Wozzeck Operası`nın armonik ve formal analizi

Abstract

ÖZET Müzik tarihi içerisinde ilk atonal opera olma özelliği taşıyan Alban Berg'in `Wozzeck` operası, hem armonik kuruluşu hem de biçimsel yapısı ite yirminci yüzyıl müziğinin en önemli temsilcilerinden biridir. Bir müzik yapıtının iskeletini oluşturan biçimsel (formal) yapı, bütün olarak bir müzik yapıtını ayakta tutan son derece önemli müzikal elemanlardan biridir. Wozzeck operası, formal yapısı bakımından, pek çok müzik stili ve biçimini birlikte kullanarak, küçük parçaların birleşiminden büyük bir bütünlüğe ulaşabilme başarısına sahiptir. Wozzeck operasında, Suite (Süit), Pavane (Pavan), Gîgue (Jig), Fugue (Füg), Invention (Envansiyon) gibi özellikte eski zamanlara ait müzikal stil ve biçimlerin, yeni bir müzik dili ite birlikte kurgulanarak uygulanmış olması, operanın müzik tarihinde önemli bir yer almasının nedenlerinden bir diğeridir. Alban Berg'in Wozzeck operasında kullandığı armonik dil, `atonal` başlığı altında tanımlanabilir. Opera içerisinde, bestecinin daha sonra yazacağı Lulu isimli operasının armonik kuruluşuna temel oluşturacak olan on iki-ton tekniği kullanımına hazırlık sayılabilecek pasajlarla birlikte, serial tekniğe göre düzenlenmiş pasajlar; tonaliteyi temsil eden halk sarkılan ve de `re minör ara müziği` yer almaktadır. Alban Berg, kendi zamanının en büyük müzikal yeniliği öten Schoenberg'in on iki-ton tekniğini çok iyi bilmesine rağmen, Wozzeck operasının müzikal dilini, bu tekniğin katı kuradan içerisine hapsetmeyip, aksine, Barok dönemin müzikal stil ve biçimleri ite yapılandırdığı müziğini, serbest bir atonalite anlayışı ile birlikte kurgulayarak yaratmıştır. Hatta operanın kimi yerlerinde kullandığı belirgin tonal pasajlar, müziğin bütünlüğü içerisinde operanın konusu ite birlikte düşünülmüş ve atonal başlıklı bir eser içinde cesurca ve yine dehanın bir ürünü olarak ustalıkla yerleştirilmiştir. Kısaca Berg'in Wozzeck operasının armonik tekniği ve biçimsel yapısı, herhangi bir müzikal kategorizasyona izin vermez, çünkü opera, herbir kategorinin parçalarını taşımaktadır. Berg'in ve Wozzeck operasının başansı, eski ve yeniyi birleştirici oluşudur. VI

ABSTRACT Alban Berg's `Wozzeck` opera is first atonal opera in music history both with its harmonic structure and its format frame. Formal frame that constructs the framework of the musical work of art, is one of the most important musical elements that preserves the completeness of the work of art. Wozzeck opera has achieved the success of reaching this completeness upon the gathering of the small pieces with respect to its formal frame. Another important fact is mat the classical musical styles and forms such as Suite, Pavane, Gigue, Fugue, Invention are assembled and applied together with a new musical language, that results to Wozzeck opera to gain a unique position in the musical history. The harmonic language that is applied in Alban Berg's Wozzeck opera can be classified under the heading of atonal. In the opera, there are passages that are preparations for the twelve tone technique that will establish the basis of harmonic structure for the composer's next work of art, Lulu Opera. These passages are arranged according to the serial technique, to the folk songs that represent the tonalite, and to the`re minor interlude` Despite the fact that Alban Berg was very well aware of Schoenberg's twelve tone technique that was the recent innovation of his era, he did not limit the musical language of Wozzeck opera within the conservative rules of this technique. On the contrary, he created this music with the Baroque musical style and forms along with a free atonal understanding. Moreover, specific tonal passages are applied in some parts of the opera within the completeness of the music, parallel to the theme of the opera, indicating the geniusness and the boldness of the creator. In brief, Berg's Wozzeck opera can not be classified within one musical category with its harmonic technique and formal frame, because the opera implies the symptom of each and every category. The success of Berg and Wozzeck opera is due to this unification of the old and the new. VII