Tonal ve atonal müziklerin beyindeki yansıması: bir fMRI çalışması

Abstract

Bu tez, müzikle duygu arasındaki ilişkiye dair nöroloji, radyoloji ve müzikoloji gibi farklı disiplinlerin bir araya geldiği bir çalışmadır. Kendi disiplinim olan etnomüzikoloji ise müziği kültürel bağlamı içinde inceler. Tonal ve atonal müziklerin beyinde yarattığı etkiyi araştıran bu çalışmada nöroloji ve müzikolojinin kuramsal ve yöntemsel araçları kullanılarak, tonal ve atonal müziğin beyinde yarattığı etki gözlemlenmiştir. Ortaya çıkan etki sadece beynin aktive olan kısımları çerçevesinde değil, duygusal ve kültürel çerçevede de ele alınmıştır. Çalışma ayrıca, tonal ve atonal müzikler hakkındaki teorik söylemlerin algılamaya ne derecede yansıdığının bir incelemesidir. Bulgular değerlendirildiğinde tonal ve atonal müziğin beyinde ayrı bölgelerde algılandığı ve beynin sol yarısında atonal müzikte daha fazla aktivasyon olduğu sonucuna ulaşılır. Dinletilen müzik örneklerinin batı sanat müziğinin özgün yapıtları olması açısından bu çalışma literatürdeki ilklerdendir.Bu tez çalışmasında müzisyen olmayan kişilerintonal ve atonal müzik algısı üzerine 25-48 yaş aralığında sağ el baskın olan toplam onbeş kadın katılımcıya, tonal müzik örneğinde J.S. Bach Konçerto ?İki Keman İçin Re Minör? ve atonal müzik örneğinde Arnold Schönberg ?Orkestra İçin Beş Parça? fMRI (fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme) çekimi sırasında dinletildi ve oluşan beyin aktivasyonları incelendi. fMRI çekimlerinden sonra katılımcılar ile yapılan görüşmelerde dinledikleri tonal ve atonal müzikleri yorumlamaları istendi. Görüşme sonucu elde edilen bulgularla, fMRI taramasından çıkan beyin görüntülerinin sonuçları karşılaştırıldı. Görüntülerin analizi SPM2 (Statistical Parametric Mapping) yazılımı ile yapıldı.

This dissertation is an interdisciplinary study of the relationship between music and emotion where distinct disciplines such as neurology, radiology and musicology were integrated. Ethnomusicology, which is my discipline, studies music in its cultural context. Impacts of tonal and atonal music on the brain were observed through the use of theoretical and methodological tools of neurology and musicology. The impacts were dealt with not only in terms of the activated parts of brain but also of emotions and culture. This study also examines the overlap between theoretical discourse and perception. Findings evaluated reveal that tonal and atonal musics are perceived by different parts of brain and left brain is more activated by atonal music. The study is one of the firsts in the literature to use music samples which are original works of western art music.In this study, fifteen right-handed female non-musician subjects aged 25-48 were made to listen to the Bach's concerto ?For Two Violins in D Minor? and Schönberg's `Five Pieces for Orchestra` as the tonal and atonal samples respectively during the fMRI (functional magnetic resonance imaging) registration and the brain activations were examined. The subjects were interviewed after the fMRI registration and asked to comment on the emotional connotations of the tonal and atonal musics they had listened to. The findings acquired in the interviews and the fMRI brain scans were compared. The images were analysed by SPM2 (Statistical Parametric Mapping) software.