Stüdyo fotoğrafçılığı ve İzmir örneği

Abstract

ÖZET 20. yüzyılın en önemli buluşlarından biri olan fotoğraf 19. yüzyıla kadar yalnızca bazı ayrıcalıklı kentsoyluların yaptırdıktan portreyi demokratikleştirerek geniş halk kitlelerinin kullanımına sunmuştur. İlk stüdyoların bu anlayış ve mantıkla kurulduğu düşünülebilir. 21. yüzyılı yaşadığımız bu günlerde `stüdyo fotoğrafçılığını gerek fotoğraf endüstrisinin gerekse de kapitalizmin bir göstergesi olarak düşünebiliriz. Yüzelli yılı aşkın bir süredir yaşantımızda yeralan fotoğrafın faaliyet alanlarından birisi olan stüdyo fotoğrafçılığıyla ilgili hazırlanmış bu çalışmada; ilk görüntünün elde edilmesiyle başlayan süreçten itibaren geçirmiş olduğu tarihsel ve teknolojik evrim, ilk stüdyoların ortaya çıkması ve bunların işlevselliği irdelenmiştir. Bunun yanısıra Osmanlı Devleti' nin fotoğrafla tanışması ve dönemin gazetelerinin bunu halka duyurması ele alınmıştır. Müslümanların dini nedenlerle kuşkulu baktığı bu yeni icadı ilk olarak Ermeni ve Rum Osmanlı vatandaşlarının uyguladıkları ortaya konmuştur. Ticari ve tarih bakımdan önemli bir kent olan İzmir'e fotoğrafın gelmesi, ilk stüdyoların yine gayrimüslimler tarafından açılması ve dönemin İzmir'inin fotografik panoramasının ortaya çıkarılmasıyla süreç devam etmiştir. Kurtuluş Savaşının kazanılmasıyla büyük bir kimlik değişikliği ve aydınlanmanın yaşandığı, yabancıların kentten ayrılmalarıyla Türkler'in fotoğrafçılıkla ilgilenmeye başladığı görülmüştür. Yüzyılı aşkın bu süreçte kronolojik bir disiplin oluşturmak için üslup ve eserleriyle beş stüdyo fotoğrafçısı incelenmiştir. Ayrıca yirmi stüdyo fotoğrafçısına; sorunla n, fotoğraf anlayışları ve kullandıktan teknikleri öğrenmek bakımından anket çalışması yapılmıştır. vı

ABSTRACT Photograph, being one of the most important innovations of 20th century, has offered the portrait, which only several urbanized nobles caused to make in 19th century, to the use of wide public mass by democratizing. It may be thought that the initial studios were established up on such comprehension and logic. During these days through which we experience 21st century, we can consider `studio photography` as a sign of either photograph industry or capitalism. In this study, which was prepared related to studio photography that is one of the fields of activity of photograph taking place in our life for a period over one hundred and fifty years; historical and technological evolution period it experienced starting from that the first image was obtained, occurrence of the initial studios and their functionality there of were reviewed. Besides, introducing of Ottoman State with photograph, and that the newspapers of the time being published the case to the public were also treated. It was put forward that, Armenian and Greek Ottoman citizens have initially applied this new innovation, which Moslems suspiciously approached due to religious reasons. Process continued by means of that photograph arrived to İzmir that is an important city in commercial and historical aspect; that the initial studios of İzmir were opened by non-Moslem citizens and photographical panorama of İzmir of the time being was emerged. It was seen that, a great identity alteration and illumination were experienced up on that the independence war was gained, and Turks started to concern photography after foreigners left the city as the result of the `great fire'' in İzmir. We have reviewed five studio photographers in respect to their styles and works in order to form a chronological discipline over this period exceeding one hundred years. In addition questionnaire was applied to twenty studio photographers regarding to learning their problems, photograph understanding of them and the techniques they used. vu