Borlu gübrelemenin fındık bitkisinin verim ve yaprakların bazı bitki besin maddesi içerikleri üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, fındık bitkisine artan dozlarda topraktan ve yapraktan uygulanan borun, verim ve bazı meyve özellikleri ile yaprakların N, P, K ve B içerikleri üzerine etkisi incelenmiştir. Deneme tesadüf parselleri deneme desenine göre topraktan uygulama 4, yapraktan uygulama ise 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Fındık bitkisine topraktan yapılan uygulamalarda, sodyum penta boratın farklı çözünürlüğe sahip mikro kristalli ürünü (MİKÜ) ile makro kristalli ürünü (MAKÜ), 0-5-10-15 g B ocak-1 düzeyinde; yapraktan uygulamada ise MİKÜ 0-300-600-900 mg B L-1 düzeyinde Ordu ili ekolojik koşullarında yetiştirilen fındık bitkisine 2007 ve 2008 yıllarında uygulanmıştır.Araştırma sonuçlarına göre gübre uygulamaları dikkate alındığında en yüksek verim, 2007 yılında 488.5 g ocak-1 ile yapraktan uygulanan 600 mg B L-1 dozunda, 2008 yılında 1077,8 g ocak-1 ile yapraktan uygulanan 900 mg B L-1 dozunda; iki yılın ortalamasında ise 720,1 g ocak-1 ile yapraktan uygulanan 600 mg B L-1 dozunda tespit edilmiştir. Topraktan yapılan MİKÜ uygulamasında en yüksek verim her iki yılda 5 g B ocak-1 dozunda, MAKÜ uygulamasında ise 10 g B ocak-1 dozunda saptanmıştır. Uygulanan borlu gübre dozunun verim üzerine etkisi, denemenin ilk yılında istatistikî açıdan %1 düzeyinde önemli bulunmuştur. Denemenin ikinci yılında ve iki yılın ortalamasında gübre çeşidi ile dozunun %5 düzeyinde önemli etki yaptığı saptanmıştır. Topraktan yapılan uygulamalar sağlam meyve oranını artırmış, boş meyve oranı MİKÜ ve yaprak uygulamalarında azalmıştır. Gübre çeşidi ve dozu, kabuklu ve iç meyve uzunluğu ile kabuk kalınlığını azaltırken; kabuklu ve iç meyve ağırlığı, genişliği, kalınlığı, büyüklüğü, randıman ve şekil değeri üzerine etkisi istatistiki açıdan önemli olmamıştır. Artan düzeylerde topraktan ve yapraktan uygulanan B dozu ile fındık bitkisi yapraklarının toplam B içeriği düzenli bir şekilde artış göstermiş olup; bu artış yapraktan uygulama dozlarında daha yüksek bulunmuştur. Gübre uygulamaları, yaprakların N içeriğini genel olarak azaltmış; P içeriğini yaprak uygulamalarında artmıştır. K içeriği yaprak uygulamalarında genel olarak artmış, toprak uygulamalarında ise azalmıştır.Anahtar Kelimeler: fındık, bor, verim, toprak ve yapraktan uygulama

This study was conducted to determine the effect of increasing boron fertilization on the yield, in some fruit characteritics, and N, P, K and B contents of leaves of hazelnuts plant. The experiments were carried out based on the completely randomized design with four replicates for the application from the soil and with three replicates for the application from the foliar. In the applications from the soil to the hazelnut plants, the micro-crystalline forms (MICF) and the macro-crystalline forms (MACF) of penta sodium borate (18 B %), that have different resolution caharecteristics were applied to the hazelnut crop in 0-5-10-15 g B in ocak-1 level; and in the application from foliar, MICF was applied in 0-300-600-900 mg B L-1 level, grown in the ecological conditions in the province of Ordu, in 2007 and 2008.According to the results and taking into consideration of fertilizer applications, the highest yield was determined with 488.5 g ocak-1, that foliar applied at a dose of 600 mg B L-1 in 2007, with 1077.8 g ocak-1 , that foliar applied at a dose of 900 mg B L-1 in 2008, and with 720.1 g ocak-1 by the average of two years that foliar applied at a dose 600 mg B L-1 . The highest yield in each year of from the MICF application, that was done from soil, is at a dose of 5 g B ocak-1 and was determined at a dose of 10 g B ocak-1 in MACF application. In the first year of the experiment, the effect of the applied boron fertilizer on the yield and the fertilizer dose was found 1% significant in statistical terms. In the second year of the experiment and in the average of two years, it was found that the doses and types of fertilizer had a 5% of significant effect. Soil applications increased good kernel ratio, empty fruit rate decreased in foliar applications and MICF applications. While the fertilizer type and dose decreased the length of nut and kernel and shell thickness; their effects on the weight width, thickness, size, kernel ratio and shape of the nut and kernel were not statistically significant. By increased levels the from soil and from leaf applied B dose and the total B content of hazelnuts plant leaves showed a regular increasing; this increase was higher in the foliar application dose. Fertilizer applications decreased the N content of the leaves in general, and in contrast, they increased the P content of them by the applications from the foliar. The K content increased generally in foliar applications; however, it decreased by soil applications.Keywords: hazelnut, boron, yield, soil and foliar application