Ege denizinde sardalya (Sardina pilchardus walbaum, 1792)`nın üreme biyolojisi ve büyümesi

Abstract

ÖZET Ege Denizi'nde dağılım gösteren Avrupa sardalyası (Sardina pilchardus )'nun çoğalma biyolojisi ve büyümesinin tanımlanması için, 1988-1990 yıllan arasında Edremit Körfezi (I. Bölge), İzmir Körfezi (II.Bölge) ve Büyük Menderes Deltası (III. Bölge) 'nda aylık balık örneklemeleri yapıldı. Yapılan çalışmada sardalyanın Türkiye`nin Ege kıyılarında, Eylül - Mayıs aylan arasında üreme işlevini yerine getirdiği belirlendi. I.,11. ve III. bölgeler için sırasıyla: ilk cinsel olgunlaşma boyu, erkek bireylerde 12.0, 12.4, 12.2 cm. ve dişi bireylerde 11.3, 12.2, 12.2 cm.; cinsiyet oranı(dişi : erkek); 1: 0.28, 1: 0.83, 1: 0.82 ; Üremenin en fazla olduğu dönem ise cinsel olgunluk indeksine (GSI) göre, deniz suyu sıcaklığının en düşük olduğu Aralık, Ocak ve Şubat aylarıdır. Çoğalma döneminde seri olarak çoklu yumurtlamanın bir göstergesi olarak, yumurtalığın morfolojik ve histolojik gözlemlerine göre değişik büyüklüklerde yumurtayı bir arada görmek olasıdır. Bir defada bırakılan yumurta sayısı yukarıda verilen bölgeler için sırasıyla; toplam boya göre Y=0.0072666 X5-0668 Y=0.00029413 X6-2422, Y=0.00030273 X6-1990 ve gonadsız balık ağırlığına göre Y=48.080 X1-5061,Y=61.123 X1-3772,Y=10.853X1-8838 şeklindedir. Yumurtlama sıklığı; 9.3, 8.0 ve 8.6 gün aralıktır. Kondüsyon faktörü, İlkbahar sonlarından başlayarak Sonbahar aylarına kadar bir artış gösterir. En düşük kondüsyon faktörü Ocak ayında (0.70 - 0.80 arasında), en yüksek olarak Ekim ayında (1.12 ) belirlendi. Büyüme değerleri, I. Bölgede L» 23.33 cm, k -0.17, t0 3.147 ve Woo 107.93 g, II. Bölgede Loo20.69 cm, k -0.19, tQ 3.579 ve Woo 78.29 g şeklindedir. Boy - ağırlık ilişkisinde b değeri genel olarak yıl boyunca 2.5 - 3.5 arasında değişim gösterir. II. bölgede planktonda en fazla yumurta m^ de 500- 1500 yumurta olmak üzere Ocak ayında ele geçti.

IV SUMMARY In order to understand the reproductive biology and growth of the European sardine Sordino pilchardus (Walbaum, 1792) which shows a wide distribution in the Aegean Sea, monthly fish samplings were made in the Edremit Bay (Area I), the İzmir Bay (Area II) and Büyük Menderes Delta (Area III) during the period of 1988 to 1990. It is determined that reproduction process takes place between the months of September to May along the Turkish coast of Aegean Sea. The following statistical values were obtained respectively for the areas mentioned above: Lengths at first sexual maturation are 12.0, 12.4, 12.2 cm for males and 11.3, 12.2, 12.2 cm for females; sex ratios (female:male) are 1: 0.28, 1: 0.83, 1: 0.82 ; according to the maturation index (GSI), the maximum reproduction period is for the months of December, January and February which have the lowest sea water temperatures. As a multiple spawning indicator, it is possible to find various sizes of eggs all together in ovary during the reproduction period observed from the morphological and histological investigations. Batch fecundity is given as below for the respective areas: Y=0.0072666 X50668, Y=0.00029413 X6-2422, Y=0.00030273 X6-1990 according to the total length, and Y=48.080 X1-5061,Y=61.123 X1-3772,Y=10.853X1-8838 according to the gonad free weight. Spawning frequencies are 9.8, 8.0, and 8.6 day respectively for the areas. Condition factor has shown an increase starting from the end of spring to the Autumn. The lowest and highest condition factors were determined to be the months of January (0.70 - 0.80 ) and October (1.12) respectively. Growth values are Loo23.33 cm, k -0. 17, t0 3.147 and Wool07.93 g in the Area I. U, 20.69 cm, k -0.19, t03.579 and Woo 78.29 g in the Area II. In length-weight relationship, b values have shown the variation in between 2.5-3.5 all the year. The highest eggs were captured in the plankton as 500-1500 eggs/m2 in January in Area II.