Kader algısı-psikolojik iyi oluş ilişkisi üzerine bir araştırma

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı; kader algısı ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Kader algısı Cebriyye, Mutezile ve Ehl-i sünnet olarak üç boyutta incelenmiş ve bu boyutların psikolojik iyi oluşla ilişkisi tespit edilmiştir.Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeline göre tasarlanmıştır. Çalışmanın örneklemi 18-64 yaş arası, 307 (%33,6) erkek ve 607 (%66,4) kadın olmak üzere 914 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırmada kişisel bilgi formu, `Kader Algıları Ölçeği` ve `Psikolojik İyi Olma Ölçekleri-42` kullanılmıştır.Çalışmada kader algısı ve psikolojik iyi oluş arasında ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca kader algısı ve psikolojik iyi oluş ile sosyo-demografik değişkenler arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Ehl-i sünnet kader algısı ve psikolojik iyi oluş toplam skoru arasında pozitif yönde anlamlı ilişki ve Cebriyye kader algısı ve psikolojik iyi oluş toplam skoru arasında negatif yönde anlamlı ilişki tespit edilirken Mutezile kader algısı ve psikolojik iyi oluş toplam skoru arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır. Mutezile kader algısı, psikolojik iyi oluşun özerklik, bireysel gelişim ve kendini kabul boyutlarıyla pozitif yönde anlamlı ilişkiye sahiptir. Ehl-i sünnet kader algısı psikolojik iyi oluşun çevresel hakimiyet, bireysel gelişim, diğerleriyle olumlu ilişkiler, yaşam amacı ve kendini kabul boyutlarıyla pozitif yönde anlamlı ilişkiye sahiptir. Cebriyye kader algısı ise psikolojik iyi oluşun tüm alt boyutlarıyla negatif yönde anlamlı ilişkiye sahiptir.Bireyin olayları anlamlandırırken kendisine ve Tanrıya ortak yükleme yapması olarak ele alınan Ehl-i sünnet kader algısı psikolojik iyi oluşla pozitif ilişkiye sahiptir. Bireyin yüklemelerini sadece Tanrı odaklı yapması olarak ele alınan Cebriyye kader algısı ise psikolojik iyi oluşla negatif ilişkilidir. Tabiatüstü yükleme ihtiyacının tatmin edilmediği bir kader algısı olarak ele alınan Mutezile kader algısı ile psikolojik iyi oluş arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Mutezile kader algısı ile psikolojik iyi oluşun bireyselliğin daha ön planda olduğu boyutları arasında pozitif ilişki vardır.

The main purpose of this research is to investigate the relation between perception of fate and psychological well-being. Perception of fate was investigated in three dimesion as Cebriyye, Mutezile and Ehl-i sünnet and the relation of theese dimensions with pschological well-being was detected.The research is designed according to the relational survey model of the quantitative research methods. The sample of the study is consists of 914 participant as 307 (%33,6) males and 607 (%66,4) females between 18-64 years old. In the research, the form of personal information, `The scale of perception of fate` and ` The scales of Psychological Well-Being-42` was used.There is a relation between perception of fate and psychological well-being. Also significant differences were detected between perception of fate and psychological well-being with socio-demographic variables. There was a significant positive relationship between the total score of psychological well-being and perception of fate within Ehl-i sünnet and there was a significant negative correlation between the total score of psychological well-being and perception of fate within Cebriyye while there was no significant relationship between the total score of psychological well-being and perception of fate in Mutezile. The perception of fate in Mutezile has a significant positive relationship with autonomy, personal growth and self-acceptance dimensions of psychological well-being. The perception of fate in Ehl-i sünnet has a significant positive relationship with environmental mastery, personal growth, positive relations with others, purpose in life and self-acceptance dimensions of psychological well-being. The perception of fate in Cebriyye has a negative relation with all sub-dimensions of psychological well-being.The perception of fate in Ehl-i sünnet, which is considered as a co-reference of the individual himself with the God while making sense of life, have a positive relationship with psychological well-being. The fact that the individual makes the loading of God alone is negatively related to psychological well-being. No significant relationship was found between perception of fate in Mutezile and psychological well-being. There is a positive relationship between the perception of of fate in Mutezile and dimensions of psychological well-being that consider mostly individuality.