Reklamın toplum üzerindeki yabancılaştırıcı etkisi üzerine bir deneme

Abstract

ÖZET Yabancılaşma kavramı üzerinde bir çok kuramcı incelemelerde bulunmuştur. Bu incelemelerin genel olarak vardığı ortak sonuç ise insanın kendi ürettiklerinin zamanla kendisini kuşatması, yabancılaşmaya neden olmaktadır. Reklamda bir insan ürünü olarak kuşatıcı bir güce ulaşmış, toplum yaşamında tüketim davranışlarını belirleyici bir konuma yükselmiştir. İlan veya duyurunun amacı şüphesiz mal ve hizmetlerin tanıtımını yapmaktır. Fakat reklam bu tanıtım iddiasıyla yola çıkmasına rağmen toplumun yaşam tarzını, kabullerini, değerlerini, algılarını bir şekilde etkileyerek her refleksi tüketim üzerine kurulu bir toplumun inşasına zemin hazırlama çabası içinde olmuştur. Bunu yaparken de toplumun zaaflarından yararlanmıştır. Böylece toplum, reklam aracılığıyla tüketim toplumuna indirgenmekle, reklamın yabancılaştırıcı etkisiyle karşılaşmış olmaktadır. Bu yabancılaştırıcı etki sadece zaafları kullanmakla da sınırlı kalmamaktadır. Sürekli yeni ihtiyaçlar yaratan reklam, toplumu takibi güç bir alış veriş dünyasının zoraki takipçisi yapmaktadır. Fakat toplumun reklamın istediği tüketim toplumu olması bir gereklilik değildir. Reklamın karşısında tutunabilmenin yöntemlerinden biri güçlü bir irade sahibi olmaktan geçmektedir. Bu nedenle iradeyi güçlendirici her türlü faaliyet önemsenmesi gereken bir çalışma alanı olarak dikkate alınmalıdır. Bu araştırmada reklamın yabancılaştırıcı etkisi incelenirken, sınamak istediğimiz temel savımız, reklamların yabancılaşmada küçümsenemeyecek roller üstlendiğidir. Elbette ki bu araştırmanın bulguları kesinlik taşımamaktadır. Bir çok yönleriyle görecelik vasfı hakim unsur iken yapılmak istenen sadece temel denencenin önemine atıftır. Yapmaya çalıştığımız tespitlerde bu temel savımızı destekler mahiyettedir.

ABSTRACT A lot of theorist have studied the concept of alienation. The common result of this studies in general is that the products of human being lead to alienation. And the adversitement too as a product of human being reached a surrounding power and in the community life rose to a characteristic position in the consumption treatment. Of course, the aim of notice or announcement is promotion of goods and services. But, although the advertisement set out with this claim, it affected community's way of life, acceptances, values and its perceptions, thus it has been in the effort of preparing the way for a community construction that its all reflexes build on consumption. And it has benefited from weakness of society in this way. Thus, the community, with reduction to a consumption society by advertisement, has been up against estranging influence of advertisement. This estranging influence isn't limited only with misuse of weakness. But also the advertisement that produces constantly new imaginary necessities (for shopping, has the community follow the trade world involuntarily that is difficult to follow. However, it isn't a necessity becoming a community that the advertisement wanted to be. One of the methods for holding out against advertisement is becoming a strong-willed person. For this reason, all activities that strengthen this volition must be taken into consideration as a work area that we must important. As studying advertisement's estranging influence in this study, our basic thesis that we wanted to examine is that the advertisements have had a role that not be despised in alienation. This study's findings have no definiteness of course. But as its a lot of side have a relativity quality, the wanted to be is reference to importance of principal experiment. The determinings that we tried to put forth is supporting our basic argument. II