Zeki Bey suikastı ve basın

Abstract

II. Meşrutiyet dönemi gazetecilerinden olan Zeki bey; 1869 yılında dünyaya gelmiştir. Babası sarayın hünkâr odasında görev almakta olan Kayserili Abdullah'tır.Galatasaray lisesini bitiren Zeki Bey ardından siyasal bilgiler fakültesinde eğitimini devam etmiş ve burayı da iyi bir derece ile bitirmiştir. Aldığı eğitim sonucunda duyun-u umumiye de mali işlerden sorumlu memurların yanında çalışmaya başlamıştır.Zeki bey; duyun-u umumiye de faaliyet yürütürken burasının yabancıların denetiminde olduğuna dair bazı veriler elde ettiğini iddia etmiştir. Daha öncesinde serbesti ve mizan gazetelerinde yazılar yazan Zeki Bey; yeni bir gazete kurmayı ve duyun-u umumiye de yolsuzluk yapıldığına dair olan düşüncelerini halka duyurmak istemiştir. Bunun için Şehrah gazetesini çıkarmıştır. Yazdığı yazılarda kendi ismine yer vermeyen Zeki Bey, yazılarında İttihat ve Terakki Cemiyeti'ni eleştiren yazılar kaleme almıştır özellikle maliye nazırı olan Cavit bey'in Osmanlı aleyhine batılıların yararına faaliyet yürüttüğünü belirtmiştir. Zeki bey'in yazdığı yazılar ittihat ve terakki cemiyeti bazı üyelerinin dikkatini çekmiştir. Hatta bazı üyeler bu yazılanların doğru olabileceği ihtimalini dahi göz önünde tutmuşlardır. Bu yüzden Kayserili mülazım Şaban Bey'i, Zeki bey ile konuşması için görevlendirmişlerdir. Şaban bey Zeki Bey ile görüşerek yazdığı yazıların ne derece doğru olduğuyla ilgili bir rapor hazırlayıp kendisine ulaştırmasını istemiştir. Bunun üzerine Zeki Bey kendisine uzun bir layiha yazarak göndermiştir. Bu layihada Zeki Bey, Cavit bey ve dönemin ekonomi politikalarını aşırı bir şekilde eleştirmiştir. İttihat ve terakki cemiyeti, gelen layihayı görüşmek için toplantı yapmışlardır. Ve sonuçta Cavit Bey, maliye nazırlığından istifa etmiştir. Dönemin basınına yansıyan mahkeme tutanaklarının bazılarında Cavit Bey ile Zeki Bey arasındaki düşmanlığın bundan sonra başladığını belirten ifadeler vardır.Zeki bey 10 Temmuz 1911 yılında beraberinde bulunan üç kişi ile birlikte evine dönerken arkasından atılan bir mermi sonucunda hayatını kaybetmiştir. Olayın zaptiyelere bildirilmesi üzerine isimlerinin Çerkez Ahmet ve Mustafa Nazım olduğu anlaşılan iki kişi yakalanmış, mahkemeye sevk edilmişlerdir. Yine mahkeme suretlerinden bu kişilerin İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin alt kolu olduğu söylene fedai subaylar teşkilatına mensup olduğuna dair iddialar mevcuttur. Fakat bu konuda kesin değildir. Mahkemeler devam ederken Zeki Bey'in duyun-u umumiye deki odasının dolabından alınan belgeler olduğuna dair ifadeler verilmiş ancak bu belgelerin akıbetinin ne olduğu konusunda herhangi bir veri elde edilememiştir. Zaten Zeki beyi vuranların kim olduğu da tam olarak anlaşılmamıştır. Bu yüzden Mustafa Nazım ve Çerkez Ahmet'e on beş yıl kürek cezası verilerek mahkeme sonlandırılmıştır.

II. Zeki Bey, one of the journalists Constitutional period; It was born in 1869. His father, the Sultan's palace room is Abdullah who are taking part in Kayseri.Zeki Bey graduated from Galatasaray High School and then continued his education at the Faculty of Political Science and graduated with a good degree here. Hear the education they received as a result of public-u began to work alongside the officers in charge of financial affairs.Zeki Bey; Hear some evidence that public-u is also carrying out activities under the supervision of foreigners alleged to have obtained here. It is written in free and trial by newspaper Previously Zeki Bey; establish a new newspaper, and also to the general sense was that made you want to publicize their thoughts with corruption. Şehrah brought the newspaper to do so. In his writings that does not place his own name Zeki Bey, writing articles critical of the Society of Union and Progress, which was penned especially the guys Cavite finance minister stated that carrying out activities for the benefit of Westerners against the Ottoman.The writings of the smartest guys Union and Progress Party has attracted the attention of some members. Even some members have kept in mind even the possibility that this might be true of those articles. So Kayseri Mülazım Saban Bey were appointed to talk with intelligent guys. Saban gentlemen prepare a report on what is happening right degree of his writings met with Zeki Bey has asked him to deliver. Zeki Bey was sent Thereupon he wrote a long memorandum. This pleadings Zeki Bey has criticized Cavite and gentlemen period of economic policies in an extreme way.Committee of Union and Progress Party, which had held a meeting to discuss the pleadings. And finally Cavit Bey has resigned from the Minister of Finance. Reflected in some of the court proceedings to the press with Zeki Bey period of hostility between expressions of Cavit Bey has started then.Smart guys in the July 10, 1911 as a result of the year with three people on the way home with a bullet thrown behind died. Upon notification of the names of the events of the policemen caught the two men agreed that the Circassian Ahmed and Nazim Mustafa, were referred to court. Yet by the courts of the Union and Progress Party claims that this person was a member of the Society of the lower arm bouncer told officers that the organization is available. But it is not clear on this issue.While the courts continue to hear Zeki Bey-u statement that documents presented are taken from the locker room until the public but no data could be obtained as to what the fate of these documents. Which it is not fully understood who already have smart guys to hit. So Mustafa Ahmed Nazim Cerkez and was terminated on the court giving five years penal servitude.