Müzik beğenisinde kültürel etkenler: Bir fmrı çalışması

Abstract

Bu tez çalısmasında kisinin bir müzik parçasını ?begenip-begenmedigini? ifadeetmesindeki etkenler incelendi ve katılımcıların tepkilerinin beyinde izlenebilirligiarastırıldı. Dört farklı türde müzik örnegi 22?37 yas aralıgında, saglıklı, sag el baskınon bir kadın, on üç erkek toplam yirmi dört katılımcıya fMRI (fonksiyonel manyetikrezonans görüntüleme) çekilirken dinletildi ve aktif olan beyin bölgeleri belirlendi.Daha sonra katılımcılarla görüsmeler yapılarak kisilerin kültürel geçmisleri, müzikbegenileri ve dinletilen müzikleri begenip-begenmedigi belirlendi. En sonra dakatılımcıların ifade ettigi müziksel tercihler ve dinletilen müzik örnegini begenmedurumu ile fMRI taramasından çıkan beyin görüntülerinin sonuçları karsılastırıldı.?Müzik begenisi? ile ?beyin? arasındaki iliskiyi arastıran bir çalısmanınolmaması ve insanın ?müzigi begenme / begenmeme? islemiyle ilgili beyin bölgelerininhenüz belirlenememis olması bu tezin kısıtlılıklarındandır. Bu konuya da odaklanmayaçalısılan bu tezde, fMRI çekiminde belirlenen bazı beyin bölgelerinin literatürlekarsılastırıldıgında bu islemle ilgili oldugu tahmin edilse bile bu kanıtlanamadı.Kültürel etkenlerin müzik begenisine olan katkısının ve insan beyninde ?müzigibegenme? bölgesinin belirlenmeye çalısıldıgı bu tezde; istatistiksel olarak anlamlı birsonuca ulasılamasa da, ?kültürel olarak etkilenmenin kisinin söylemlerini degistirdigi?varsayımı dogrulandı.Katılımcıların müzik begenileri gözetilmeden seçilen bu örneklerde yanıtlarıaranılan ilk sey, katılımcıların türler hakkında düsündükleri, müzik begenileri içinde yeralıp almadıgı ve bu begeniyi olusturan kültürel etkenlerin varlıgının arastırılmasıydı.Alınan yanıtlarla fMRI çekimlerinin karsılastırılması ve sonuca gidilmesi ise ikinciasamayı olusturdu. Müzik begenisinde kültürel etkenlerin saptanmasının o denli kolayolmadıgı bilinmekteydi kaldı ki elde edilen sonuçlar katılımcıların dinletilen müziklereverdikleri tepkilerin ne denli degisken ve ilginç oldugunu ortaya koydu. Müzikbegenisini tanımlama yolunda verilen ugrasların aslında net seyler ortayakoyamayacagı saptandı.

In this thesis research the reasons behind the participants? declarations as?pleasant - unpleasant? about a musical piece and the traceability of their responsesin the brain are searched. Musical pieces from four different genres are listened byeleven women and thirteen men ( age between 22-37) in an fMRI setting and their brainactivations are observed. After the fMRI experiment interviews are made with theparticipants in order to determine their cultural background, musical tastes and theirresponses to those musical pieces used in the experiment. Finally participants?declarations about their musical preferences and responses to musical pieces arecompared with their fMRI scans.Two points can be mentioned about the limitations of this study: first, there arenot any study on the relation of ?musical taste? and ?brain?, second still there?s nobrain region determined in relation with musical tastes. Although this relation is triedto be concentrated on, when brain regions determined from fMRI scans are comparedwith the ones found on the literature, only some suggestions about this relation couldbe expressed without any robust proof. However even there could not be found anymeaningful statistical results, the hypotheses, ?cultural effects could change one?discourses? is confirmed.Firstly participants? thoughts on musical genres, their genre tastes and culturalbackgrounds that constitute these tastes are searched in this study where musicalpieces are determined without considiring participants? tastes. Secondly theseinterview results are compared with fMRI scans. It was clear that determination ofcultural effects on musical tastes were not easy. Nevertheless the results showed thatparticipants? responses to musical pieces are highly variable and interesting. As aresult it can be said that studies on the determination of musical tastes would nevergive explicit conclusions.