Ege Üniversitesi Etnografya Müzesindeki geleneksel balkan giysilerinin incelenmesi, gömlek ve yelek örneğinde alternatif tasarımlar

Abstract

Anadolu ve Balkanlar bir zamanlar Osmanlı İmparatorluğu toprakları içinde iki ulusu, iki kültürü, iki dini bir araya getirmiş topraklardır. Bu toprakların insanları yıllarca bir arada yaşamış yaşamın zorluklarını omuz omuza göğüslerken geleneklerini ve alışkanlıklarını paylaşmış ortak bir kültür yaratmışlardır. Bu ortak kültür zengin bir giyim geleneğini günümüze taşımaktadır.Tarihsel açıdan bakıldığında Balkan Türklerinin de Türkler gibi Orta Asya'dan geldiği görülmektedir. Orta Asya'dan miras kalan şalvar, kaftan, entari, cepken ve yelek Balkanlar ve Türkler için tarihin her döneminde vazgeçilmez giyim unsurları olmuşlardır.Coğrafi açıdan bakıldığında, Balkanlar ve Anadolu benzer iklim özelliklerini göstermektedir bu nedenle benzer hammaddeler kullanıldığı görülmektedir. Yün, keten, ipek ve pamuğun Balkanlar ve Anadolu'da geleneksel giyimde en çok kullanılan malzemelerdir.Araştırma sırasında Balkanlar'da yaşayan çeşitli medeniyetlere ait yöresel giysiler incelenmiştir. Giysiler kumaş, form, kalıp, nakış, süsleme, renk, giyim şekli, isim gibi özellikleri dikkate alınarak incelenmiş, alternatif tasarımlar geliştirilmiştir.Koleksiyonda yer alan gömlek ve yelek modellerinde ipek ve keten kumaşlar kullanılmıştır. Gömleklerde görülen geleneksel süslemeler güncellenerek; iğne oyası, tel sarma, kanaviçe işleme, kasnak nakışı teknikleri uygulanmıştır.Araştırma sonucunda Anadolu ve Balkanlarda giysilerde ortak yaşamın getirdiği genel benzerlikler olduğu gözlemlenmiştir. Ege Üniversitesi Etnografya Müzesindeki balkan giysilerinin seçilmiş gömlek ve yelek formlarından yola çıkılarak alternatif tasarımlarda yelek ve gömlek tasarımları yapılmıştır. Tasarlanan giysilerde geleneksel süsleme teknikleri kullanılarak günlük hayatta geçirilmesi hedeflenmiştir.

At once time, Anatolia and Balkans were the lands which brought together two nations, two cultures, two religious in the land of Ottoman Empire. The people of this land lived together for many years. They shared their traditions and habits so created a new culture while resisting life?s difficulties. This common culture brought away rich clothing traditions until today.Historically, it was observed that the Balkan Turks were coming from in Central Asia like the Turks. The shalwar, caftan, robe, bolero and vest have become indispensable clothing elements for Balkans and Turks in every period of history.Geographically, Balkans and Anatolian showed similar climate properties, therefore, similar raw materials were used. It is possible to say, wool, linen, silk and cotton were most commonly used materials in traditional clothing in Balkans and Anatolian.During this study, traditional garments which belonged to the various civilizations that lived in Balkans were examined.These garments were analyzed by considering the properties such as fabric, form, pattern, embroidery, ornamentation, color, way of dressing and name and alternative designs were developed.Silk and linen fabrics were used for the shirt and vest models in the collection. Traditional decorations were updated and lace, embroideries techniques were applied.As a result of this study, it was observed common living brought that Anatolian and Balkan garments had general similarities. The Balkan shirts and vests forms in Ethnographia Museum of Aegean University were selected and on the basis of their forms alternative shirts and vests were designed. For these designs traditional decorative techniques were used to carry daily life.