Cumhuriyet Halk Partisi`nin eğitim politikaları (1923-1950)

Abstract

Temeli, ?Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti? ne dayanan, Cumhuriyet Halk Partisi, Mustafa Kemal Atatürk tarafından 9 Eylül 1923 tarihinde kurulmuştur. Tarihsel temelleri ve ideolojisi itibariyle CHP, en başından Türk Devrimiyle özdeşleşmiştir. Türk Devrimi'nin felsefesine uygun bir şekilde, çağdaş bir ulus-devlet oluşumunda parti, yeniliklere yön veren itici bir güç olarak görülmüştür. Bu nedenle, Cumhuriyet'in ilanından sonra gerçekleştirilen yeniliklerin belirlenmesi ve uygulanmasında CHP, öncülük etmiştir.Yönetim, hukuk, ekonomi, eğitim ve kültür alanlarında ardı ardına yapılan yeniliklerin yaşandığı Cumhuriyet'in ilk yılları, aynı zamanda parti ideolojisinin temel ilkelerinin olgunlaştığı bir dönem olmuştur. 1931'de ?6 ilke?yle ifade edilen parti ideolojisi, ilkelerin 1937'de Anayasa'ya yerleştirilmesiyle, sadece CHP vasıfları (özellikleri) olmaktan çıkarak, devlete mâl edilmiştir.27 yıllık iktidar süreci içinde, ülke içindeki dinamikler ve dış konjonktürel gelişmeler CHP siyasetinin şekillenmesinde etkili olmuştur. II. Dünya Savaşı yılları bu etkilerin en yoğun olduğu dönemdir. Nitekim, 1940'lı yılların ikinci yarısı hem Türkiye siyasetini, hem de CHP'yi büyük ölçüde etkilemiş ve değişime neden olmuştur.Cumhuriyet'in ilk yıllarından itibaren eğitim ve temel olarak vatandaş/yurttaş yetiştirme düzenine ilişkin kararlar ve uygulamalar, Cumhuriyet Halk Partisi'nin başlıca uğraş alanını oluşturmuştur. 1927 yılından itibaren dört yılda bir toplanan kurultaylar, parti siyasetinin belirlendiği bir ortam olması ve uygulanacak siyasete yön vermesi açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle çalışmada, Cumhuriyet'in ilk 27 yılı içinde CHP'nin eğitim politikalarını, siyasal gelişmeler ekseninde değerlendirirken kurultaylar ve parti programları esas alınmıştır.

Republican People's Party (RPP), which was originated from `The Committee for Defending Rights in Anatolia and Thrace`, was founded on September 9, 1923 by Mustafa Kemal Atatürk. Regarding its historical roots and ideology, RPP has been identified with the Turkish Revolution from the very beginning. The party has been considered to be the propelling power guiding the reforms in the formation of a modern nation-state, in accordance with the philosophy of the Turkish Revolution. For this reason, RPP functioned as a pioneer in the specification and application of the reforms that were brought about after the declaration of the Republic.The first years of the Republic during which a number of reforms were realized in the spheres of administration, law, economy, education and culture were also the period in which the fundamental principles of the ideology of the party ripened. The party ideology, which had been represented by `the 6 principles` in 1937, became not only the characteristics of the RPP but also that of the state after these principles were embedded in the Constitution in 1937.The dynamics within the country and the external conjunctural developments influenced the formation of the policies of RPP during the 27-year ruling period. The Second World War years constitute the period in which these influences were the strongest. For this reason, the second half of the 1940s affected both Turkey and RPP to a great extent and led to a number of considerable changes.From the first years of the Republic, education and the decisions and applications concerning the system of creating citizens have been the major areas of concern for Republican People's Party. The conventions in every fourth year since 1927 are rather significant because these party meetings provided the environment in which the party policy is determined and shaped. For this reason, in the present study, these conventions and party programs are regarded as the basis for the evaluation of the education policies of RPP in the first 27 years of the Republic on the axis of political developments.