiksel olarak saptanmıştır. Kontrol grubunda daha önceden hemşirelerden bilgi alan hastaların fiziksel. iyilik puan ortalamaları, doktorlardan bilgi alan gruba göre anlamlı olarak yüksek bulunmuştur.

SUMMARY This study related to chemotherapy was conducted half experimentally individuals who had breast cancer in order to identify the influence of inhouse training on quality of life. Patients with Stage I and II Breast cancer who came to Ege University Research and Application Hospital Oncology Polyclinic Adrioblastin-Endoxon for application of chemotherapy protocol, 30 of them for control and 30 for case group, totally 60 patients were taken into research sample. The chemotherapy booklet developed by Researcher was given to control group. The chemotherapy booklet was also given to case group and on 3rd day after chemotherapy home visits were conducted, their needs for training were determined and the training was provided in this direction. On 21st day after chemotherapy, scale of functional evaluation was applied two times to case group as well as control group. Patient identification form, home visit form and scale of functional evaluation were used as data collecting tools. At the conclusion of survey, a statistically significant difference was detected between control and case groups, from the standpoint of physical wellbeing of patients after chemotherapy, functional wellbeing and total life quality score average. The patients were visited at home, trained and advisory conducted. It was indicated that physical wellbeing, functional wellbeing and total life quality score average of patients with breast cancer who were in the case group, was higher then score average of patients within the control group. The result was found as statistically meaningful. It was detected that patients life quality and areas were not effected by their education, work, income, social security, number of chemotherapy cures, stage of breast cancer, individuals living with, care personnel, with whom they came to hospital and their chemotherapy knowledge prior to study. It was seen that age was only effective on physical wellbeing score average. While this consequence was not meaningful in case group, in control group, it was discovered that physical wellbeing score averages of patients in 50-68 age groups were significantly lower then the patients in 40-49 age group. ' ti~J 3In control group no difference related to their marital status was detected, but in case group, only social/family wellbeing score average was found as statistically meaningful. In case group, social/family welbeing score averages of married, patients were discovered significantly higher then single or divorced ones. It was statistically determined that individuals providing information related to chemotherapy prior to study and side effects were only effective on physical wellbeing score average. In control group, it was discovered that physical wellbeing score averages of patients who had information from nurses previously, were significantly higher then who had from doctors.