Azerbaycan`ın bağımsızlık süreci ve Türkiye-Azerbaycan ilişkileri (1991-2000)

Abstract

Çalışmada önce Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin tarihsel sürecine kısaca göz atılmış, 1918-1920 yılları arasında mevcut olmuş Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'ne ve bu Cumhuriyet'in Türkiye ile ilişkilerine kısaca değinilmiştir. Daha sonra, SSCB'nin çözülmesi sürecinin akabinde Azerbaycan'ın bağımsızlığını tekrar kazanması ve bu süreçte Türkiye ile ilişkileri ele alınmıştır. Bağımsızlığının ilk yıllarında Azerbaycan'ın politik, ekonomik durumu anlatılmış, Ermenistan'ın saldırıları sonucunda uğradığı toprak kaybı ve dış politikası söz konusu edilmiştir. Bağımsız Azerbaycan tarihi içinde özel bir yere sahip bulunan Ebulfez Elçibey iktidarı çalışmada ayrı bir bölüm olarak ele alınarak değerlendirilmiştir. Elçibey döneminde Azerbaycan'ın Türkiye ile ilişkileri üzerinde de ayrıca durulmuştur. Çalışmanın son bölümünde Haydar Aliyev'in iktidara geliş süreci, Haydar Aliyev'e yapılan darbe girişimleri anlatılmıştır. Haydar Aliyev'in Cumhurbaşkanlığı döneminde Azerbaycan-Türkiye ilişkileri ekonomik, kültürel ve askerî boyutlarıyla yine bu bölümde ele alınmıştır. Anahtar kelimeler: Türkiye, Azerbaycan, Ebulfez Elçibey, Haydar Aliyev.

First of all, the historical aspect of the relationship between Turkey and Azerbaijan has been briefly mentioned in this study. In addition, Rupublic of Azerbaijan and the relationship between Turkey and this Republic that come into existence within the period 1918-1920 have also been addressed. Then, Azerbaijan's process of regaining its indipendency and its relationship among Turkey within this period has been mentioned. The political and economical conditions in Azerbaijan in the first years of its independency have been shown. Moreover, its loss of land in consequence of the attacks of Armenia and its foreign policy has also been expressed. Ebulfez Elçibey, who has a special place in the history of Azerbaijan, has been examined in a separate section. The relationship between Turkey and Azerbaijan during the Elçibey period has also been referred. In the last part of the study, Haydar Aliyev's period of accession to power and the attempts of making a coup against Aliyev has been expressed. The economical, cultural and the military aspects of the relationship between Turkey and Azerbaijan during the presidency of Haydar Aliyev have also been discussed in this section.Keywords: Turkey, Azerbaijan, Ebulfez Elçibey, Haydar Aliyev