Allojenik hematopoetik kök hücre nakli yapılan hastalarda ABO kan grubu uyumsuzluğunun nakil sonuçlarına etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

AMAÇ: Geriye dönük olarak yapılan bu çalışmamızın amacı allojenik hematopoetik kök hücre nakli (HKHN) yapılan hastalarda donör alıcı arasındaki ABO kan grubu uyumsuzluğunun graft versus host hastalığı (GVHH) gelişimi, engrafman günleri, mortalite ve sağkalım oranları gibi nakil sonuçlarına etkisinin değerlendirilmesidir.YÖNTEM: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi (DEÜTF), İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Hematoloji Bilim Dalı, Kök Hücre Transplantasyon Ünitesinde Ocak 2009 – Ocak 2016 tarihleri arasında allojenik HKHN yapılan toplam 50 hasta çalışmaya dâhil edildi. Hastalar öncelikle alıcı donör arasında ABO kan grubu uyumsuzluğu olan ve olmayan olarak iki gruba ayrıldı. Alıcı donör arasında ABO kan grubu uyumsuzluğu olan gruptaki hastalar ise majör uyumsuzluk, minör uyumsuzluk ve iki yönlü uyumsuzluk olarak üç gruba ayrıldı. Gruplar akut GVHH gelişimi, kronik GVHH gelişimi, nötrofil engrafman günü, platelet engrafman günü, eritrosit engrafman günü, nakil sonrası 1 aylık süreçte eritrosit süspansiyonu ve platelet ihtiyacı, toplam yaşam süresi, relaps durumu, nonrelaps mortalite ve 1 yıllık sağ kalım sonuçları bakımından karşılaştırıldı. Sürekli değişkenler ortanca (en küçük - en büyük değerler); kategorik değişkenler sayı ve yüzdelerle özetlendi. Kategorik değişkenler ki-kare ve Fisher'in kesin testi kullanılarak, sürekli değişkenler Mann-Whitney U testi ile karşılaştırıldı. Hastaların yaşam analizleri Kaplan-Meier survival analiz yöntemiyle yapıldı.BULGULAR: Allojenik HKHN yapılan hastaların %52'si erkek, %48'i kadın idi. Yaş ortalaması 37,16 ±12,2 idi. Hastaların %82'sini akut lösemiler oluşturmaktaydı. Hastaların %14'ünde minör kan grubu uyumsuzluğu, %10'unda major kan grubu uyumsuzluğu, %10'unda iki yönlü kan grubu uyumsuzluğu olmak üzere %34'ünde ABO kan grubu uyumsuzluğu vardı. Hastaların %78'inde akut GVHH, %26'sinda kronik GVHH gelişti. %26'sında relaps gelişti. Nötrofil engrafmanı ortanca 11.gün, platelet engrafmanı ortanca 13.gün, eritrosit engrafmanı ise ortanca 14.günde gerçekleşti. 1 aylık eritrosit süspansiyonu ihtiyacı 4 ünite, platelet replasmanı ihtiyacı ise 6,5 ünite idi. ABO kan grubu uyumsuzluğu olan 17 hastanın %29,4'unda ılımlı hemoliz izlendi, kan grubu değişimi ortanca 43,5. günde gerçekleşti. Alıcı donör arasındaki ABO kan grubu uyumsuzluğunun akut ve kronik GVHH gelişimi (p:0,51 ve p:0,53), nötrofil engraftmanı (p:0,7), platelet engraftmanı (p:0,12), relaps durumu (p:0,56), nonrelaps mortalite (p:0,46) üzerine etkisi saptanmadı. Eritrosit engraftmanı (p:0,18), nakil sonrası 1 aylık süreçte eritrosit süspansiyonu (p:0,26) ve platelet ihtiyacı (p:0,21) major uyumsuz grupta belirgin olarak yüksek saptandı ancak istatistiksel olarak anlamlılık elde edilmedi. 1 yıllık sağ kalım (p:0,03) ve toplam yaşam süresi (p:0,044) minör kan grubu uyumsuzluğu olan grupta daha düşük saptandı.SONUÇ: Allojenik HKHN kararı alınan hastalarda alıcı donör arasındaki ABO kan grubu uyumsuzluğunun nakil için engel bir durum teşkil etmediği düşünülmektedir. Ancak bu konuda kesin görüşe varılabilmesi için, daha yüksek olgu sayısı içeren çalışmalara ihtiyaç vardır.

OBJECTİVES: This retrospective study aims to evaluate the effects of the ABO blood type incompatibility between donor and recipient on incidence of graft versus host disease (GVHD), engraftment, mortality rates and survival in allogeneic hematopoietic stem cell transplantatin (SCT).METHOTS: We analyzed 50 patients receiving allogeneic SCT in Dokuz Eylül University Faculty of Medicine (DEUTF), Hematology Department, Stem Cell Transplantation Unit between January 2009 - January 2016. Patients divided in two groups; ABO compatible and ABO incompatible. Then ABO incompatible patients divided in three groups; major ABO incompatible, minor ABO incompatible and bidirectional ABO incompatible. These groups were compared according to incidence of acute GVHD, chronic GVHD, engraftment of neutrophils, engraftment of platelets, engraftment of RBCs, RBC and platelets requirement within one month after transplantation, survival, relaps, non-relaps, mortality and one year life expectancy. We used chi-square and Fisher's exact test for comparing categorical variables and Mann-Whitney U test for continuous variables. Patients survivals were estimated with the method of Kaplan and Meier.RESULTS: 52% of these allogeneic SCT patients were male and 48% of them were woman. Median age was 37,16 ±12,2. 82% of these patients diagnosed with acute leukemia. 14% of these patients has minor ABO incompatibility, 10% of them have major ABO incompability and 10% of them have bidirectional ABO incompability. Acute GVHD developed in 78% of these patients, chronic GVHD developed in 26% of these patients. Median days of engraftment of neutrophils, platelets and RBC was 11, 13 and 14, respectively. Requirement of RBC at first month after transplantation was 4 units and for platelets it was 6,5 units. Mild hemolysis seen 29,4% of 17 patients with ABO blood type incompatibility, blood type change achieved at median 43,5 days. No effect of ABO blood type incompatibility between donor and recipient was found on development of acute or chronic GVHD (p:0,51; p:0,53), engraftment of neutrophils (p:0,7), engraftment of platelets (p:0,12), relaps(p:0,56), nonrelaps mortality (p:0,46). Engraftment of RBC (p:0,18), requirement of RBC (p:0,26) and platelets (p:0,21) at first month after transplantation was significantly higher in major ABO incompatible patients group but there was no statistical significance. Overall survival (p:0,044) and 1 year survival (p:0,03) was lower in minor ABO incompatible patients group.CONCLUSİON: Regarding our results we can concluded that ABO incompatibility between donor and recipient is not a drawback for allogeneic hematopoietic SCT. But these results need to be confirmed with the studies which include larger patient populations to be more certain.