Diz altı amputerlerde oturmadan ayağa kalkma aktivitesinin değerlendirilmesi ve diz ekstansör momenti ile ilişkisi

Abstract

Çalışmadaki amaç, diz altı amputelerde (DAA) oturmadan ayağa kalkma (OAK) aktivitesini ve bu aktivite ile ampute taraf diz ekstansör momenti (DEM) arasındaki ilişkiyi incelemekti. Çalışmaya 12 diz altı ampute (erkek, yaş ort. 35.58±10.48) ve 19 sağlıklı birey (kontrol grubu; erkek, yaş ort. 30.47±7.27) alınmıştır.OAK aktivitesi Balance Master Sistemi (Version 8.1) ile değerlendirilmiştir. Test protokolüne göre katılımcılardan mümkün olduğunca hızlı şekilde oturma pozisyonundan ayağa kalkmaları istenmiştir. Ağırlık aktarma süresi, postural salınım hızı, ağırlık taşıma asimetrisi ve ayağa kalkma indeksi ölçülmüştür. Quadriceps femoris (QF) kas kuvveti el dinamometresi ile değerlendirilmiştir. DEM, QF kas kuvveti ve kaldıraç kolu uzunluğunun çarpımı ile hesaplanmıştır. Sağlam tarafta QF kas kuvveti ampute taraf ile aynı seviyeden ölçülmüş (Pozisyon 1, P1), ayrıca ölçüm malleollerin hemen proksimalinden tekrar edilmiştir (Pozisyon 2, P2).DAA ve kontrol grubunda ağırlık aktarma süresi benzer bulunmuştur (p>0.05). Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, DAA'da postural salınım hızı ve ağırlık aktarma asimetrisinin daha yüksek (p<0.05), ayağa kalkma indeksinin daha düşük (p<0.05) olduğu belirlenmiştir. DAA'da sağlam tarafın ampute tarafa göre daha fazla ağırlık taşıdığı tespit edilmiştir (p<0.05). Ampute taraf QF kas kuvveti, sağlam tarafa ve kontrol grubuna göre daha düşük (p<0.05) bulunmuştur. Ampute taraf DEM'in, sağlam tarafta P1'deki DEM ile benzer (p>0.05), P2'deki DEM'e (p<0.05), ve kontrol grubu DEM'e (p<0.05) göre ise düşük olduğu görülmüştür.DAA'ların OAK sırasında daha fazla postural salınım gösterdikleri, daha az kuvvet ortaya çıkardıkları ve sağlam tarafta daha çok ağırlık taşıdıkları bulunmuş; bu parametrelerin ampute taraf DEM ile ilişkili olmadığı sonucuna varılmıştır.

The purpose of the study was to investigate the sit-to-stand (STS) activity in below-knee amputees (BKA), as well as the relationship between STS activity and knee extensor torque (KET) of the amputated limb. A total of 12 BKA (man, mean age 35.58±10.48 years) and 19 healthy subjects (control group; man, mean age 30.47±7.27 years) were included in the study.The Balance Master System (Version 8.1) employed to assess STS. Participants were asked to stand up as fast as possible from sitting position according to the test protocol. Weight transfer time, postural sway velocity, weight bearing asymmetry and rising index were measured. Quadriceps femoris (QF) muscle strength was assessed with a handheld dynamometer. KET was calculated by multiplying QF muscle strength and lever arm length. The QF muscles strength of the sound limb was measured at the same level with amputated side (Position 1, P1) and measurement was repeated from the proximal point of malleolus (Position 1, P2).Weight bearing transfer time was found similar in BKA and control group (p>0.05). Postural sway velocity and weight bearing asymmetry were greater (p<0.05); rising index was lower in BKA compared to control group (p<0.05). It was found that more weight was taken on the sound limb than amputated limb in patients with BKA (p<0.05). QF muscle strength of the amputated limb was lower than the sound limb and as well as the control group (p<0.05). The KET of the amputated limb was similar to KET of the sound limb at P1 (p>0.05), while it was lower compared to KET of the sound limb at P2 (p<0.05), and control group (p<0.05).It was found that BKA demonstrated more postural sway, exerted less force and bear more weight on the sound limb during STS activity and it was concluded that these parameters were not related with the KET of the amputated limb.