Uyku apne sendromunda desaturasyonun, oksidatif stres ve eşlik eden hastalık-durumlarla ilişkisi

Abstract

Amaç: Erişkin yaştaki bireylerin %2-4'ünde gözlenen obstruktif uyku apne sendromu(OUAS) uykuda üst solunum yolundaki tekrarlayan tıkanmaların neden olduğu horlama, apne/hipopneler ve gündüz aşırı uykululuk ile karakterize uykunun solunum bozukluğudur. Kardiyovasküler hastalıklar, metabolik sendrom, serebrovasküler olaylar, sabah baş ağrıları, ani ölüm riskinde artış ile ilişkili bulunan OUAS diğer yandan, uyku kalitesinde bozulma, gündüz artmış uykululuğun neden olduğu iş ve akademik performansta düşüş, sosyal kısıtlanma, iş/trafik kazalarında artış ve depresyona neden olarak hayat kalitesini olumsuz etkilemektedir. Bu çalışma obstrüktif uyku apne sendromlu hastalarda desaturasyonun ve hücre düzeyinde hipoksinin; komorbid hastalık ve durumlar üzerine etkisinin incelenmesi ve bu hastalık ve durumların öneminin vurgulanması amaçlanmıştır. Gereç ve yöntem: Araştırma Ocak 2017-Mayıs 2017 tarihleri arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Uyku Bozuklukları Polikliniğine uykuda horlama, nefes durması yakınmaları ile başvurmuş ve ön değerlendirmede obstruktif uyku apne sendromu (OUAS) öntanısı düşünülerek polisomnografi tetkiki yapılmış 18-70 yaş arası hastalarda; demografik bilgilerin, OUAS'ta tanımlanmış komorbid durum ve hastalıklar olan DM, HT, KAH noktüri ve enürezis, sabah tipi baş ağrısı gibi durumların sorgulanması, hücre düzeyinde hipoksi göstergesi olarak laktik asit düzeyleri, Epworth Uykululuk Ölçeği(EUÖ), Pitssburg Uyku Kalitesi İndeksi(PUKİ), Beck Depresyon Ölçeği(BDÖ), ve polisomnografik verilerinin sonuçları değerlendirilerek kesitsel olarak gerçekleştirilmiştir. İstatistik analizleri SPSS 15 kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Anlamlılık düzeyi olarak p<0,05 değeri kabul edilmiştir.Bulgular: Çalışmaya toplam 73'ü erkek, 27'si kadın olmak üzere 100 hasta dahil edilmiştir. Hastaların ortalama yaşı 49,3112,761 BKİ'i 30,985,17, AHİ'i 37,8126,03 ve minimum oksijen saturasyonu 80,138,23 olarak saptandı. Hastaların minimum saturasyon düzeyinin diğer tüm parametrelerle ilişkisi incelendi. Sonucunda minimum saturasyon düzeyi ile BKİ, HT, EUÖ, AHİ, pozisyonel apne ve laktik asit düzeyleri ilişkili olarak saptanır iken desaturasyon ile cinsiyet DM, KAH, baş ağrısı, noktüri ve enürezis, PUKİ ve REM ağırlıklı apnelerin ilişkisi saptanamamıştır. Sonuçlar: Çalışmamızda desaturasyonun BKİ, HT, GAU, depresyon, AHİ, pozisyonel apne ve laktik asit ile ilişkisi gösterilmekle birlikte, OUAS tedavi planında desaturasyonun göz önünde bulundurulması için yeterli kanıt elde edilememiştir.Anahtar sözcükler: obstruktif uyku apne sendromu, desaturasyon, komorbid

Objective: Obstructive Sleep Apnea Syndrome (OSAS) seen in %2-4 of adults, is a respiratory disorder of sleep, which is caused by repeated occlusion of upper respirotary tract and characterised by snoring, apnea/ hypopnea and excessive daytime sleepiness. OSAS is associated with cardiovascular diseases, metabolic syndrome, cerebrovascular events, early morning awakening headaches, sudden death risks, and also has a negative effect on life quailty by causing deterioration in sleep quailty, decrease in work/academic performance caused by daytime sleepiness, social life impairment, increase in work/traffic accidents and depression. This study is aimed to investigate the effect of desaturation and cellular level hypoxia in patients with obstructive sleep apnea syndrome on comorbid deseases and conditions, and emphasize the importance of these diseases and conditions.Material and Methods: Study was done cross-sectionally, reviewing demographic data, clinical data of predefined comorbid states and diseases of OSAS (Obstructive Sleep Apnea Syndrome) such as diabetes, hypertension, coronary artery disease, nocturia and enuresis, morning type head ache, lactic acid levels as a cellular hypoxia marker, Epworth Sleepiness Scale (ESS), Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Beck's Depression Inventory (BDI) and polisomnographic data of patients between ages of 18-70, who applied to Dokuz Eylul University Medical Faculty Neurology Department – Sleep Disorders Polyclinic between January 2017 and May 2017 with symptoms of snoring and pausing at breathing during sleep and at preliminary evaluation an early diagnosis of Obstructive Sleep Apnea (OSA) was made.Statistical analysis was done with SPSS 15. Statistical significance level was defined as p<0,05.Data: 73 male and 27 female, a total of 100 patients were included in the study. Mean age value of patients was 49,3112,761 , BMI 30,985,17, AHİ 37,8126,03 and minimum oxygen saturation was 80,138,23. Minimum oxygen saturation levels were compared with all other parameters. Data revelaed that minimum oxygen saturation was related to BMI, HT, ESS, AHİ, positional apnea and lactic acid levels, but there was no relationship between desaturation and gender, DM, CAD, headache, nocturia and enuresis, PSQI and REM dominant apnea. Results: In our study, desaturation is associated with BMI, HT, GAU, depression, AHI, positional apnea, and lactic acid, but sufficient evidence has not been obtained to consider desaturation in the OSAS treatment plan.Key words: obstructive sleep apnea syndrome, desaturation, comorbid