12 numaralı şer`iye sicil defterine göre Kırşehir`in sosyo-ekonomik yapısı

Abstract

V TEZ OZETI 12 NUMARALI ŞER'IYE SİCİL DEFTERİNE GORE KIRŞEHİR'İN SOSYO-EKONOMİK YAPISI Tez çalışmamızın ana kaynağmı,1309-1310(1893-1894)yıllan arasında Kırşehir'deki şer'i mahkemenin kayıtlarını ihtiva eden 12 Numaralı Şer'iye Sicil Defteri teşkil etmektedir. 102 sayfadan ibaret olan bu sicil defterindeki tereke kayıtlarından hareket ederek Kırşehir'in, o dönemdeki sosyo-ekonomik yapısını ortaya çıkarmaya çalıştık. Şer'iye sicil defterinde tutulan kayıtlardan, Anadolu şehir ve köy yapısını ekonomik durumunu ve gelişim sürecini, sosyo-kültürel profilini ortaya çıkarmak mümkündür. 1893-1894 yıllarını ihtiva eden 12 numaralı şer'iye sicil defterinde, bu yıllardaki Kırşehir hayatını, iş sahalarını, insanların maddi varlıklarını, miras hukukunu, gelenekleri, köy ve şehir hayatı arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları, icra edilen meslekleri, kullanılan eşyaları, coğrafi yer adlarını vs. bulmak mümkündür. Ancak şer'iye sicilleri ait oldukları dönemi tek başlarına aydınlatabilir demek mümkün değildir. Şehir tarihleri konusunda yapılan çalışmaların azlığına rağmen, şer'iye sicil defterlerinin yanı sıra birbirini tamamlayan eserler ile birlikte Anadolu şehirlerinin tarihini tam anlamıyla ortaya koymak mümkündür. Çalışmamızın giriş kısmında şer'iye sicillerinin önemi ve muhtevası ile şer'iye mahkemeleri ve kadılık müessesesi hakkında bilgiler vermeye çalıştık. Değerlendirme kısmı dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; Kırşehir'in genel özellikleri, tarihi yapısı ve Kırşehir'in tarihteki yeri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Kırşehir'in sosyal yapısı, şehirde ve köyde yaşayan ailelerin evlilik gelenekleri, evlilik sayılan, nüfus durumları, çocuk sayılan ve cinsiyetleriVI hakkında bilgi verdik ve kısaca köy ve şehirdeki ailelerin yapılarını karşılaştırdık. Yine bu bölümde mihir, veraset, miras ve etnoğrafik durumlar hakkında bilgi verdik. Üçüncü bölümde; Kırşehir'in iktisadi yapısı, köy ve şehirdeki tereke sahiplerinin mali durumları ve servetlerinin dağılımı, borç ve nakit para durumlarını tespit ederek merkezde ve köyde yaşayan ailelerin ekonomik gücünü ortaya koymaya çalıştık. Dördüncü bölümde; şer'iye sicil defterinin transkribi yer almaktadır. Transkripten sonra sonuç kısmına yer verdik. Şer'iye sicillerinin önem ve muhteviyatı, şer'i mahkemeler ve Kırşehir tarihi ile ilgili yararlandığım eserler Bibliyografya kısmında verilmiştir. Ekler kısmında ise; transkribini yaptığımız belgelerin on adedini örnek olarak verdik.

VII ABSTRACT SOCIO-ECONOMICAL SITUATION OF KIRŞEHİR ACORDING NOrH22 RELIGIOUS LAW JUDICIAL RECORDS The sources of our thesis study are mainly constituted by 12 - Religious Law Judicial records, religious trial recordings belonging to the years 1309-1310 (Higra Calender) (1893-1894 AD.) in Kırşehir. By making use of those recordings which contain 102 page of heritage recordings, it is aimed to be given the socio-economical structure of that era. In religious law judicial records, it is possible to find the economical situation and development process of towns and villages in Anatolia and socio-cultural profile can be optained. İt is also possible to find the life profile of Kırşehir, job opportunities, economical level of the people İnheritence law, the similarities and differences of town and village life, jobs, personel things used, geographic names of places in those books of 12 - no law recordings. However, those recordings cannot illimunate alone the era. İnspite of the shortage of the studies about the history of cities, a complete study can be made by some of interralated studies besides of the religious law judical records. İn the introduction chapter of this study, the significance of those religious law records, religious trials, and cadi establishment are explained. Evaluations contains four chapters. İn the fisrt chapter, the Kırşehir's general properties, historical situation and the place of the city in the past are given.VIII İn the second chapter, discussing the social status of the city, marrige traditions of the town's and village's famillies, the number of marriages, population, children number and genders the situation of the city and village's famillies are compared. İn this chapter dowry payments, heritage process and etnographic situation are given as well. The third chapter is deticated to the economical status of Kırşehir, inheritance records in towns and villages, dispersing of the capital, loan and cash status. By means of this kind of study as held in chapter 3, the economical power of the people in both cities and villages. İn the fourth chapter, the notebooks of low judicial records are given. After the fourth chapter, conclusion have been given. The references about the importance and contents of records, religious trials and utilezed studies about Kırşehir history are given in the bibliography section. İn appendix, ten of those transcribed ducument are given as an example.