Erken yaş başlangıçlı parkinson hastalarında parkin gen mutasyonlarının belirlenmesi

Abstract

10 1. ÖZET Erken yaş başlangıçtı Parkinson hastalarında Parkın gen mutasyonlarının belirlenmesi Dr. Şermin Genç Parkinson hastalığı (PH), santral sinir sistemini etkileyen nörodejeneratif özellikli sık gözlenen bir hastalıktır. Parkin gen mutasyonlarının erken yaş başlangıçlı PH'nm en önemli sebebi olduğu bildirilmiştir. Bu tez çalışmasında erken yaş başlangıçlı Parkinson hastalarında Parkin gen mutasyonlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya 30 erken yaş başlangıçlı Parkinson hastası alındı. Parkin geni homozigot eksonları içeren büyük delesyon tipi mutasyonların belirlenmesi için polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) ve agaroz jel yöntemi, heterozigot eksonları içeren büyük delesyon yada multiplikasyon tipi mutasyonlann belirlenmesi için semikantitatif multipleks PCR yöntemi, nokta mutasyonlarının belirlenmesi için Denatüran Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (DHPLC) ve DNA dizi analizi kullanıldı. Çalışmaya alman 30 hastadan üçünde eksonik düzenlenmeye bağlı mutasyon olduğu saptandı. Bunlardan birisi homozigot ekson 4 delesyonu, diğeri ekson 3 ve 4'ün heterozigot delesyonu ve üçüncüsü ekson 6'nın heterozigot delesyonu idi. DHPLC analizinde ekson 4 (n=4), ekson 8 (n=16), ekson 9 (n= 1), ekson ll(n= 3), ekson 12 (n=l) wild tipten farklı dalga örneği saptandı. Bu bulgulardan ekson 4 'deki farklılığın intronik bölüme yerleşmiş bir polimorfizmden kaynaklandığı düşünüldü. Ekson 8 'de iki farklı polimorfizm 13 hastada saptandı. Bu polimorfizmlerden başka dört hastada değişik dalga paterni gözlendi. Bu hastalardan birisi ayrıca ekson 3-4'de eksonik düzenlenme tipi heterozigot mutasyon taşıdığı belirlendi. Parkin genindeki mutasyonlar erken yaş başlangıçlı Parkinson hastalığının en önemli sebebidir. Bizim çalışmamızda da bu oran %21'dir. Parkin gen mutasyonu olan hastalan klinikte diğer erken yaş başlangıçlı hastalardan ayrımım sağlayacak bir farklılık yoktur. Bu nedenle ailesel olsun yada olmasın erken yaş başlangıçlı tüm olgularda parkin gen mutasyonlarının belirlenmesi genetik danışmanlık açısından gereklidir. Parkin geninde11 mutasyon saptanmayan, hastalığın ailesel geçiş gösterdiği olguların diğer lokuslar açısından da değerlendirilmesi gereklidir. Anahtar sözcükler : Parkinson hastalığı, Parkin, mutasyon

12 2. İNGİLİZCE ÖZET Analysis of Parkin gene mutation in early onset Parkinson's disease. Dr. Şermin Genç Parkinson's disease (PD) is a common neurodegenerative disorder that affects central nervous system. Parkin gene mutations are reported to be major cause of early onset PD. In this thesis study it was aimed search parkin gene mutation in early onset PD. Thirty early onset PD patients were introduced into study. Polymerase chain reaction (PCR) and agarose gel electrophoresis were used for screening large homozigot deletions including exons in Parkin gene. Semiquantitative PCR technique was used for the anaysis of large heterozigot deletion or multiplication type mutations involving exons. Denaturing High Performance Liquid Cromatography (DHPLC) and sequencing methods were performed for determination of point mutations. Exonic rearragernent type mutations were found in the three of 30 patients. One of them was homozigous for exon 4 deletion; the second one have had an exon 3-4 heterozigot deletion and the third one was heterozigous for exon 6 deletion. Different wave shape from wild type was determined in exon 4 (n=4), exon 8 (n=16), exon 9 (n=l), exon 11 01=3), exonl2 (n=4) by DHPLC method. Different wave shape from wild type in exon 4 was tought to be to polymorphism in intronic sequence. Two different polymorphisms were found in exon 8 in 13 patients. Apart from this polymorphisms various wave pattern were observed in four patients. One of them also had an heterozigot exonic rearragernent mutation in exon 3-4. Mutations in Parkin gene are common cause of early onset PD. Frequency of Parkin gene mutations is 21% in our study. There were no clinical group difference between parkin cases and other patients with early onset PD. For this reason, in all early onset PD patients with or without family history, the analysis of Parkin gene mutation is necessary for genetic13 counselling. Other implicated loci should be analysed in PD patients especially in those familiar cases without any parkin gene mutations. Keywords : Parkinson's disease, parkin, mutation