Postmenopozal osteoporotik olgularda egzersiz eğitiminin etkileri

Abstract

ÖZET Postmenopozal osteoporoz, menopozdan sonra överlerde oluşan morfolojik ve fonksiyonel değişikliklerle ortaya çıkan çok yaygın görülen bir hastalıktır. Osteoporozda lumbal ve torasik vertebralarda ağrı, hareket kısıtlılığı, kaslarda kuvvet kaybı, boy kısalması, kifoz, lordoz ve skolyoz gibi postflr bozuklukları oluşur, özellikle osteoporoza bağlı gelişen kınklar ağır klinik tablo ile yaşam kalitesini azaltmakta ve önemli maddi manevi kayıplara yol açmaktadır. Postmenopozal osteoporozlu hastalara postör, denge- koordinasyon, mobilizasyon ve ağırlık taşıma, germe, gevşeme egzersizlerinden oluşan egzersiz programı uygulanır. Çalışma, postmenopozal osteoporozlu olgularda egzersiz eğitiminin denge ve yaşam kalitesine etkilerini belirlemek amacıyla Ocak 2003-Temmuz 2003 tarihleri arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dah'nda postmenopozal osteoporoz tanısı alan ve Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu Fitness Ünitesi'ne yönlendirilen 32 gönüllü olgu ile gerçekleştirildi. 10 hafta süresince haftada 3 gün sıklığında submaksimal şiddette aerobik komponentli egzersiz eğitimi uygulandı. Egzersiz programı öncesi ve sonrası statik ve dinamik denge testi, fonksiyonel kapasite, ağrı ve yaşam kalitesi değerlendirildi. Değerlendirmeler sonucunda egzersiz yapan ve egzersiz yapmayan gruplarda egzersiz sonrasında egzersiz öncesine göre meydana gelen değişiklikler Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi İle karşılaştırıldı. 10 hafta süresince uygulanan egzersiz eğitimi ile statik ve dinamik denge, fonksiyonel kapasite ve yaşam kalitesinde istatistiksel olarak anlamlı artış, ağrıda ise anlamlı azalma bulundu (p<0.05). Çalışmada, kişiye uygun özeUeştirilmiş ve düzenli olarak yapılan egzersiz progranümn denge ve yaşam kalitesini geliştirebileceği sonucuna varıldı. Anahtar Kelimeler: Postmenopozal osteoporoz, egzersiz, denge, yaşam kalitesi

SUMMARY Postmenopausal osteoporosis is a widespread disease that is formed in ovary and emerges with the morphological and functional differences after menopause. Pain in lumbal and torasik vertebrae, restriction of movement, power loss of muscles, shortness of lenght and posture defeats like kyphosis, lordosis and scoliosis appear in Osteoporosis. Especially, fractures that are related to Osteoporosis; reduce the quality of life with the hard clinic chart, and cause physical and spiritual casualties. Exercise program, which is formed with the exercises of balance^oordination, mobilization and weight lifting, and stretch-loosen practices are applied to the patients. This study, with the purpose of determining the effects of exercise training to the balance and lif quality, between 2003, January and 2003, July in 9 Eylül University, Faculty of Medicine and Rehabilitation Brdanch, is realized with 32 subjects that are sent to the fitness unit of Physical Treatment and Rehabilitation College. An exercise framing with submaximal force and aerobic component was applied at a frequency of 3 days a week throughout 10 weeks. Static and Dynamic Balance Tes,t functional capacity, pain and quality of life were evaluated after and before the exercice program. The differences of after exercise and before exercise were compared with the Wilcoxon Signed-Ranks Test. An important statistically increase of static and dynamic balance, functional capacity and life quality and a significant decrease of pain are seen during 10 weeks. And it comes to a conclusion that specialized and regular exercise program is able to improve the balance and the life quality. Key Words: Postmenopausal osteoporosis, exercise, balance, quality of life.