1929 dünya ekonomik bunalımının dünyaya, Türkiye`ye ve İzmir`deki üzüm fiyatlarına etkisi

Abstract

1929'da New York Borsası'nda, hisse senetleri değerinde başlayan büyükdüşüş, para ve sermaye piyasalarını alt üst etti. Kısa bir sürede mali alanda büyükiflaslar oldu. Sınai ve tarımsal alanda büyük fiyat düşüklükleri yaşandı. Sosyalhayatta fakirlik ve işsizlik başladı. Amerika Birleşik Devletleri'nde patlak veren bubüyük kriz, daha sonra Avrupa'ya ve tüm dünyaya yayıldı. Bu olay, tarihe 1929Dünya Ekonomik Bunalımı adıyla kaydedildi.1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'nınbaşlamasıyla, tüm dünyada üretim azaldı. Uluslar arası ticaret % 25 daraldı.İnsanların ekonomik çemberleri küçüldü. Birçok banka, sanayi kuruluşu, işletmeiflas etti. Dünya ülkeleri, bunalımdan çıkmak için çözümler aramaya başladı.1929 Krizi'nden Türkiye, Avrupa ve dünyanın büyük ekonomilerine sahipülkeleri kadar etkilenmedi. Fakat bunalımdan hissedilir derecede zarar gördü.Özellikle tarımsal fiyatlardaki düşüşler, ülkenin başını ağrıttı.Türkiye'nin en büyük ihracat merkezi olan İzmir ve onun en önemli ihracatürünü çekirdeksiz kuru üzüm, 1929 Ekonomik Bunalımı'ndan etkilendi. İzmirçekirdeksiz kuru üzümünün en başta borsa satış fiyatları bu durumdan etkilendi. Buüzümün en büyük ihracat piyasaları olan Almanya ve İngiltere piyasaları ekonomikkrize girince; ihracat kıymetleri de düştü. Bunalımın başlamasından birkaç yıl sonraise, İzmir'deki fiyatlar neredeyse yarı yarıya düştü. Bundan bağcılık sektörü yaraaldı. Bağ çiftçileri gitgide zarar etmeye başladı. Kredi ve faiz borçları birikti.Üretimde zararları büyüdü. Tüm bunlar karşısında Türkiye Cumhuriyeti, çeşitlikurumlar oluşturarak bu sıkıntıları önlemeye çalıştı. Oluşturulan kredi kooperatifleri,Üzüm Kurumu, Ziraat Bankası gibi devlet kuruluşları bağcıların ekonomik buhrantemelli sorunlarını hafifletti.Amerikan Borsası'nda doğup tüm dünyaya ve hatta İzmir'deki üzümfiyatlarına kadar tesir edebilen 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı; tarihe, dünyanın enbüyük ekonomik krizi unvanını alarak yazıldı. İzmir'de üzüm fiyatları ise uzun birsüre kendisini toparlayamadı.

In 1929, the reduction of the value of stocks effected money and capitalmarket in New York stock exchange. As soon there was lots of bankruptcy onfinancial market. In industry and agriculture area , poverty and unemploymentincreased. This big crisis which first appear in America spreaded to Europe and restof the World. This case ,in the history, is known the World Economic Crisis in1929.Turkey haven?t been affected like the other big world countries. Anywayespecially reduction of prices of agriculture products get serious trouble.İzmir is the largest export market of Turkey and the well-known cultivate cityfor raisin has been affected from World Economic Crisis in 1929. First of all theprices of sales for raisin in İzmir Stock Exchange was affected. When Germany andEngland as the largest market for raisin get crisis , has reduced the export value ofraisin in İzmir.Against all this chaotic condition, The Republic of Turkey tried to solve bymeans of establish various corporation. Established credit cooperativies , ?ÜzümKurumu? and ?Ziraat Bankası? , minimized the troubles of grape growers.