Stanislavski`nin fiziksel aksiyon yöntemi ve Stanislavski sisteminin uzantıları

Abstract

19. Yüzyıldaki toplumsal değişim ve reformlar bilimde ve sanatta da köklü değişikliklere neden olmuştur. Tiyatro sanatı da bu değişimden etkilenerek romantik oyunculuk anlayışından yaşamdan bir kesit sunmayı amaçlayan gerçekçi oyunculuk anlayışına yönelmiştir. Stanislavski'nin tiyatro tarihindeki önemini belirleyen temel unsur bir oyunculuk yöntemi geliştirmesidir. Stanislavski'nin tüm yaşamı boyunca yaptığı çalışmalar oyunculuğun gramerini oluşturmaya yöneliktir. Moskova Sanat Tiyatrosu'nda ve stüdyolarda yaptığı çalışmalarından yola çıkarak oluşturduğu yöntem, bütünsel anlamda Stanislavski ?Sistem?i olarak adlandırılmıştır. ?Sistem? olgusu sürekli gelişen ve değişen bir yapıdadır. Bu nedenle Stanislavski ?sistem?i dogmatik bir yöntem olarak görmemektedir. Bu bakış açısı doğrultusunda ?sistem?in işleyişini yeniden ele alan Stanislavski kullandığı tekniklerin önceliğinde bazı değişikliklere gitmiştir. İlk dönem çalışmalarında yoğunlaştığı duyu hafızası, duygu hafızası ve imgelem tekniklerinin yanında aksiyon öğesini daha fazla ön plana çıkarmıştır. Stanislavski'nin son dönem çalışmalarına, aksiyon yoluyla analiz tekniğine, Fiziksel Aksiyon Yöntemi adı verilmektedir. Bu yöntem ?sistem?in tamamlanmamış ama gelişmiş son hali olarak değerlendirilebilir. Stanislavski ?Sistem?inin günümüze dek ulaşmasında ve hala oyunculuk eğitiminde kullanılmasında ?sistem?in uzantılarını oluşturan takipçilerinin payı büyüktür. Birinci Stüdyo'da ?sistem? olgusunu ve Stanislavski'nin öğretilerini deneyimleyen Michael Chekhov ve Yevgeni Vakhtangov zamanla kendi oyunculuk tekniklerini oluturmuşlardır. Stanislavski ?Sistem?inin evrensel düzeyde tanınması ve yayılması Avrupa'ya ve Amerika'ya göç eden Rus oyuncular sayesinde olmuştur. Lee Strasberg ve Stella Adler de ?sistem? ile tanışan ilk Amerikalı oyuncular arasındadır. Strasberg ve Adler'in içinde yer aldığı Grup Tiyatrosu, Amerika'nın oyunculuk tarihinde çok önemli bir yeri olan Aktör Stüdyo'nun ve metot oyunculuğunun temellerini atmıştır. Her iki tiyatrocu da yöntemsel farklılıklarına rağmen ?sistem?den yararlanarak oluşturdukları kendi teknikleri içinde birçok oyuncu yetiştirerek ?sistem?in uzantılarını günümüze kadar taşımışlardır.

Social changes and reforms led to a radical transformation in science and art throughout the 19th century. The art of theatre was also influenced by this process, while romantic acting forms were gradually replaced by realistic art forms, which aimed at the depiction of life itself. The primary reason why Stanislavski is one of the most significant figures in the history of theatre is that he developed a certain acting method. All his artistic work targeted at the construction of a grammar in acting. The technique he invented at Moscow Art Theatre and his various studios was referred to as Stanislavski's ?System?, with a nature that embodies a never-ending process of evolution and development. This is the reason why Stanislavski does not view the ?System? as a dogmatic method, a viewpoint which caused him to revise the operation of the ?System? and make changes in the way some techniques held the primary positions. His methods, which were more based on affective memory, emotional memory and imagination during the first phase of his artistic life were later dominated by the element of action. The final years of Stanislavski's art more vividly focused on the technique of analysis through acting, which he called the Method of Physical Action. This method may be regarded as the most developed yet not completed form of the `System`. Those who most contributed to the maintenance of the ?System? up until today and its still being used in actors? training are the followers of the System. Michael Chekhov and Yevgeni Vakhtangov, who experienced the notion of the System and Stanislavski's teachings during the first Studio, later on developed their own acting techniques. Stanislavski's ?System? earned worldwide reputation thanks to Russian actors who migrated to the USA and Europe. Lee Strasberg and Stella Adler are amongst the first American actors who acknowledged the ?System.? Group Theatre, including Strasberg and Adler, formed the foundation of Actors Studio and Method Acting, both bearing vital importance in the history of acting in the USA. Despite their technical differences, both theatre practitioners made use of the ?System?, created their own techniques, trained many actors and thus led to the inheritance of major elements of the System until today.