Türk siyasal yaşamında koalisyon hükümetleri: 1961 - 1980

Abstract

Bu tez, Türkiye 'de 1961-1980 döneminde kurulmuş olan koalisyon hükümetlerini incelemektedir. Tezin amacı; her koalisyon hükümeti döneminde ortaya çıkan farklı olay ve etkenlerin koalisyonların yapısını, politikalarını, işleyişini ve sona erişini ne şekilde etkilediğini ortaya koymaktır. 1961-1980 döneminde, 1961 Anayasası ve rejimi uygulamadadır. Bununla birlikte 1961-1965 ve 1973-1980 koalisyon hükümetleri hem yapı, hem de işleyiş bakımından farklılıklar gösterecekler ve dönemin değişen iç ve dış politika sorunları nedeniyle farklı politikalar uygulamak durumunda kalacaklardır. 1961-1965 döneminde partilerin ideolojileri keskinleşmemişken, 1973-1980 döneminde hem sağda hem de solda ideolojileri keskin uç partiler ortaya çıkacak ve diğer merkez partilerin politikalarını buna göre belirlemesine neden olacaktır. Bunun yanında 1961-1965 döneminde belirgin olarak her partide gözlenen etkili parti içi muhalefet partilerden kopuşları getirecek, bu ayrılmalar sonucu kurulan partiler 1973-1980 dönemi Türkiye'sinde aşırı çok parti sisteminin ortaya çıkmasında etkili olacaktır. Aşırı çok parti sisteminin ortaya çıkmasıyla koalisyonların kurulma süreleri uzayacak, ağır ekonomik sorunlar ve anarşi, siyasi istikrarsızlığın daha ciddi anlamda yaşanmasına neden olacaktır. Ele aldığımız dönemdeki koalisyon hükümetleri daha önce siyaset bilimciler tarafından incelenmiştir. Ancak siyaset bilimcilerin, yöntemleri gereği; teorik yaklaşımlar ve genellemelere gitmeye çalışmaları, bunu yaparken daha çok ikinci derecedeki kaynakları kullanmaları değerlendirmelerin yüzeysel kalmasına neden olmuştur. Değişen şartların belirlediği olayların, ayrıntılarına ulaşmadan yapılacak genellemeler eksik kalacağından dolayı; her dönemin kendine özgü şartları içerisinde ilk elden kaynaklara dayanılarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu yöntem çerçevesinde, Türkiye'de Koalisyon Hükümetleri olgusunu, mümkün olduğu ölçüde tüm yönleriyle ortaya koymaya ve daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmaya çalıştım.

This thesis concerns about the coalition governments formed during the period between 1961-1980. The aim of the thesis is to bring out how the generated facts and different incidents during the period of every coalition government effected the structure, policies, procedures as well as the break-ups of the coalitions. In the course of 1961-1980, one applied the constitution and the regime of these of 1961-1980. Nevertheless, the 1961-1965 and 1973- 1980 coalition governments would show many discrepancies in terms of the structure as well as its procedure and would have to apply different policies due to the changeable problems related to the domestic and foreign policies. In the 1961-1965 period, the parties' ideologies are not determined whereas, in the period of 1973-1980, there would be extereme parties with sharp ideologies created by the leftists and the rightists; and the other central parties would determine their own policies as to this. Also, there would be many break-ups conspicuously observed during 1961-1965 of the inner structure of the oppositions and the parties formed thanks to those break-ups would be quite effective in the generation of the system of extreme multi-parties in 1973-1980 in Turkey. By the generation of extereme multi-parties system, the period of forming a coalition would take longer time and would cause heavy economic problems, anarchy, there would be severe political instability as well. The period of the coalitions over which we went, had formerly been examined by the political scientists. Yet, since the political scientists make theoritical approaches and generalizations; and their usage of second degree-important affairs when they do this so, this made examinations superficial. Since the events determined by the changing conditions would be defective due to the generalizations to be made without reaching details, each period should be considered in the basis of first hand references in the specific condition. By this procedure, I tried out to help with better understanding and bringing out the fact of the coalition governments in Turkey through the use of all methods as possible.