Reziant lüsterlerinin araştırılması ve uygulanması

Abstract

ÖZET Seramik sanatının önemli yapı taşlarından birisi olan lüster, sır üstü bezeme-sttsleme sanatı olup, çeşitli yöntemlerle elde edilen ve sırların üzerini kaplayan metal bazlı, saydam film tabakasıdır. Yaratı süreci yüzyılları bulan, tarih içinde zaman zaman yok olma noktasına gelen lüster tekniği, gücünü albenisinden, parıltısından ve bazen de aşırı dışa dönük hale gelen cazibesinden alır. Lüster oluşumundan sorumlu olan temel mekanizma, metal tuzlarının farklı tekniklere bağlı olarak indirgenip, çeşitli renklerde sır yüzeyine yapışmalarıdır. Elde edilen sonuç, kullanılan yöntemler gereği, kimyasal etkileşim ve değişmelerle yada radikal bir etkileşim olmadan, yüzeylerin birbirleriyle uyumlu birliktelikleridir. Yüzyıllardır kullanılan, oksijensiz ortamdaki indirgen pişirim sonucu, albenisi yüksek, gösterişli, üzerlerindeki sır ile kimyasal reaksiyonlara giren lüster işleri elde edilmiştir. XVIII. yüzyıldan itibaren lüster işlerinin yöntemleri farklılaşmış olup, sır üzeri pişirim tekniği özellikle oksijenli ortamlara taşınmıştır. Bu teknikte metal tuzları taşıyıcı reçine ve inceltici yağ içinde bir bileşim şeklinde bulunduğundan bunlara `organo-metalik bileşikler` de denilmektedir. Bu yöntem uygulama açısından diğerine göre daha kolay olmakla birlikte, indirgen ortam lüsterlerinin canlılığı ve çekiciliği bunlarda bulunmamaktadır. Sıvı altın ve metal rezinat yöntemleriyle yapılan lüster işleri, indirgen ortam işleriyle kıyaslandığında daha az cazip olmalarına karşın, günümüzde çağdaş işlerin çoğunluğunda kullanılarak kabul görmektedirler. Seramik sanatı tarihi içinde 1000 yılı aşkın bir gelenek ve bilgi birikimine sahip olan lüster süsleme sanatı, elde edilen sonuçların çeşitliliği, güzelliği, çekiciliği ve albenisiyle gelecekte de bulunduğu konumu koruyacaktır.

ABSTRACT Lustre, the art of decoration on glaze and one of the building stone of ceramic art, is a transparent metallic film layer. The lustre technic which has developed its creativity throughout the centuries and has sometimes nearly disappeared, finds its strength in its charm, its brightness and sometimes in its extreme extravert attractiveness. The main mechanism which causes lustre are the metallic salts, obtained by reduction, using different technics and which cover the glaze of various colors. The result, according the method, depends on the harmony of the surfaces with each other without any chemical interchanges and any radical interactions. For centuries, lustre which possesses a superior charm, has been the result of the combination of glaze and chemical reactions, baked by reduction and without oxygen. From the is`' century on, lustre baking methods changed, bringing glaze baking in oxygen atmosphere. In this technic, the metallic salts are also called `organo-metallic combination` as they are the combination of resin and thinning oil. Although this method's application is easier than the other one, it lacks the brightness and attractiveness of lustre obtained by reduction. Despite these aspects, lustre obtained by liquid gold and metallic salts are nowadays more widely used than reduction lustre. In the history of ceramic art the lustre decoration art which has 1000 years of tradition and experience will keep in the future its supremacy because of the diversity of its works, of its beauty, attractiveness and charm.