Arteria carotis externa`nın dallanma varyasyonlarının ve topokrafik ilişkilerinin incelenmesi

Abstract

ÖZET Arteria Carotis Externa'nin Dallanma Varyasyonlarının Ve Topografik İlişkilerinin İncelenmesi Dr.İpek Ergür Anahtar sözcükler: Arteria caroiis externa, bifurcatio carotidis, Arteria carotis externa dalları Arteria carotis communis (ACC) cartilago thyroidea'nın (CT) üst kenarı ya da C4 düzeyinde bifurcatio carotidis'i (BC) oluşturarak arteria carotis externa (ACE) ve arteria carotis interna (ACI) dallarına ayrılır. ACI cranium'a girerken, ACE da baş boyun bölgesinde yer alan yapıların kanlanmasını sağlar. ACE'nin bazı dalları arterin gövdesinden ya tek başına ya da ortak kökler oluşturarak ayrılırlar. Çalışmamız BC'nin yeri konumu, ACE ve dallarının ana gövdeden ayrılma yerlerinin cartilago thyroidea (CT), cornu majus (CM), BC, nervus hypoglossus (NH) ile olan ilişkilerinin sunulması ve klinik öneminin vurgulanması amacıyla düzenlenmiştir. Araştırmamız formaldehit ile tespit edilmiş 14 adet erişkin kadavrasında bilateral olarak 28 olguda gerçekleştirildi. Bifurcatio carotidis'in olguların çoğunda (%25.00) 4-5. intervertebral aralıkda, CT'nın üst kenarından geçen horizontal düzlemin yukarısında (%89.30), CM'nin arka alt ucundan geçen horizontal düzlemin aşağısında (%71.45), n. laryngeus superior'un ramus internus'unun (NLSRI) membrana thyrohyoidea'yı deldiği noktadan geçen horizontal düzlemin yukarısında (%64.25) yerleşim gösterdiği belirlendi. Arteria carotis externa'nin ACI'ya göre çoğunlukla (%78.60) medial konumda olduğu, olguların %14.30'da da ACI'nın lateralinde yerleşim gösterdiği saptandı. ACE'den ayrılan dalların, ortak kökler oluşturma özelliğine göre, üç farklı tipi belirlendi. Buna göre; -% 87.57 olguda ACE'de ortak kök yapısı bulunmadığı (Tip I), -%17.85 olguda truncus faciolingualis (TFL) bulunduğu (Tip II), -%3.57 olguda da truncus thyrolingualis'in (TTL) varlığı saptandı (Tip III). ACE dallarının yerleşimi anatomik landmarklar dikkate alınarak değerlendirildiğinde: 11Arteria thyroidea superior (AThS) orjininin; -%57.10 olguda NLSRI'nın membrana thyrohyoidea'yı deldiği noktadan geçen horizontal düzlemin aşağısında, -%39.30 olguda BC düzeyinde, -%96.45 olguda CT'nın üst ucundan geçen horizontal düzlemin yukarısında bulunduğu saptandı. Arteria lingualis'in (AL) orjininin; -%67.85 olguda CM'nin arka alt ucundan geçen horizontal düzlemin yukarısında, -%89.30 olguda NH'nin aşağısında, -%7.15 olguda AO ile aynı düzeyde olduğu gözlendi. A. pharyngea ascendens (APA) orjininin; -%28.60 olguda AO'nun orjininin aşağısında yer aldığı ve %24.45 oranında AO ile ortak kökten ayrıldığı saptandı. A. facialis (AF) orjinlerinin; olgularda %39.30 oranında APA'nın yukarısında bulunduğu ve bunların da %60'ının uzun ortak köke sahip truncus thyrofacialis (TTF) olduğu gözlendi. A. auricularis posterior (AAP) orjininin; olguların tümünde ACE'den yukarıda ayrılan en son dal olduğu saptandı. Arteria occipitalis (AO) orjini, ACE'nin diğer dalları arasındaki konumuna göre altı tip olarak tanımlandı. Buna göre olgularımızda AO orjininin en sık AF ile AL arasında (%39.30) yer aldığı belirlendi. AO'nun NH ile olan ilişkisi dikkate alındığında, olguların %96.45'inde NH'nin aşağısında yerleşim gösterdiği saptandı. Olguların tümünde BC, ACC, ACE ve dallarının orjinlerindeki çapları ve birbirlerine uzaklıkları değerlendirildi. BC ve ACE dallarının yerleşim ve komşuluklarının anatomik landmarklar dikkate alınarak değerlendirilmesi, BC ve ACE'ye uygulanacak cerrahi girişimlerin başarısında önem taşımaktadır. 12

2.SUMMARY Investigation Of The Tophographic Relations And The Branching Variations Of The External Carotid Artery Dr.K.İpek ERGÜR Keywords: External carotid artery, carotid bifurcation, branches The common carotid artery (CCA) terminates by dividing into the external carotid artery (EGA) and internal carotid artery (ICA) at the superior border of the thyroid cartilage (TC) or at the C4 vertebral level by formig a bifurcation (bifurcatio carotis). As the ICA directed into the cranium, the ECA contributes significant vasculer supply to the head and neck structures. Some of the branches of ECA arise from the main trunk either separately or forming common trunks. This study was performed to present the localization of the carotis bifurcation, the relations between the ECA and its branches with TC, CM, BC, NH by investigating the levels of the branches from the main trunk and to emphisize the clinical importance of ECA and its branches. Our study was performed in 1 4 adult formalin-fixed cadavers bilaterally in 28 neck regions. The level of bifurcation was corresponded to the superior horizontal plane at the superior border of the TC (%89,3) and at the C 4-5 intervertebral distance in most cases. It was observed that the ECA was more medially localized compared with ICA (%78,6) and the ECA was localized laterally to the ICA in %14,3 of the cases. The variations in forming common trunks by the ECA branches were classified in to three types; Type I: nocommon ECA trunk was found in %87,57 cases, Type II: the trunkus faciolingualis was found in %17,85 and Type III: trunkus thyrolingualis was found in %3,57 cases. As the ECA branches localization were evaluated by noticing the anatomical landmarks: The origin of the superior thyroid artery was inferior to the horizontal plane that passed through at the internal branches of the superior laringeal nerve's (ibSLN) penetrating point at the thyrohyoid membrane in %57.1 cases, at BC level in %39.3 13cases and superior to the horizantal plane passing through the superior border of the TC in %96.45 cases. The origin of the lingual artery was superior to the horizontal plane passing through the CM's posterior inferior end in %67,85 cases, in %89 cases inferior to the NH and in %7,15 cases at the same level with OA. The origin of the ascenden pharyngeal artery was inferior to the origin of the OA in %28.6 cases and in %24.45 cases separated with the same origin of OA. The origin of the facial artery was superior to the APA in %39,3 cases and it was seen that %60 of cases were having a long common trunk, trunkus faciolingualis. The origin of the posterior auriculary artery was the last branch of the EGA in all cases. The origin of OA was defined into 6 types by the localization with the other ECA branches. According to this, AO was found mostly between AF and AL in %39,3 cases. In %96,45 cases the AO was localized inferiorly to the NH when the relations between AO and NH were investigated. In all cases, BC, ACC and branches of the ECA diameters at the origin and distances between these structures were determined. To evaluate the localization and the adjacent anatomical structures by anatomical landmarks was important in success of the surgical approaches applied to the BC and ECA. 14