Atatürk`ün bağımsızlık politikası (1923-1950)

Abstract

ÖZET Bu araştırmada, Atatürk'ün `tam bağımsızlık` anlayışı ile 1920'li yılların Türkiyesi'nde, `uçak sanayü`ne yöneliş arasındaki ilişki irdelenmiş, dönemin bu çok ileri atılımlarının 1940'lı ve 1950'li yıllardaki çöküş nedenlerini örten perde aralanmaya çalışılmıştır. Araştrrmamız beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; kısaca `ulus devlet` olgusu üzerinde durulmuş, Atatürk'ün tam bağımsızlık anlayışı çok yönlü olarak irdelenmiş, ayrıca Türk ulusunun tam bağımsızlık mücadelesi evreler halinde ele alınmıştır. İkinci bölümde; tam bağımsızlık açısından yaşamsal önemde olan `ulusal ekonomi` irdelenmiş ve Cumhuriyet' in ilk yıllarında ulusal ekonominin kaldıracı konumundaki `planlı donemler` inceleme konusu olmuştur. Üçüncü bölümde; genç Cumhuriyet' in hemen hemen kuruluş yıllarında yöneldiği `uçak sanayü`mn temel aldığı zemini belirlemek üzere, dünyada ve Türkiye'de havacılık tarihine girilmiş ve Atatürk'ün direktifi ile 1925 yılında kurulan Türk Tayyare Cemiyeti (THK)'nin amacı, gelişimi ve Türk havacılığına katkıları üzerinde durulmuştur. Dördüncü bölümde; 1923-1950 yıllarını kapsayan zaman cülimindeki Türk Uçak Sanayii girişimleri ardışık olarak ele alınmış, kuruluş, gelişim ve kapanış süreçleri irdelenmiştir. Özellikle ekonomik bağımsızlığımızı yitirme sürecine girildiğinde savunma sanayii girişimlerimizi engelleme çabalarının yoğunlaştığına dikkat çekilmiştir. Sonuç ve önerilerin yer aldığı kısımda; Türkiye'nin Uçak Sanayii girişimlerine yönelik kurulan tuzaklar gözden geçirilmiş ve Türkiye Cumhuriyeti'nin yine ekonomik açıdan kıskaç altına alındığı bugünlerde, benzer tuzaklara düşürülmesinin güncel örnekleri verilmiştir. n

ABSTRACT In this study, the connection between Atatürk' s complete independence understanding and the inclination towards air craft-industry in 1920's Turkey, has been discussed and the curtain which covers the collapse reasons in the years of 1940' s and 1950's of these forward attempts of that period has been tried to half open. Our study is composed of five sections. In the first section, it has been dewelled on `national state` fact briefley, Atatürk' s complete independence understanding has been discussed as multiple. Besides, the independence struggle of the Turkish nation has been reviewed in phases. In the second section. `National economy` which has an undenyable importance in point of complete independence has been discussed and planned terms that are in the position of lever of national economy have been subjects to study. In the third section, in order to determine the base that was taken by aircraft industry to which the young Repuplic inclined, the aviation history both in the world and in Turkey has been revised. In addition, it has been dwelled on the purpose, development and the attributions to the Turkish aviation of the Turkish Air League (Türk Tayyare Cemiyeti) founded with Atatürk' s directive in 1925. In the fourth section, the Turkish aircraft industry attempts which cover the years of 1923-1950 have been dwelled on, and the periods of foundation, development and closing have been discussed. It has been called attention to the density of obstruction efforts of our defense industry attempts, particularly, in the term of when Turkey began to lose her economicial independence. As for the fifth section in which result and suggestions take part; the traps set before have been reviewed and it has been drawn attention that Turkey is confront the same traps in these days because of her economical shortage in great dimensions. Ill