İzmir ili merkez ilçelerde saptanan neonatal dönem bebek ölümlerinin nedenleri ve risk faktörlerinin araştırılması

Abstract

İzmir İli Merkez İlçelerde Saptanan Neonatal Dönem Bebek Ölümlerinin Nedenleri ve Risk Faktörlerinin Araştırılması Dr.Hülya Öztüfekçi Bebek ölüm hızlan gelişmekte olan ülkeler ile az gelişmiş ülkelerde gelişmiş ülkelere oranla daha yüksektir. Ülkemizde bebek ölümlerini azaltabilmek için bebek ölüm nedenlerinin ve risk faktörlerinin bilinmesi oldukça önemlidir. Olgu kontrol çalışması olarak yürütülen bu araştırmanın amacı, İzmir merkez ilçelerde 3 ay içinde saptanan neonatal dönem bebek ölümlerinin nedenlerini ve risk faktörlerini araştırmaktır. Araştırma evreni, izmir'de 9 merkez ilçenin Sağlık Grup Başkanlığı bölgeleridir. Bu ilçelerde meydana gelen ve Sağlık Müdürlüğü'ne her ay bildirilen bebek ölümlerinden; üç aylık (l.Temmuz-31. Eylül 1999) süreçte neonatal dönem bebek ölümleri (n=79) olgu grubuna seçilmiştir. Kontrol grubuna ise her ölen bebek için aynı sağlık kurumu bölgesinde yaşayan ve aynı ayda doğan iki yaşayan bebek seçilmiştir (n=158). Olgu grubundan 73 bebek (% 92.4), kontrol grubunda ise 151 bebeğin (% 95.6) ailesine ulaşılmıştır. Neonatal dönem bebek ölümlerinin % 74.0'ünün erken neonatal dönemde, % 26.0' sının ise geç neonatal dönemde olduğu; neonatal dönem bebek ölüm nedenleri içinde en sık prematüre ve düşük doğum ağırlığı nedeni ile ilgili hastalıklardan oluşan ölümler % 41.1, konjenital anomaliler nedeni ile ölümler % 17.8, intrauterin hipoksi, doğum asfiksisi, doğum komplikasyonlanndan etkilenme, respiratuar distress sendromu, doğum travması, septisemi, yenidoğanın hemolitik hastalığı nedeni ile ölüm izlemektedir. Erkek cinsiyet (P=0.038), sezaryen-müdahaleli ve zor doğum yoluyla doğanlar (P=0.009), çoğul doğumlar (P=0.Q03), prematüre doğum (P=0.000), düşük doğum ağırlığı (P=0.001), annede daha önce ölü doğum (P=0.030) ve ölen çocuk öyküsü (P=0.013), gebelikte 5 ve daha az antenatal bakım alma (P=0.021), ailenin sosyal güvencesinin olmaması (P=0.034), neonatal dönem bebek ölümleri için risk faktörleri olarak bulunmuştur. Bu çalışmada, risk faktörü olarak belirlenen 9 değişkenin lojistik regresyonla değerlendirilmesi ile son modelde 5 değişken yer almıştır. Gebelik süresinin 37 haftadan kısa olması, doğum ağırlığının 2500 gramın altında olması, sezaryen-müdahaleli ve zor doğumlar, ölen çocuk öyküsü, ailenin sosyal güvencesinin olmaması neonatal bebek ölümlerini en fazla etkileyen faktörler olarak bulunmuştur. Anahtar sözcük: Neonatal bebek ölümü

Assessment of Causes and Risk Factors of Neonatal Deaths in Izmir Province's Metropolitan Districts Dr.Hülya Öztüfekçi Infant death rates are higher in the developing and under-developped countries than the developped ones. The reduction of infant mortality can be achieved by recognizing causes and risk factors of neonatal deaths. The objective of this case-control study is to assess the causes and risk factors of neonatal deaths, which have been detected in the metropolitan districts of Izmir Province within a three month interval. The study was carried out in the nine metropolitan District Health Authorities of Izmir Province. The case group consisted of neonatal infant deaths (n=79) notified to the Izmir Provincal Health Directorate as part of a routine surveillance system in the Ol.July- 31.September 1999 period. For each infant death (case group), two live neonates living in the same health center catchment area and born on the same month (n=158) were selected. The families of 73 (92.4%) newborns in the case group and 151 (95.6%) newborns in the control group have been interviewed during the process. It has been determined that 74.0% of neonatal infant deaths occured in the early neonatal period, while 26.0% occurred in the late neonatal period. Prematurity or low birth weight related deaths were at the first rank (41.1%) among the neonatal infant deaths. In the order of frequency, following causes of death were; congenital anomalies (17.8%), intrauterine hypoxia, birth asphyxia, birth complications, respiratory distress syndrome, septicemia and hemolytic disease of the newborn. Male sexuality (p=0.038), Caesarian sectio or dystocia (p=0.009), multiple birth (p=0.003), prematurity (p=0.000), low birth weight (p=0.001), still birth or child death in mother's medical history (p=0.013), antenatal care less than six times (p=0.021), lack of family health insurance (p=0.034) were found to be the risk factors for neonatal infant deaths. Out of 9 variables determined as risk factors by logistics regression analysis method, 5 variables took part in the final model. According to this model, pregnancy less than 37 weeks, birth weight under 2500 grams, Caesarian sectio or dystocia, child death in mother's medical history and lack of family health insurance have been determined as risk factors most influencing neonatal mortality. Key word: Neonatal infant deaths vM