Hilmi Ziya Ülken düşüncesinde ahlak ve siyaset (Aşk Ahlakı ve Hâkimiyet eserleri çerçevesinde)

Abstract

Çalışmamızın amacı, yakın dönem Türk fikir hayatının en velut ve çok yönlü yazarlarından biri olan; başta felsefe, psikoloji ve sosyoloji olmak üzere farklı alanlarda önemli eserler veren Hilmi Ziya Ülken'in ahlak ve siyaset anlayışını birbiriyle bağlantılı, sistematik bir düşünce biçiminde incelemektir. Görünen insan, kültür, tarih ve toplum, devlet vb. anlayışları odağında, ahlâk ve siyaset meselelerinin iç içe ve geçişken olması bakımından siyaset ahlakının ve problemlerinin temelini sunuyoruz. Özellikle Hâkimiyet'te, Aşk Ahlakı'nda geliştirdiği ahlak anlayışıyla bütünleşen özgün bir siyaset teorisi geliştirmiş görünen Ülken düşüncesinin soğuk savaş sonrası dünya gerçekliği karşısında olduğu kadar, Türk modernleşmesi karşısında da imkânlar barındırdığını söyleyebiliriz. Daha özel olarak demokratik siyasal kültürün talep ettiği özgürlükçü, şahsiyetçi ahlakı ve özgür şahısların kendilerini gerçekleştirmelerine zemin hazırlayacak toplumsal ve politik koşulların anlaşılmasında da tezimiz katkı sağlayacak niteliktedir.

The aim of this study is to analyze Hilmi Ziya Ülken's understanding of ethics and politics as a systematic and associated idea, who is one of the most prolific and sophisticated authors of Turkish idea world in recent era and has given many significant works in different fields especially philosophy, psychology and sociology. We submit the root of political ethics and its problems by the focus of understandings in apparent human, culture, history, society and state, etc. Since ethics and political matters are related with each other and transitive.We can say that Ülken's idea that has seemed to develop a unique political theory integrated with moral sentiment especially in Hâkimiyet, Aşk Ahlakı, contains possibilities aganist Turkish modernization as well as the reality of world after cold war .Distinctively, our thesis will also contribute to the comprehension of societal and political conditions that will pave the way of self-realizations of liberal, personal ethics and free people which is demanded by democratic political culture.