Diyabetli bireylerin bilgi düzeyi özbakım gücü ve a1c düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalşma, diyabetli bireylerin bilgi düzeyi, özbakım gücü ve A1c düzeyi arasındakiilişkiyi incelemek amacıyla yapılmış, korelasyonel tanımlayıcı bir çalışmadır.Araştırmanın örneklemini araştırmaya gönüllü katılmayı kabul eden, 19-65 yaş arasıve en az altı ay önce diyabet tanısı almış olan 500 diyabetli birey oluşturmuştur. Veri toplamaaracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen ve uzman görüşü alınan Diyabetli BireyiTanılama Formu, kanıta dayalı rehberlerden elde edilen Diyabet Bilgisi De`erlendirmeFormu, Özbakım Gücü Ölçe`i ve A1c De`erlendirme Formu kullanılmıştır. Elde edilenveriler, bilgisayarda korelasyon ve çoklu regresyon analizi kullanlarak de`erlendirilmitir.Diyabetli bireylerin diyabet bilgisi puan ortalaması 71.0±11.3, özbakım gücü puanortalaması 109.4±28.4 ve A1c ortalaması ise % 6.7±1.1 olarak saptanmıştır. Çalışmadadiyabetli bireylerin, bilgi düzeyi ile özbakım gücü (r= 0.66), bilgi düzeyi ile A1c (r= -0.72),özbakım gücü ile A1c (r= -0.81) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğusaptanmıştır (p<0.001). Ayrıca bu çalışmada özbakım gücü ve bilgi puanının A1c üzerinebenzer etkili oldu`u ve A1c düzeyindeki değişimlerin % 76'sının diyabetli bireylerin bilgipuanı ve özbakım gücünden kaynaklandığı görülmüştür (R2: 0.76, p= .000).Sonuç olarak, bilginin özbakm gücünü arttırdığı, her ikisinin de A1c'yi düşürdü`ü gözönüne alınarak; diyabet hemşireleri tarafından verilen diyabet eğitiminin sadece hastalıkbilgisi değil, özbakım davranışlarını da geliştirmeye yönelik olması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Diyabet, bilgi düzeyi, özbakım gücü, A1c.

This correlational descriptive study has been conducted to investigate the interaction between the level of knowledge, self care agency and A1c levels of diabetic patients. The sample of the study consisted of 500 patients who volunteered for this study. The ages of the patients ranged between 19 and 65 and they were diagnosed with diabetes at least six months before the study. A Diabetic Individual Identification Form that was developed by the researcher and supported by expert opinion, a Diabetes Knowledge Evaluation Form based on evidence-based guides, a Self Care Agency Scale and A1c Evaluation Form were used as data collection tools. The data acquired were evaluated by using computerized correlation and multiple regression analyses. The mean score of diabetes knowledge of the diabetic patients was 71.0±11.3, mean score of self care agency 109.4±28.4, and the average A1c was determined as % 6.7±1.1. In the study, a correlation was determined between the level of knowledge and self care agency (r= 0.66), between level of knowledge and A1c (r= -0.72), and between self care agency and A1c (r= -0.81) (p<0.001). Additionally, it was observed in this study that self care agency and knowledge score had a same effect on A1c and 76 % of the changes in A1c levels originated from the knowledge score and self care agency of the individuals (R2: 0.76, p= .000). Consequently; considering that knowledge increases the self care agency and both knowledge and self care agency decrease A1c levels, it is suggested that the education on diabetes provided by the diabetes nurses must be aimed at not only providing information about the disease but also developing the self care behavior. Key Words: Diabetes, level of knowledge, self care agency, A1c.