1970 sonrası teknoloji kavramının tekstil malzemelerine ve giysilik kumaşlara getirdiği yenilikler

Abstract

ÖZET Teknoloji, geçmişten günümüze teknik alanda bilginin, insanlık yararına ürünler elde etme amacıyla kullanıldığı bir olgu olmuştur. ` 1970 Sonrası Teknoloji Kavramının Tekstil Malzemelerine ve Giysilik Kumaşlara Getirdiği Yenilikler` başlıklı tez araştırması kapsamında, teknolojinin etkin olduğu en önemli sektörlerden tekstil sektörü açısından, 19701i yıllardan itibaren teknolojiye bağlı olarak tekstil malzemelerinde ve giysilik kumaşlarda ortaya çıkan yenilikler ele alınmıştır. Teknoloji, topluma sunduğu imkanlarla insan hayatını kolaylaştırmanın yanında, ekonomisini, toplumsal yapısını, kültür ve sanatını da etkilemektedir, özellikle Sanayi Devrimi'nin ardından teknolojinin hızlı makineleşmeyi sağlamasıyla endüstriyel üretim ve sanayi toplumu oluşmuştur. Tekstil tasarımında sanat, zanaat ve endüstriyel üretim modern tasarım kavramı ile bir araya getirilmiş, yapay tekstil malzemeleri için araştırmalar yapılmıştır. 19701i yıllarda, İkinci Dünya Savaşı'nın ardından tüketim toplumunun girdiği darboğaza bağlı olarak ortaya çıkan ekonomik kriz, köklü teknolojik gelişmelerle aşılmış ve yeni bir toplumsal yapı olan bilgi toplumunun oluşumunu sağlamıştır. Bu süreçte doğala dönüş, bilgi yoğun üretim önem kazanırken, bilgiye erişim kolaylaşarak hızlanmış ve toplumun tüketimde tercihleri birden fazla işleve sahip, daha dayanıldı, hafif ve küçük ürünler yönünde gerçekleşmiştir. İletişim, bilgisayar, sibernetik, biyomimetik uzay teknolojileri ve nanoteknolojiye bağlı olarak tekstil malzemeleri ve giysilik kumaşlarda görsel ve işlevsel değişimler ortaya çıkarmıştır. Teknoloji tekstil malzemelerini değiştirirken, Japon tasarımcıların, gelenek, teknoloji ve deneysel araştırmaları bir araya getirme çabaları kumaş yüzeyinde transparanlık, hacimlilik, yansıtıcılık gibi görsel etkiler yaratmıştır. Teknoloji pile, metal kaplama ve devore gibi tekniklerin seri biçimde uygulanmasına imkan tanımış bilgi toplumunun geleneksel değerleri ön planda Vİtutması nedeniyle geleneksel tekstil teknikleri nakış, dikiş, aplike shibori ve rezerve boyama teknikleri kumaş yüzeylerine endüstriyel uygulamalarla yansımıştır. Tekstil malzemelerine yansıyan işlevsel yenilikler çok fonksiyonlu ve akıllı lif üretimini sağlamış, parfümlü, vitamin salan, kötü kokuları önleyen masaj yapan ve yüksek performans sağlayan giysilik kumaşlar raflarda yerini almaya başlamıştır. Biyomimetik teknolojisindeki gelişmelerle tek hücreli canlıların ışık, ısı manyetik alan ve elektriksel etkiler karşısında değişimleri algdama ve tepki verme işlevleri lif teknolojisine uyarlanarak akıllı lif üretimi sağlanmıştır. Akıllı liflerin giysilik kumaşlarda kullanımı ile, kullanıcısın vücudundaki değişimlere ve ortama bağlı olarak renk değiştiren, ve termal düzenleme sağlayabilen kumaşlar üretilmiştir. Elektronik teknolojisinin giysilere entegre edilmesi ile giyilebilir elektronikler ve elektronik giysi kavramları ortaya çıkmıştır. Giyilebilir teknolojiler, kamera, cep telefonu ve müzik çalar gibi eğlence ve iletişim araçlarmm giysilere entegre edilmesini, aynı zamanda kullanıcının sağlık durumu ve konumu hakkında da merkezi bir bilgisayara bilgi aktarabilmesini sağlamaktadırlar. Bayan dış giyime yönelik olarak düşünülen tasarım ve uygulama çalışmalarında, malzemeye bağlı olarak çok fonksiyonluluk ön planda tutulmuştur. Sözü edilen çalışmalar çift yüzü kullanılabilen dokuma kumaş ve doğrudan giysi formunda dokunmuş modüler giysi uygulamalarından oluşmaktadır. Uygulamalar armürlü numune dokuma tezgahında gerçekleştirilmiştir. vıı

ABSTRACT Technology has been a concept which utilized knowledge for the benefit of mankind in the technical field. This thesis research titled as `The Innovations in Textile Materials and Clothing Fabrics with the Technologic Concept After 1970` addresses the innovations in textile materials and clothing fabrics due to the developments in technology starting from 1970's, in terms of textile sector where technology had a profound influence. Aside from the fact that technology facilitates human life, it also influences its economy, social structure, culture and arts. Especially after the Industrial Revolution, industrial production and industrial community ideas arose due to the technology causing rapid automation. In textile design, arts, crafts and industrial production have been linked with the modern design concept and researches have been initiated for man-made fibers. During 1970's, after The World War II, the economic crisis caused by the bottleneck for the consumption society has been overcome by the radical technologic improvements which had lead to the formation of a new social structure named as information community. During this phase, access to information has facilitated and accelerated and the consumption preferences have shifted to multifunctional, more durable, lighter and smaller products, while orientating to nature and knowledge-based production gained importance. Visual and functional changes have been observed in textile materials and clothing fabrics due to communication, computers, cybernetics, biomimetic, space technologies and nanotechnology. While technology was shifting to different textile materials, the endeavors of Japanese designers to combine tradition, technology and experimental researches have lead to some visual effects such as transparency, bulkiness and reflection Vllleffects on the fabric surface. The traditional textile techniques such as embroidery, sewing, applied shibori and reserved dyeing have been implemented on fabric surfaces with industrial applications since the information community gave profound importance to traditional values by enabling the frequent use of pleat, metal coating and burnt-out fabric techniques. The functional innovations affecting the textile materials have lead to production of multifunctional and smart fibers and scented, vitamin emitting, bad- smell preventing and high-performance providing clothing fabrics started to take place in the market. Due to the biomimetic improvements, smart fiber production has been achieved by the adaptation of the single-cell organisms' ability to detect light, heat, magnetic field and electrical effect changes to fiber technologies. Along with the use of smart fibers on fabrics, fabrics that can respond to human body changes and environmental differences by different colors and thermal regulation capable fabrics have been produced. The integration of electronic technology with the clothing industry has introduced the concepts of wearable electronics and electronic clothing. Wearable technologies involves the integration of the entertainment instruments such as cameras, cell phones and music players with clothing, along with enabling the transmission of the information regarding the health status and location of the user to a central computer. The studies involving the design and application of women wear have emphasized on multifunctionality due to the materials used. The aforementioned studies comprise the fabrics whose both sides can be utilized and modular clothing applications which are woven in the format of clothes. The applications have been implemented on a sampler dobby weaving loom. IX