Mülkiyet hakkı çerçevesinde kentsel dönüşüm

Abstract

Kentsel dönüşüm, kişinin mülkü olan taşınmazını ilgilendiren bir uygulama süreciolduğundan, temel haklardan olan mülkiyet hakkını doğrudan etkilemektedir. Esasenkentsel dönüşümün gerçek ve görünür ilk amacı, kişinin eskiyen, köhneyen, yıprananveya artık riskli hale gelen taşınmazını yenilemek ve korumak olduğundan mülkiyetikorumayı hedeflemektedir. Ancak uygulama sürecinde kentsel dönüşümün kamusalamacı olan riskli alan ve riskli yapıların ıslahı ile yenileme bölgelerinin iyileştirilmesi,sağlıklılaştırılması ve estetik hale getirilmesi hedefi, yer yer dönüşüme konu taşınmazmalikinin mülkiyet hakkını ikinci plana iterek, salt bu hedefe güdümlenmiş olmaktadır.Sürecin fiili uygulamalarında görülen ve bir nevi kaygıya dönüşmüş olan bu hedef,yasal düzenlemelerin oluşturulma aşamasında da kendini göstermektedir. Neticedemülkiyet hakkı, hem teorik hem de pratik alanda ötelenmekte ve kentsel dönüşümuygulama ve projelerinin istenilen şekilde sonuçlandırılması öncelenmektedir.Bu çalışmada, kentsel dönüşüm uygulama aşamalarının, yasal düzenlemelerin yolaçtığı veya açabileceği mülkiyet hakkı ihlallerine sebebiyet verebilecek hususlarüzerinde irdeleme yapılmıştır. Mülkiyet hakkı ihlalleri ile neticelenen düzenlemeler ileilgili olarak Anayasa'nın 35.maddesinde yer alan mülkiyet hakkı özelinde, temel hak veözgürlükler kapsamında öğreti ve yargısal kararlar çerçevesinde değerlendirmeler vetartışmalar üzerinde durulmuştur.

Urban regeneration is a process of application that concerns the property of theperson, which directly affects the property right of the fundamental rights. In fact, thereal and visible first objective of urban regeneration is to renew and protect theproperty, which is old, worn, or now risky. However, the public aim of urbanregeneration in the implementation process is to improve the rehabilitation areas withthe improvement of risky areas and risky structures, to improve health and to makeaesthetic goals, by pushing the property right of the real estate owner to the secondstage, it is directed solely to this target. Fore mentioned objective, which has been seenin the actual practices of the process and has become a kind of concern, also showsitself theoretically during the process of the regulation. As a result, property rights areshifted both theoretically and practically, and urban regeneration applications andprojects should be finalised as desired.In this study, the issues that could lead to violations of property rights, which aremainly caused by the legal arrangements of urban regeneration stages, wereexamined.In relation to the regulations that result in property violations, in the contextof property rights placing in 35th article of The Constitution, within the scope of Rightsand Freedoms, doctrinal and judical decisions have been discussed.