Kamera-gerçek ilişkisi ve belgesel sinemada gerçek

Abstract

Belgesel sinema, sinematografik üretimin bir alanı olarak sadece sanatsaldeğil, aynı zamanda bilimsel niteliğe de sahiptir. Bunun nedeni sadece belgeselsinemanın nesnesine yaklaşırken uyguladığı çalışma yönteminde karşımızaçıkmaz, aynı zamanda izleyicinin belgesele yüklediği anlamda yatmaktadır. Bunagöre, belgesel sinema, etrafımızdaki dünyayı açık hale getirmenin, onu`kavranabilir' yapmanın, yani genel olarak `varoluşu bilme'nin günümüzde enönemli görsel aracıdır. Bu anlam yüklemesi, izleyiciyi kaçınılmaz olarak belgeselsinemanın her söylediğinin doğru ve gerçek olduğu düşüncesine götürür.Doğruluk ve gerçeklik, birbirini besleyerek dönüştüren kavramlardır. Felsefitanımlamaya göre gerçek, hakkında bilgi ürettiğimiz nesnelerin tam da bilgilenmesürecindeki varoluş biçimine, doğru ise bu nesneden edindiğimiz bilginin sözkonusu nesneye uygunluğu durumuna gönderme yapar. Fakat burada bir açmazlakarşılaşırız: Devamlı değişen dünyada gerçekliğin değişkenliğine bağlı olarakdoğruluk da değişecektir. Bununla da kalmaz, bir kimlik yeniden-üretimmekanizması olarak kamera, belgeselcinin bilinçli ya da bilinçsizce uyguladığıdramatizasyon aracılığıyla yöneldiği nesnenin gerçekliğine müdahale eder, yanigerçekliği değiştirir. Bu durumda tartışılması gereken asıl soru şu olmaktadır:İzleyicisinin neredeyse değişmez bir doğruluk değeri atfettiği belgesel sinema,hangi gerçeklikten yola çıkarak hangi doğruluğu nasıl üretebilir?Bu çalışma, bu sorunun yanıtını aramaktadır. Bunun için, ilk bölümde, genelhatlarıyla felsefe tarihinde gerçeklik ve doğruluk sorunu incelenmekte; ikincibölümde estetik kuramlarında gerçekçilik üzerine tartışmalar ele alınmakta,üçüncü bölümde gerçekliğe dair sinema estetiği tartışmalarına değinilmekte,dördüncü bölümde Dziga Vertov ve Jean Rouch'un manifestal nitelik taşıyanfilmlerinin göstergebilimsel çözümlemesinden yola çıkılarak belgesel sinemadagerçekliğin nasıl bozulduğu araştırılmakta; sonuç bölümündeyse söz konusugerçeklik bozunumunu ortadan kaldıramasa bile en aza indirmesi muhtemelestetik olanaklar tartışılmaktadır.

As a field of cinematographic production, documentary cinema has scientificquality as well as it has artistic quality. The reason of this based upon the meaningthat the audience gives to the documentary beside the work method thatdocumentary cinema carries out while it approaches to its object. According tothis, today the documentary cinema is the leading visual tool for making the worldaround us clear and understandable in other words knowing the existence ingeneral. Giving meaning ensures the audience to think everything that thedocumentary cinema says is true and real unavoidably.Truth and reality are concepts that convert by feeding each other. Accordingto philosophical definition, reality is existence form of the objects for which weproduce information in information obtaining process and the truth makes areference to suitability status of the information we obtained from this object. Thetruth will also change in the work changing continuously based on thechangeability of the reality. It does not only stay with this; the camera as the re-production mechanism of identity intervenes with the object he is directed throughthe dramatization the documentary film shooter apply consciously orunconsciously, in other words it changes the reality. In this case, the real questionwhich has to be asked is: How and what truth can the documentary film which itsspectators attribute an almost unchangeable truth produce by starting from whichreality?This study, searches the answer to this question. For this, in the first chapter,the matter of reality and verity in philosophy history is analyzed, secondly;arguments on the reality of aesthetic theories are discussed; third, cinemaaesthetics concerning reality is mentioned; in the forth chapter, the distortion ofreality in documentary films is explored, based on the semilogical anaylises ofDziga Vertov and Jean Rouch?s films including manifestal quality; in theconclusion, aesthetic possibilities likely to minimise such a reality distortion isdiscussed.