Termal yanıklı hastaların medikolegal değerlendirmesi

Abstract

Giriş ve Amaç: Çalışmamızda uluslar arası protokollerde belirtilen yanık merkezleri sevk kriterleri esas alınarak termal yanıklı hastaların medikolegal değerlendirmelerinde kullanılmakta olan kriterlerin geliştirilmesi ve öneriler getirilmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi, Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne 2009 yılında akut olarak termal yanıktan etkilenerek başvuran hastalar çalışmaya alınmıştır. Tıbbi kayıtlarındaki veriler; yaş, cinsiyet, yanık türü, yanık derinliği ve etkilediği vücut alanı, yanık merkezine sevk edilme durumu ve medikolegal değerlendirme sonuçları yönünden araştırılmıştır.Bulgular: Çalışmamıza alınan 588 hastanın 314(%53.4)'ünün erkek olduğu, ortalama yaşın 20.68 ± 21.30 olduğu gözlendi. Hastalar yanık türlerine göre incelendiğinde; 485(%82.5)'inin sıcak sıvılarla, 74(%12.6)'ünün alev yanığıyla, 29(%4.9)'unun sıcak katı cisimler temas sonucu yandığı görüldü. Kadınlarda sıcak sıvılar ile yanma oranının erkeklere göre daha fazla olduğu belirlendi (x²:17.070, p<0.001). Yanıktan etkilenen TVYA yüzde ortalamasının 6.06 ± 6.40 olduğu görüldü. 246 (%41.8) hastanın yatarak tedavi edildiği ve ortalama yatış süresinin 4.17 ± 7.93 olduğu bulundu. Alev ile yanan olguların yatış sürelerinin diğer yanık türlerine göre anlamlı düzeyde fazla olduğu ve tüm yaş gruplarında yanık yüzeyleri ile yatış süreleri arasında pozitif yönde, yüksek derecede anlamlı korelasyon olduğu belirlendi. Özellikli bölge yanığı olan (yüz, el, ayak, perine) hastaların 98'inde sadece birinci derece yanık olduğu ve beş yaş altındaki ikinci derece ve %5'den daha az yanığı olan hastalar arasında 52(%75.4) olgunun özellikli bölge yanığı olduğu gözlendi. Medikolegal değerlendirmelerde hafif düzeyde olduğu belirtilen bu hastaların tamamının yanık merkezi sevk kriterlerine göre bir üst merkeze sevk edilmesi gerektiği belirlendi.Tartışma ve Sonuç: Medikolegal değerlendirmelerde, özellikli bölge yanıklarının klinik durumun ağırlık derecesini arttırmasını ve değerlendirmelerde beş yaş sınırının yerine 0-5 yaş aralığı ve 6-15 yaş aralığı ve 65 yaş üstü gibi farklı yaş gruplarının yer almasını önermekteyiz. Yanık merkezleri sevk kriterleri ve fizyolojik skorlama sistemler üzerinden öneriler geliştirerek uygulamaya geçirilmesinin, yanıklı hastaların medikolegal değerlendirmesi için şu anda uygulamada kullanılan kriterlerden daha kapsamlı ve güvenilir olacağı düşüncesindeyiz.Anahtar kelimeler: Yanık, adli tıp, medikolegal değerlendirme, yanık merkezi.

Aim: We aimed to reveal and improve the criteria used for medico legal evaluation of patients with thermal burn injuries by the help of international protocols as burn center referral criteria.Method: A retrospective review of all medical records of patients admitted with acute thermal burns to Dokuz Eylul University School of Medicine, Ataturk Training Hospital and Behçet Uz Pediatric Training Hospital in 2009 was carried out. Patient demographics, etiology of burn, burn extent, body sites affected, and hospitalization status were reviewed. Referral status according to burn center referral criteria and medico legal evaluation to determine the severity of clinical status and lesions were performed for each patient.Results: The 588 burn victims admitted with a mean age of 20.68 ± 21.30 SD years and 314 (53.4%) of them were male. The most common etiologies were hot liquid contact burns (%82.5), flames (%12.6) and hot matter contact burns (%4.9) and women were mostly affected with hot liquids (x²:17.070, p<0.001). The mean total body surface area in all burns was 6.06.± 6.40 % SD (range 1-55%). Of the patients 41.8% were hospitalized and the mean hospital stay was 4.17 ± 7.93 SD days (9-34). Flame contact injuries resulted more hospitalization than other burns and positive, high correlation was found between hospitalizations with total burn surface area in all age groups. Predominant anatomical sites involved were more than one part of body site and 98 of the patients with effected special body site (as face, hands, feet, genitalia, perineum, or major joint) showed only one degree burn. Of the patients, 75.4% had special body site burn and were under 5 years old and had second degree and total body surface area was lower than 5%. Severity of lesions was determined as mild injury by medico legal evaluations in this group however all of them met the burn referral center criteria.Discussion and Conclusion: We recommended using the special body sites and age groups (0-5, 6-15 and over 65) for determining the severity of burn injuries in medico legal evaluations. Burn referral center criteria and physiological score systems could improve determining the severity of burn injuries instead of medico legal evaluation criteria currently used.Key words: Burn, forensic medicine, medicolegal evaluation, burn center.