Molla Cami`nin `Heft Evreng` adlı eserindeki minyatürlerde doğa elemanları

Abstract

'Molla Câmi'in 'Heft Evreng' Adlı Eserindeki Minyatürlerde Doğa Elemanları' adlı tez çalışmasında, 16. Yüzyıl Safevi dönemi minyatür sanatının üslûp bakımından önemli bir örneği incelenmiştir. Çalışmadaki amaç, döneminin üslûp özelliklerini en iyi şekilde yansıtan Heft Evreng'i tanıtmanın yanında, minyatür sanatı uygulamalarında geniş yer tutan doğa elemanlarının bu yazma örneğinde form ve uygulama teknikleri bakımından özelliklerinin incelenmesidir. Tez çalışması kapsamında Heft Evreng' de yer alan minyatürlerde kullanılan doğa elemanları sınıflandırılmış (ağaçlar, çiçekler ve küçük bitkiler, kayalar ve taşlar ve bulutlar) ve bu elemanların biçimsel ve detaylı çizim aşamalarının nasıl meydana getirildiği üzerine bir inceleme yapılmıştır.Tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Molla Câmi'nin (1414-1492) yaşamı ve eserleri, teze konu olan Heft Evreng adlı eserinin fiziki ve edebi özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, seçilmiş olan doğa elemanlarının dış ve detaylı çizimi yapılmış ve kullanıldığı minyatürdeki yeri kesit halinde verilmiş ve incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, yedi adet tasarım uygulaması yapılmıştır. Yapılan tez çalışması kapsamında iki uygulama yapılmıştır. İlk uygulamada, minyatürlerde yer alan doğa elemanlarının tamamının detaylı çizimleri yapılmış ve seçilmiş doğa elemanlarının dış hatlarının çizimi ve minyatürde bulunduğu kesit görsel olarak sunulmuştur. İkinci uygulama çalışmasında ise, yazmadaki yedi başlık altında toplanan, 28 adet tam sayfa minyatürün 26'sında kullanılmış olan doğa elemanlarının çoğu kullanılarak, her başlık için ayrı ayrı yedi özgün tasarım yapılmıştır. Sayfa düzenine uygun olması açısından, sayfa kenarı halkâr tekniği kullanılarak üç ayrı tasarım ile tamamlanmıştır. yapılmıştır. Tasarımlarda murakka üzerine altın, guaj boya ve sulu boya ile uygulanmıştır.

In this thesis named 'Natural Elements in the Miniature paintings of Molla Câmi's 'Haft Avrang' Manuscript', an important style of miniature painting of 16th century Safavid era has been studied. The aim of the study was not only about introducing 'Haft Awrang' which reflects the style of the era, but aslo about examining the natural elements seen thorougly in miniature applications in terms of characteristics of scription and application techniques in this form. Within the framework of the study, natural elements in the Haft Awrang's miniatures were classified (trees, flowers and bushes, rocks and Stones and clouds) and an examination was conducted over how these elements were created figurally and in a detailed way.Within the framework of this thesis, two applications were carried out. Within the first application, all the natural elements included in miniatures were drawn thoroughly and drawing of selected natural elements' outer lines and their position in the miniature were shown visually. In the second application by using most of the natural elements from 26 of the full page 28 miniatures, which were grouped under seven titles from writings, seven different designs were made separately for each title. In order to fit appropriately to page design, edges of the pages were completed with three different designs according to halkâr technique. The design were made on murakka with gold, gouache and watercolor.This thesis consists of three parts. In the first part detailed information is given about life of Molla Cami ( 1414-1492), his products and physical and literature features of his subject to be, Haft Awrang. In the second part, selected natural elements are drawn in a detailed and in an outer way, and their positions in the miniature are given and examined. In the third part, seven designs are conducted.