Çağdaş sanat müzelerinde dijital etkileşimli teknolojilerin iç mekân deneyimine etkileri

Abstract

21. Yüzyıl'da gerçekleşen bilgi iletişim teknolojilerindeki bir dizi gelişme toplumların sosyo-kültürel yapısında köklü değişimlere sebep olmuştur. Günümüzde dijital teknolojiler desteği ile bilgi ve içerik üretimi herkes tarafından ve anlık gerçekleştirilebilmektedir. Bu durum çok sesli, demokratik, sosyal ve etkileşimli ortamlara ihtiyaç ve zemin oluşturmaktadır. İnsanlığın somut ve soyut kültürel mirasını koruyan, sergileyen, kültür aktarımı ve bilgi paylaşımının kurumsal mekânları olan müzeler de bu bağlamda değişime yönelmektedir. Diyalog odaklı, katılımcı, etkileşimli, toplumun her kesimini mekânlarına dâhil eden, yeni temsil biçimleri ile toplumlar ve müze arasında karşılıklı iletişimi destekleyen, çok yönlü bilgi paylaşımına açık mekânlara dönüşme yoluna girilmiştir. Bilgi iletişim teknolojileri ve dijital etkileşimli teknolojiler müzelerde kullanıcı etkileşimi ve mekân deneyimini artırmak, müzeleri kapsayıcı mekânlara dönüştürmek adına kullanılmaktadır.Bu çalışmada; çağdaş sanat müzelerinde değişen sergileme yöntemleri ve dijital etkileşimli teknolojilerin kullanım alanlarını incelemek, iç mekân tasarımına olan etkilerini araştırmak ve dijital etkileşimli teknolojilerin müze iç mekân deneyimine etkilerini irdelemek amaçlanmıştır. Dijital etkileşimli teknolojilerin çağdaş sanat müzesi mekânlarına adaptasyonunu incelemek amacıyla Avrupa'dan örnekler üzerinde saha araştırmaları gerçekleştirilmiştir. İncelenen müzeler; Finlandiya, Helsinki'de Kiasma Çağdaş Sanat Müzesi, İtalya, Roma'da Ulusal 21. Yüzyıl Sanatları Müzesi (MAXXI), Portekiz, Lizbon'da Sanat, Mimarlık ve Teknoloji Müzesi (MAAT), İspanya, Barselona'da Barselona Çağdaş Sanat Müzesi (MACBA), İsviçre, Zürih'te Dijital Sanatlar Müzesi (MuDA), Fransa, Paris'te Centre Pompidou ve Atelier Des Lumieres'tir. Belirlenen çağdaş sanat müzeleri göstergebilimsel analiz yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Literatür taraması, doküman toplama, saha araştırması ve belirlenen iki müzede ziyaretçilere uygulanan kullanım sonrası değerlendirme anketi ile dijital teknolojilerin müze deneyimine olan etkileri ölçülmüştür. Anket uygulaması Kiasma Çağdaş Sanat Müzesi ve Centre Pompidou'da gerçekleştirilmiştir. Anket çalışmalarında elde edilen bulgular ışığında dijital etkileşimli teknolojilerin iç mekân deneyimini artırmaya yönelik katkı sağladığı görülmüştür.Araştırma sonucunda dijital etkileşimli teknolojilerin çağdaş sanat müzelerinde iç mekân deneyimine hangi yönlerden katkı sağladığı tartışılmış, çağdaş sanat müzesi iç mekân tasarımı ve deneyimini geliştirmeye yönelik öneriler getirilmiştir.

A series of developments in information and communication technologies in the 21st century caused radical changes in the socio-cultural structure of societies. Today, with the support of digital technologies, everyone can create and publish information and content instantly. This affects the need and ground for inclusive, democratic, social, and interactive environments. Museums are becoming dialogue-driven, participatory, interactive, and inclusive spaces that support new representation forms and reciprocity between institutions and communities. Information communication technologies and digital interactive technologies create an inclusive environment by increasing user interaction and the museum experience.In this study, it's aimed to examine the changing display methods using digital interactive technologies in contemporary museums and the effects of these technologies on the museum experience. Examples from Europe were determined through field research to investigate the adaptation of new digital interactive technologies to contemporary art museum spaces. The examined museums are; Kiasma Museum of Contemporary Art in Helsinki, Finland, National Museum of 21st Century Arts in Rome, Italy (MAXXI), Museum of Art, Architecture, and Technology in Lisbon, Portugal (MAAT), Barcelona Museum of Contemporary Art in Barcelona, Spain (MACBA), Museum of Digital Arts (Muda) in Zurich, Switzerland, Center Pompidou and Atelier Des Lumieres in Paris, France.Museums were analyzed using a semiotic analysis method. Literature review, document collection, and field researches were carried out and the effects of digital technologies on museum experience were evaluated with a post-occupancy evaluation questionnaire. The survey was carried out in the Kiasma Contemporary Art Museum in Helsinki and Center Pompidou in Paris. In light of the findings obtained, it is seen that the digital interactive technologies contribute to increasing the spatial experience in contemporary art museums.As a result of the research, contemporary art museum experience with digital interactive technologies was discussed, and suggestions regarding enhancing the spatial experience and the interior design of contemporary art museums were presented.