Üniversite hastanelerinde çalışan hemşirelerin sağlıkta özelleştirme ve sendikalaşma konusunda görüşlerinin incelenmesi

Abstract

ÖZETBu çalışma, hemşirelerin sağlıkta özelleştirme ve sendikalaşma konularındakigörüşlerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.Araştırmanın örneklemini, iki üniversite hastanesinde çalışan 218 sözleşmeli, 255kadrolu olmak üzere toplam 473 hemşire oluşturmuştur. Veriler, hemşirelerin demografiközellikleri, çalışma ortamları ile mesleki örgüt ve sendika üyeliğine ilişkin 11 soru; sağlıktaözelleşme konusunda 13 soru ve sendikalaşma konusunda görüşlerini ölçen bir soruyu içerenbir anket formu ile toplanmıştır. Sağlıkta özelleşmenin sağlık hizmetleri ve hemşirelere olasıetkilerini değerlendiren sorular beşli likert tipi bir ölçek formunda hazırlanmıştır. Veriler ki-kare analizi ile değerlendirilmiştir.Hemşirelerin, özelleşmenin sağlık hizmetlerini daha çok olumsuz etkileyeceğinidüşündükleri alanlar hizmetin ulaşılabilirliği, hastaların yapacağı sağlık harcamaları, sosyalgüvencesi olan hastaların ücretsiz alacağı hizmetlerin kapsamı, halkın sağlık sorunlarınınçözümü ve sağlıkta eşitsizliğin giderilmesidir. Hizmetin kalitesine ise özelleşmenin olumlu biretki göstereceği beklentisinde oldukları saptanmıştır. Hemşirelerin yaklaşık olarak 2/3'si,sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesinin hemşirelerin iş yaşamının değişik boyutlarınıolumsuz/çok olumsuz etkileyeceği görüşündedirler.Hemşirelerin %26.6'sı bir mesleki örgüte, %12.1'i bir sendikaya üyedir. Hemşirelerin,mesleki bir örgüte ve sendikaya üye olmamalarının en önemli nedenleri sırasıyla dernek içinmeslekleri adına hiçbir şey yapılmaması; sendika için siyasi ve ideolojik faaliyetlere aracılıketmesidir. Hemşirelerin ?Sağlıkta özelleşmenin olası etkileri nedeniyle hemşireler sendikalaraüye olmalıdır? ifadesine, katılıyorum/kesinlikle katılıyorum diyenler %43.3, kararsızım yanıtıverenler %43.1'dir. Evli, 28 yaş ve üzerinde, çalışma süresi altı yıldan fazla olan, kadrolu vebir mesleki örgüte üye olan hemşirelerde sendikalara üyelik oranı anlamlı olarak yüksekbulunmuştur. Lisans ve lisansüstü mezunu ve sendikaya üye olan hemşirelerde?özelleştirmenin olası etkileri nedeniyle sendikaya üye olmalıdır? ifadesine katılma oranıanlamlı olarak yüksek bulunmuştur.Anahtar kelimeler: Özelleştirme, sağlık sistemi reformları, sendika, hemşirelikorganizasyonları

SUMMARYThis study was performed descriptively in order to determine the opinions of thenurses on privatization and labor unionism in health services.The sample population of the study was composed of 473 nurses of whom 218 wereworking on contractual and 255 civil servants from two universities hospitals. The data werecollected with a questionnaire form including 11 questions about demographic and workingcharacteristic together with labor union membership of the nurses; 13 questions aboutprivatization in health services and one question about labor unionism. The probable effect ofprivatization on health services and nurses were investigated on a 5-point Likert scale with 13items. The data were analyzed with chi-square test.Negatively effected areas due to privatization of health services according to nurseswere health expenses the comprise of free of charge services and inequality. The quality ofthe services, the solution of public health problems and applicability of the services were theareas intended to be positively affected. But approximately 2/3 of the nurses believe thatprivatization of health services would affect different dimensions of working lives of thenurses negatively / very negatively.Membership of an occupational organization and a labor union were %26.6 and %12.1respectively. The cause of these low rates of membership were performing nothing for theiroccupational area by the organization and mediation of the labor unions for political and idealogic activities. The answers of the nurses to the question ?nurses must be the members oflabor unions because of probable effect of privatization? were ?agree/ absolutely agree? for44.3% of nurses and ?undecided? for 43.1 of nurses.Membership rates of married nurses, over 28 years of age with a working life of morethan six years, civil servants and a member of an occupational organization were found to besignificantly high. Graduates of BSN program and member of a labor union, nurses agreewith the statement in a significantly high rate.Keywords: Privatization, health care reform, unions, nursing organization.