20. yüzyılda moda tasarımında etkileşim faktörleri

Abstract

ÖZET 20. Yüzyılda moda tasarımında etkileşim faktörleri belirgin olarak gözlenebilmektedir. Sanatla içi içe gelişen moda, toplumsal, sosyal, kültürel, politik, tarihsel ve ekonomik birçok faktörden etkilenerek ortaya çıkan bir yaratımdır. Moda bir etkileşimler bütünü olarak görülebilmektedir. 20. yüzyıl modası diğer dönemlerden farklıdır, bunun en önemli nedenlerinden biri, 1850'li yıllarda başgösteren, endüstri devriminin makineleşmeyi hızlandırarak, her alanda güçlü bir devinim yaratmasıdır. Makineleşmeyle gelişen teknolojiler tekstil alanında da kendini önemli ölçüde belli etmiştir. Tasarımlar ve akımlar çağı olarak tanımlanabilmekte olan 20. yüzyılda, teknolojilerdeki hızlı gelişme, sanatta da kendisini göstermiştir. 20. yüzyılda önceki dönemlerde görülmediği kadar çok akım ortaya çıkmıştır. Sanatla her zaman iç içe olan moda, gelişen akımlardan etkilenmiştir. 20. yüzyılda modacılar da birer sanatçı olarak görülmüşlerdir. 20. yüzyıl modasını şekillendiren temel faktörlerden biri değişimdir. Teknolojiler çağı olan 20. yüzyıl birçok değişime sahne olmuştur. Bu değişimlerin merkezinde de sürekli insan vardır. Moda, insan ve değişim üzerine kuruludur. Teknolojik ilerleme ve sosyolojik birikimler doğrultusunda güçlenen tasarım anlayışı globalleşmenin de etkisiyle tüm insanlığın günlük yaşamının bir parçası haline gelmiştir. 20 yüzyılın bitişinde kostüm tarihi sürekli akan bir nehire benzetilebilmektedir. Bu nehir, ayrılıp, çakışmakta, bir araya gelmekte ve tekrar ayrılıp kendinden daha dar kanallara ayrılmakta fakat sonunda nehir sürekli ileri doğru akmaktadır. Moda olgusu 21. yüzyılda da insan faktörüne bağlı olarak sürekli devinimini sürdürecektir.

ABSTRACT In 20th century, factors of interaction in fashion design could be observed expicitly. Fashion developing parallel to arts, is a a way of creation which comes out being affected by many social, cultural, political, historical and economical factors. Fashion can be seen as a whole of interactions. 20th century fashion is different from other periods. One of the main reasons is because industrial revolution in the 1850s, accelerated machine usage and caused powerful movements in every field. Technologies developed by means of machine usage, were also obvious in textile. In 20th century which can be defined as the age of designs and trends, rapid development in technologies were showing in arts, too. In the century, more trends than that were seen in previous periods emerged. Fashion which is always parallel to arts, was influenced by developing trends. Fashion designers, too, were seen as artists. One of the main factors figuring 20th century fashion is change. In 20th century- the age of technologies- many changes took place. In the centre of these changes there is always human. Fashion is built upon human and change. The understanding of design, which gains strength by means of technological progress and sociological accumulation, along with the influence of globalization, became a part of daily life. The history of costume at the end of 20th century, can be compared to a flowing river. The river seperates, overlaps, comes together and seperates again into narrower branches but it constantly flows. In the 21st century, too, the fact of fashion, connected to the human factor, will always be in progress. VI