XIX. yüzyıldan XXI. yüzyıla Türkiye Avustralya ilişkileri

Abstract

Tez kapsamında ilk olarak, Osmanlı Devleti ve Avustralya arasında başlayan ilişkiler ele alınmıştır. I. Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra Çanakkale Cephesi'nde karşılaşan Türkler ve Avustralyalılar ilk kez savaş ortamında birbirlerini tanıma fırsatı buldular. Bu cephede yaşananlar iki ülke ilişkilerinin temelini oluşturmuştur. Avustralya, Çanakkale Savaşı'yla birlikte İngiliz politikalarını sorgulamaya başlamıştır ve ilerleyen yıllarda Avustralya'nın İngiltere'den bağımsız politika izlemesinde etkisi olmuştur. 1922'de Türkiye ve İngiltere arasında yaşanan Çanakkale krizi sonucunda İngiltere'nin Avustralya'dan Türkiye'ye asker göndermesi teklifini reddeden Avustralya, bu şekilde Türkiye ile ilişkilerinde önemli bir adım atmış oldu. 1924 yılında Avustralya Başbakanı Stanley Bruce'un Türkiye ziyaretiyle ilişkiler daha da hız kazanmıştır. Avustralya Başbakanı'nın ziyareti başka ziyaretlerin de kapısını aralamıştır ve Anzak törenleri için Avustralya'dan her sene Türkiye'ye ziyaretler gerçekleşmiştir. Ancak 1967 yılında Avustralya'da Türkiye Büyükelçiliğinin açılmasına kadar geçen sürede, iki ülke ilişkilerinin büyük çoğunluğunu Gelibolu Yarımadası'ndaki Anzak mezarlıkları ve mezarlık ziyaretleri oluşturmuştur. Avustralya'da Türkiye Büyükelçiliğinin açılmasından ve iki ülke arasında İşçi Antlaşması'nın imzalanmasından sonra, siyasal ve ticari ilişkilerde artış yaşanmıştır. 1980'li yıllarda Avustralya'da, Türk Başkonsolosu'na ve konsolosluğa gerçekleştirilen saldırılar iki ülke arasındaki ilişkileri bozmamıştır. 1990'lı yıllarda iki ülke arasındaki ticari ve siyasi ilişkiler daha da artmıştır. 2005 yılında Gelibolu Yarımadası'ndaki yol çalışmaları nedeniyle kısa süreli bir kriz yaşansa da sorun büyümeden çözüme kavuşmuştur. Çanakkale Savaşı'nın 100. yıldönümü nedeniyle Türkiye'ye Anzak töreni için rekor sayıda Avustralyalı gelmiştir. Bu nedenle Çanakkale Savaşı'nın 100. yıldönümü iki ülke ilişkilerinde önemli bir eşik olmuştur.

This thesis looks in to the relationship between Australia and Ottoman Empire, later known as Democratic Republic of Turkey. After the start of World War I, Turks and Australians had the opportunity to get to know each other for the first time. What happened on this front was the basis of the relations between the two countries. Australia began to question British policies with the Battle of Gallipoli, and in the following years Australia followed an independent policy from the England. As a result of Çanakkale crisis between Turkey and England, England wanted Australia to send troops to Turkey, but Australia refused England's demand. In this way, Australia has taken an important step in relations with Turkey. In 1924, Australian Prime Minister Stanley Bruce's visit to Turkey has gained further momentum to the relations between Turkey and Australia. The visit of Australian Prime Minister has opened the door for other visits. However, until the opening of the Turkish Embassy in Australia in 1967, visits to Anzac graveyards in Gallipoli peninsula was the primary focus of bilateral treaties and relations. After the signing of the worker exchange agreement between the two countries, commerce and political dialogue between the two countries greatly increased. In the 1980's, attacks on the Turkish Consulate General and Melbourne Turkish consulate in Australia, relations between the two countries did not suffer a strong decline. In the 1990's, commercial and political relations between the two countries increased. Although there was a short-term crisis in 2005 due to road works on the Gelibolu Peninsula, the problem was solved without escalation. Australian tourist numbers on Turkish soil peaked due to the 100th anniversary of the Battle of Gallipoli and the number only increased in the following years creating a significant boon to inter-country commerce and political acumen. For this reason, the 100th anniversary of the Gallipoli War was an important milestone in the relations between the two countries.