Kalp yetmezliği olan hastalarda pozisyon değişikliklerinin periferik oksijen saturasyonuna etkisinin incelenmesi

Abstract

ÖZET KALP YETMEZLİĞİ OLAN HASTALARDA POZİSYON DEĞİŞİKLİKLERİNİN PERİFERİK OKSİJEN SATURASYONUNA ETKİSİNİNİN İNCELENMESİ Kalp yetmezliği olan hastalarda en sık karşılaşılan semptom solunum güçlüğüdür ve bu semptom ile hasta pozisyonu arasında yakın -bir ilişki vardır. Kardiyoloji Miniklerinde çalışanlar, kalp yetmezliği olan hastaların sıklıkla sağ lateral pozisyonu tercih ettiğini belirtmektedir. Bu çalışma ile kalp yetmezliği olan hastalarda; ortopne, sırt üstü ve lateral pozisyonların, periferik oksijen saturasyonu, kalp hızı ve solunum sayısına etkisi ile hastaların pozisyon tercihleri incelenmiştir. Araştırmanın ömeHemini kardiyoloji ve yoğun balom kliniklerine tedavi için yatan, ejeksiyon fraksiyonu %30'un altında olan ve New York Heart Association sınıflamasına göre III. ve IV. derece kalp yetmezliği olan 50 hasta oluşturmuştur. Hastaların periferik oksijen saturasyonu her pozisyonun verilmesinden sonra 20 dakika beklenerek, işaret parmağından pulse oksimetre ile ölçülmüştür. Hastaların nabızları aynı anda hem pulse oksimetre ile hem de radialden bir dakika sayılarak elde edilmiştir. Solunum sayıları, her pozisyon sonrası bir dakika sayılarak belirlenmiştir. Hastaların en çok tercih ettikleri pozisyon, periferik oksijen saturasyonu ölçümlerinden önce sorulmuş ve kaydedilmiştir. Periferik oksijen saturasyonlan, nabız ve solunum sayısı değişkenleri arasındaki farklar tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi kullanılarak değerlendirilmiştir. İleri analizde Bonferroni eşleştirilmiş örneklemelerde t testi kullanılmıştır. Hasta tercihleri arasındaki farkların değerlendirilmesinde Kruskall-Wallis varyans analizi kullanılmıştır. Araştırma sonunda periferik oksijen saturasyonu, solunum sayısı ve kalp hızı değerlerinin değişik pozisyonlarda istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Periferik oksijen saturasyonunun en yüksek değeri (96.94±2.03) ortopnede, ikinci yüksek değeri (95.96±3.11) sağ lateral pozisyonda aldığı belirlenmiştir. Nabız ve solunum sayısının ortopnede yüksek, sağ lateralde en düşük değerde olduğu saptanmıştır. Ortopnenin en düşük oranda (%2), sağ lateralin en yüksek oranda (%66) tercih edilen pozisyon olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre, kalp yetmezliği olan hastalara sağ lateral pozisyonun önerilmesi ve hastaların pozisyon seçimlerinin desteklenmesi önemlidir. Anahtar Kelimeler: kalp yetmezliği, pozisyonlar, periferik oksijen saturasyonu, pulse oksimetre ıı

ABSTRACT A STUDY ON THE EFFECTS OF LYING POSITIONS ON PERIPHERAL OXYGEN SATURATION IN PATIENTS WITH HEART FAILURE The most common symptom seen in patients with heart failure is dispne and it is closely related with lying positions. Health personnel in cardiology clinics have stated that patients with heart failure often prefer lying in right lateral position. The study was designed to examine the effects of orthopnea, supine, and lateral positions on peripheral oxygen saturation, heart and respiration rates, and position preferences of patients with heart failure. The study group consisted of 50 patients in cardiology and intensive care units, with less than 30 % ejection fraction and the III and the TV grade heart failure according to the New York Heart Association classification. Peripheral oxygen saturation of the patients was measured with pulse oximetry from the index finger 20 minutes after they were laid in a position. Their pulse rates were taken both with pulse oximetry and radial pulse for 1 minute and the respiration rates were counted for 1 minute after every position. The position that the patients preferred was asked and noted before their peripheral oxygen saturation was measured. Differences between the changes of peripheral oxygen saturation, pulse and respiration rates were evaluated with One- Way Variance Analysis in Repeated Measurements. For further analysis Bonferroni Correctional Matched Samples T-Test was used. The differences between the preferences of the patients were evaluated with Kruskall-Wallis Variance Analysis. At the end of the study, it was found that there was a statistically significant difference between the peripheral oxygen saturation, pulse and respiration rates in different positions. Peripheral oxygen saturation was found the highest (96.94±2.03) in orthopnea and the second highest (95.96±3.1 1) in the right lateral position. The pulse and the respiration rates were found the highest in orthopnea and the lowest in the right lateral position. Orthopnea was noted the lowest (2 %) and the right lateral position was noted the highest (66 %) preferred positions. As a result, it is essential that the right lateral position be recommended the patients with heart failure and they be supported to choose the appropriate position for them. Key words: heart failure, positions, peripheral oxygen saturation, pulse oximetry in