Rezeksiyon cerrahisinde erken dönem farklı fizyoterapi programlarının karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Rezeksiyon Cerrahisinde Erken Dönem Farklı Fizyoterapi Programlarının Karşılaştırılması Fizyoterapist Nezahat Akkaya Toraks ve üst abdominal cerrahi sonrası oluşan ağrı ve fonksiyonel doku kaybı akciğer kapasite ve volümlerini azaltarak postoperatif morbidite ve mortaliteyi artırmaktadır. Pulmoner gaz değişimini ve akciğer perfüzyonunu düzeltmeyi amaçlayan geliştirilmiş ve iyi planlanmış solunum fizyoterapisi erken mobilizasyon programları ile birlikte postoperatif pulmoner komplikasyonlarda belirgin bir azalmaya neden olur. Bu prospektif çalışmada Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Servislerinde Aralık 1999-Eylül 2000 yılları arasında rezeksiyon uygulanan ardışık 41 olgu iki gruba ayrılarak randomize edildi. 20 olguya Aktif Solunum Teknikleri Döngüsü (ASTD), 21 olguya ise Standart Göğüs Fizyoterapisi (SGF) uygulandı. Olguların preoperatif ve postoperatif arter kan gazları, solunum fonksiyon testleri ve 6 dk yürüme mesafeleri ile postoperatif insentif spirometre değerleri kaydedildi. Her iki grubun preoperatif solunum fonksiyon testi, 6 dk yürüme mesafesi; postoperatif analjezik alımı, vizüel analog skalası (VAS) ile operasyon ve yatış süreleri istatistiksel olarak farklı değildi. Postoperatif vital kapasite (VC), 1. saniyedeki zorlu ekspirasyon (FEVı), ekspiratuvar tepe akım hızı (PEF) ve fonksiyonel vital kapasite (FVC)'deki azalma ve tedavi sonrası 02 pulse değerlerindeki artış her iki grupta da benzerdi. Ancak FEVı/FVC'deki artış yalnız SGF grubunda istatistiksel olarak anlamlıydı (p:0.0039). Olguların postoperatif son gün arter kan gazları ve yürüme mesafesi her iki grupta benzer bulundu. Ancak insentif spirometre değerlerinde postoperatif son gün SGF grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı artış saptandı (p:0.0474). Buna karşın VAS'daki azalma ASTD grubunda istatistiksel olarak anlamlıydı (p:0.0106). Postoperatif pulmoner komplikasyon ASTD grubunda hiç görülmezken, SGF grubunda 3 olguda (%14) görüldü. Bu bulguların ışığında ASTD'nin akciğer rezeksiyonu sonrası erken dönemde solunum fonksiyonları, postoperatif ağrı kontrolü ve oksijensaturasyonunu olumlu etkileri nedeniyle postoperatif pulmoner komplikasyonları azaltmada daha etkin olduğu sonucuna varıldı. Anahtar Sözcükler: Aktif Solunum Teknikleri Döngüsü, Standart Göğüs Fizyoterapisi, Akciğer Rezeksiyonu. 8

SUMMARY Comparison of Different Early Physiotherapy Modalities in Resectional Surgery Nezahat Akkaya PT. Thoracic and upper abdominal surgical procedures increases postoperative mortality and morbidity by reducing lung capacity and volumes secondary to postoperative pain and loss of functional lung tissue. Enhanced and well designed respiratory chest physiotherapy techniques together with early ambulatory nursing programmes aiming to improve pulmonary gas exchange and lung perfusion result in a considerable decrease in postoperative pulmonary complications. In order to evaluate the effectiveness of two different chest physiotherapy techniques, 41 consecutive patient undergoing pulmonary resection between December 1999 and September 2000 in Izmir Chest Diseases and Thoracic Surgery Training Hospital, were randomised into two groups prospectively. 20 patients received Active Cycle of Breathing Technique (Group ACBT) and remaining 21 patients received Standard Chest Physiotherapy (Group SCP). Pre and postoperative arterial blood gas analysis (ABG), pulmonary function tests (PFT), 6 minute walking distance (6 MWD), and postoperative incentive spirometry (IS) values were recorded for all patients. There were no statistical difference between the two groups in view to their preoperative values of PFT, ABG, 6 MWD and postoperative analgesic consumption, visual analogue score (VAS), operating time and hospital stay. Decrease in postoperative Vital Capacity (VC), Forced Expiratory Volume in 1st second (FEVi), Peak Expiratory Flow Rate (PEFR), and Forced Vital Capacity (FVC), and increase in postoperative oxygen saturation measured by pulse oxymetry were similar in both groups. However, the ratio of FEVi/FVC was statistically higher in SCP group. ABG and 6 MWD at the time of discharge from hospital were not different in both groups. But increase in IS values was statistically significant on discharge compared to 1st postoperative day in group SCP. In contrast VAS was significantly reduced on discharge in ACBT group. Moreover, there was no pulmonary complications seen in group ACBT, while 3patients (%14) developed pulmonary complications during early postoperative period. In the light of these results, I would like to conclude that due to its positive impact on PFT's pain control and tissue oxygenation, during early postoperative period, ACBT is a more effective physiotherapy technique in preventing postoperative pulmonary complications in patients undergoing lung resection. Key Words: Active Cycle of Breathing Technique, Standard Chest Physiotherapy, Lung Resection 10