Polonya afiş ekolünün kişisellik bağlamında incelenmesi

Abstract

Polonya devleti, jeopolitik konumu itibariyle tarihi boyunca önemli işgal dönemleri geçirmiştir. Bunların en yıkıcı olanını da İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman işgali altında yaşamıştır. Tarihindeki bu yaralar, Polonya'da ekonomik ve politik anlamda sürekliliğin ve istikrarın oluşmasında engel teşkil etmiştir. Böylesine ağır işgal dönemleri yaşamış olan bir ulusun günümüzde hala varlığını sürdürebilmesinin sebebi olarak, ulus kimliğine ve kültürel mirasına bağlılığı gösterilebilir. Kültürel anlamda varolma arzusu, ulusal kimliğe ve geleneklere bağlı, özgün bir sanatsal tarz arayışını beraberinde getirmiştir. Polonya'lı sanatçı ve tasarımcılar her daim çağdaş olanı kendi gelenekleri ile harmanlayarak yakalamak ve yarattıkları eserlerde kendilerine özgü olanı ortaya koymak amacında olmuşlardır.Polonya Afiş Ekolü de, böylesine bir anlayış doğrultusunda ortaya çıkmıştır. Ekol, alabildiğine kişisel ancak aynı zamanda resimsel anlamda geleneksele yakın bir grafik dile sahiptir. Polonya afişini biricik kılan şey baskıcı rejim altında yeşermiş oldukça kişisel ve kavramsal olan üsluba sahip olmasıdır. Bu özgün üslup özellikle 1960 ve 1970'lere damgasını vurmuş, açılan afiş müzesi ve düzenlenen afiş bienali ile Polonya, dünyada afiş kültürünün yayıcısı ve koruyucusu haline gelmiştir.1980'de Polonya'nın Gdansk şehrindeki tersanelerde birkaç muhalif işçinin öncülüğünde kurulan rejim karşıtı Dayanışma hareketinin 1989 yılında iktidara geçmesi ile Komünist rejim yıkılmıştır. Polonya'da siyasal yapının değişmesine bağlı olarak afiş üretimini sağlayan kurumların kapanmasıyla afiş ekolünün Polonya Afiş Ekolü'nün de sonu gelmiştir. Bugün Polonya afişi değerli bir kolleksiyon nesnesi olarak internet üzerinden satış yoluyla kendine bir pazar bulmuştur.

Poland has lived significant invasion periods throughout history. The most destructive of all is the one under German invasion. Those wounds in its history have been a great obstacle in front of the persistance and the steadiness of politics and economy. The reason for the day and age existance of a nation which has had lived through so many hard invasion times can be its loyalty to its national identity and its cultural inheritance. The desire to exist culturally has brought a unique way of understanding art which is loyal to the national identity and its traditions. Polish artists and designers have always had the aim to unite the contemporary with their own traditons and put forward distinctive pieces of art.Polish School of Poster emerged from such an approach. The school owns a language which is not only individual but also painterly visual and close to traditional. The thing that makes Polish poster unique is that it has an individualistic and conceptual style flourished from an oppressive regime. This genuine style marked especially 1960s and 1970s and with the poster museum and poster biennial Poland has become the spreader and the protector of the world?s poster culture.Communist regime collapsed when anti regime Solidarity movement came into power in 1989. The change of the political statement in Poland led the commissions which produced posters be closed and gave an end to Polish School of Poster. Today the Polish poster keeps finding market for itself as a valuable means of collection via internet.