Cumhuriyet dönemi Türk ulusçuluğunda kültürel ulusçuluğun bir unsuru olarak `tarih``in rolü

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın konusu Türkiye'de 29 Ekim 1923'te bir ulus-devlet olarak kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nde benimsenen ulusçuluk anlayışının analiz edilmesidir. Bu analiz 1930'lu yıllardaki `tarih` anlayışı temel alınarak yapılmıştır. Cumhuriyet yöneticilerinin tarihe bakışı, yazılan ulusal tarih ve Türk Tarih Tezi'nin Türk ulusçuluğuna getirdiği kültürel ulusçu etkilerin ortaya konulması çerçevesinde yapılmıştır. Bunu yapabilmek için çalışma iki bölümde toplanmıştır. Birinci Bölüm'de bu analizi yaparken esas alınacak teorik çerçevenin çizimi yapılmıştır. Teori kısmında, literatürde yaygın kabul görmüş bir tasnif olan siyasi ve kültürel ulusçuluk incelenmiştir. Bu ulusçuluk anlayışlarının ortaya çıkışı, gelişimi ve özellikleri üzerinde durulmuştur. Her iki ulusçuluk anlayışın da ulusu tanımlarken kullandığı unsurların neler olduğu ve birbirlerinden ayrılan yönleri araştırılmıştır. İkinci Bölüm'de Cumhuriyet ile birlikte Türkiye'de yaşanan uluslaşma süreci ve Türk ulusçuluğunun yapısı araştırılmıştır. Bu yapılırken `Birinci Bölümde` ortaya konan teorik çerçeve kullanılmıştır. îlk önce Türk ulusçuluğunun genel yapısı incelenmiştir. Daha sonra ise Cumhuriyet rejiminin `tarih` anlayışının oluşma süreci incelenmiştir. Cumhuriyet yönetiminin ulusu inşa ederken `tarihi` fonksiyonel olarak kullanması ve bunun da Türk ulusçuluğuna getirdiği kültürel ulusçu etkiler üzerinde durulmuştur. Bu çalışmanın sonucunda Türkiye Cumhuriyeti'ne hakim olan ulusçuluk anlayışının bel kemiğini siyasi ulusçuluğun oluşturduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte Türk ulusçuluğunda zaman zaman kültürel ulusçuluk eğilimlerine de rastlanıyor. Ayrıca ulusal tarih yazma denemesi olarak `Türk Tarih Tezi`, 1930'lardaki Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusçuluk anlayışının kültürel yönlerini tespit edebildiğimiz bir alandır.

Abstract The subject/main purpose of this work/study is to analyse the nationalist understanding which has been adjusted to Turkish Republic since it was founded as a nation-state in October 29th, 1923. This analysis is based on the understanding `history` in 1930s. The perspective of the to models of the Republic towards `history` is formed through the `written` national history and the cultural nationalist affects of the Turkish History Thesis to Turkish nationalism. To examine this, our study is divided into two parts: In the first part, theoretical frame -that is to be the basis of the analysis- is drawn. The classification of political and cultural nationalism is examined in this theorical part. The birth, development and characteristics of these nationalist understandings are what the focuses on. The components of the definitions of `nation` -which those two nationalist understandings referred to are considered as if what they are and how they differ from each other. In the second part, the nationalisation period and the structure of Turkish nationalism are studied considering the Turkish Republic. The theorical frame drawn in the first part is taken as a reference to go forward with the analiysis. Firstly, the general structure of Turkish nationalism, and then the formation of the Republican `history` approach are examined. It is with how the republican leaders used the `history` functionally to build up the `nation` and what the cultural nationalist affects of this on Turkish nationalism are. As a result of this analysis, it is understood that political nationalism is the fundamental understanding which is dominant on Turkish Republic. On the other hand, culturel nationalist inclinations are effective on the construction of Turkish nationalism as well. Moreover, `Turkish History Thesis` as a trial of history writing is a field in which we are able to determine the cultural spheres of `understanding of nationalism` of Turkish Republic in 1930. n