Dünyada demokrasi kültürünün gelişimi ve meşrutiyetten çok partili hayata geçiş sürecinde uygulanışı

Abstract

Demokrasi, tarih sahnesine bundan 2500 yıl kadar önce antik Yunan'da çıkmıştır. Doğaldır ki demokrasi yöntemsel ve içeriksel açıdan tarih içerisinde farklılaşmış ama mevcudiyetinden ve öneminden bir şey yitirmemiş, bilakis daha da önem kazanmıştır. Günümüzün çoğulculuğu baz alan demokrasi yaklaşımı, batılı ülkelerin, ülke yönetiminde yasaların hakim olmasının ayrıca ülke idaresinin parlamento tarafından gerçekleştirilmesinin önemini fark ettiği XVII. yüzyılı takip eden süreçte kendisini belli etmiştir. Devrim dönemlerinde İngiltere'de, Amerika'da ve Fransa'da meydana gelen olayların ve gelişen özgürlükçü fikirlerin sonucunda, yönetim erkinin halkta olması, bireylerin eşit bir biçimde sosyal ve siyasi hayata katılabilmeleri, kuvvetler arasında ayrılık, farklı düşünebilme özgürlüğü gibi günümüzün modern demokrasilerine hayat veren kavramlar ortaya çıkmaya ve benimsenmeye başlamıştır. Osmanlı toplumu demokrasiden çok geç etkilenmiştir. Demokrasiyle ilk temas Avrupa devletlerinin manipülasyonlarının ya da bir grup aydının zorlamalarının sonucunda gerçekleşmiştir. Daha milli mücadelenin hemen başlarında Atatürk'ün kongreleri toplaması, TBMM'nin açılması, egemenliğin halka geçmesi, demokrasi kültürünün gelişmesi açısından önemli adımlardır. Cumhuriyet'in ilan edilmesi, saltanat ile hilafetin kaldırılması, siyasi ve toplumsal özgürlüklerin genişlemesi de demokrasi kültürünün yerleşmesine ortam hazırlamıştır. Başarısızlıkla sonuçlanan, kısa ömürlü iki muhalif parti deneyimine rağmen çok partili hayata geçiş isteğinden vazgeçmeyen Türkiye en sonunda 1950'de iktidarın seçimle değişebileceği bir sistemi ortaya çıkartarak demokrasiye olan inancını ortaya koymuştur.

Democracy came to the scene of history in ancient Greece 2500 years ago. It is natural that the democracy was methodically and contextually differentiated in history, but it has not lost anything of its existence and importance, it has gained even more importance. Today's approach to democracy based on pluralism, has manifested itself in the process following the seventeenth century, when Western countries realized the importance of the rule of law in the administration of the country as well as the implementation of the country's administration by the parliament. As a result of the events and the emerging libertarian ideas that occurred in England, in America and in France, during their processes of revolution, the concepts that gave life to modern democracies such as the ability of individuals to participate in social and political life in an equal manner, separation between forces, freedom to think differently, have begun to emerge and be adopted.The Ottoman society was affected by democracy too late. The first contact with democracy was as a result of the manipulations of European states or the pressure of a group of intellectuals. The realisation of the congresses by Atatürk just in the beginning of the independence war, the opening of the The Grand National Assembly of Turkey, the transition of sovereignty to the people are important steps in terms of the development of democracy culture. The declaration of the Republic, the abolition of the sultanate and the caliphate, the expansion of political and social freedoms prepared an environment for the establishment of democracy culture. Despite two unsuccessful short-lived opposition parties experiences , Turkey, that does not give up the wish to transition to multiparty life, has finally revealed its belief in democracy by performing a system in in 1950, which the government could change with elections.