Doğu Ege Adaları`nın Osmanlı hakimiyetinden çıkışı ve bunun Aydın vilayetine etkileri

Abstract

ÖZETBilindiği üzere Ege Adaları, Türkiye ile Yunanistan arasında halen güncelliğinikoruyan bir sorundur. Gerek karasuları ve kıta sahanlığı, gerekse Anadolu sahili ile ÇanakkaleBoğazı'na yakın olan adaların ikili ve çok taraflı antlaşmalara aykırı olarak Yunanistantarafından silahlandırılması Türk-Yunan ilişkileri açısından sürekli bir gerginlik kaynağıoluşturmaktadır. Bu sorunun geçmişine ışık tutmak, sadece konunun açıklanması ya daanlaşılmasını kolaylaştıracağından değil fakat aynı zamanda, ülkemiz açısından ideal olançözüm yolunun bilimsel altyapısını hazırlamak açısından da son derece önemlidir.Tezin coğrafi çerçevesini çizen kavramların açıklandığı ?Giriş? kısmından sonra,birinci bölümde Doğu Ege Adaları'nın Osmanlı dönemindeki konumları ve durumları çeşitlibaşlıklar altında incelenmiştir. İkinci bölümün amacı, bu adaların elden çıkışındaki siyasisürece ışık tutmak olmuştur. Avrupa'nın büyük devletlerinin bu süreçte karar mercii olması,Adalar Meselesi'ne Doğu Sorunu açısından yaklaşılmasını gerekli kılmıştır. Dolayısıyla DoğuEge Adaları'nın Osmanlı hakimiyetinden çıkışının salt bir toprak kaybı değil Avrupa'yı genelbir savaşa sürükleme riski taşıyan bir sorun olarak değerlendirmek gerektiği vurgulanmıştır.Son bölümde Doğu Ege Adaları'nın elden çıkışıyla bu adaların hemen yanıbaşındaki AydınVilayeti'nin bu durumdan nasıl etkilendiği siyasi, sosyal ve ekonomik açıdan incelenmiştir.Tezin yazımında üzerinde dikkatle durulan nokta olayları sadece kronolojik bir sırayakoymak değil, neden-sonuç ilişkisine dayanarak analitik bir zemine oturtmak olmuştur.v

ABSTRACTThe Aegean islands lying close to the Western Anatolian coast are a point ofcontention between Turkey and Greece. Issues such as the delimitation of territorial waters,the continental shelf are a constant source of tension between Turkey and Greece in additionto the fact that Greece is arming the Aegean islands contrary to the terms of the LausannePeace Treaty. Therefore, to bring light onto the origins of this problem will not only enable usto have a deeper understanding, but it will also serve as a guide in preparing the scientificbasis for finding an ideal solution.Following the ?Introduction? part, where the geographical terms of the dissertation areexplained, the first chapter is devoted to the analysis of the status and position of the EasternAegean Islands during Ottoman sovereignty. The purpose of the second chapter is to bringlight on the political process which led to the cession of these islands. Since the decision-makers of the process were the Great Powers of Europe, the whole process needed to beanalyzed within the framework of the Eastern Question. Therefore it was aimed to point out tothe fact that the cession of the Eastern Aegean Islands was not just a simple loss of territoryby the Ottoman Empire but it was the part of a deeper problem that carried the risk of gettingEurope on the brink of a general war. The third chapter deals with the collapse of an intricateand delicate political, social and economic system caused by the cession of the EasternAegean Islands.The method of the study focuses on the cause and effect relations thereby forming ananalytical basis rather than dwelling on the events in a chronological order.