Türk oyun yazarlığında postmodernist eğilimler ve örnek oyun okumaları

Abstract

Bu çalışma, yirminci yüzyılın ikinci yarısından itibaren toplumsal,ekonomik ve kültürel alanda büyük dönüşümlerin sonucu olarak ortaya çıkan yenibir aşamanın; postmodern durumun, Türk oyun yazarlığındaki yansımalarınıtartışmak üzere kaleme alınmıştır. Öncelikle, moderniteye bir tepki olarak doğan,politik ve ekonomik alanda postmodernite, kültürel ve sanatsal alandapostmodernizm olarak tanımlanan ve hâlâ hakkındaki tartışmaların sürmekteolduğu postmodern duruma ilişkin düşünür, sosyolog, sanatçı ve eleştirmenlerinfarklı yaklaşımları incelenmiştir. Ardından Türkiye'nin özgül koşulları içindepostmodern durumun ortaya çıkmasına neden olabilecek modern akla ve onunyarattığı projelere duyulan tepkiler tartışılmıştır. Ve son olarak da postmodernsanatın özelliklerinin izi sürülerek, Türk oyun yazarlığında postmodern eğilimgösterdiği düşünülen oyunlar, postmodernist bir yöntemle okunmuştur. Bu tezintemel amacı; bugüne kadar geçerli olan modernist akıl yürütme biçimlerinin,yaşamda ortaya çıkan yeni olgular karşısında yetersiz kalışıyla birlikte,postmodernist okuma yönteminin gerekliliği ve hatta kaçınılmaz oluşuna vurguyapmak ve örnek okumalar aracılığıyla bu yönteme ilişkin bir fikir verebilmektir.

This study is written to argue the reflections of a new phase; postmodernsituation, emerged after the second half of the twentieth century as a result of largescale transformations in social, economic and cultural fragments. First, differentapproaches of philosophers, sociologists, artists and critics about postmodernsituation about which there is still an ongoing debate, emerged as a reactionagainst modernity and defined as postmodernity in the politic and economic arenasand as postmodernism in cultural and artistic realm, had been analyzed. Then, thereactions against the modern psyche which might encompass the postmodernsituation to emerge in the specific conditions of Turkey and the projects which hasbeen created through that psyche had been discussed. Finally, by tracking theproperties of postmodern art, those plays which are assumed to exhibit apostmodern tendency in Turkish playwriting course had been read by apostmodernist method. The fundamental aim of this thesis is to make an emphasison the necessity and even inevitability of postmodernist reading with theemergence of inefficiencies of modernist reasoning genres against recently emergedphenomena in life and to give ideas through sample readings.