İlköğretim okulu müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştıkları sorunlar (Kırıkkale ili örneği)

Abstract

ÖZET `İlköğretim Okulu Müdürlerinin Okul Yönetiminde Karşılaştıkları Sorunlar` adlı Kırıkkale ili örneği tez çalışmasının amacı, mevcut ilköğretim okulu müdürlerinin, okul yönetiminde ne gibi sorunlarla karşı karşıya bulunduklarını, bu sorunların nelerden kaynaklandığını tespit etmek ve sorunların çözümüne yönelik önerilerde bulunabilmektir. Araştırma 2001-2002 öğretim yılında Kırıkkale ili, il merkezi, ilçe merkezleri ve kasabalarında bulunan toplam 69 ilköğretim okulu ve bu okullarda görev yapan okul müdürleri üzerinde yapılmıştır. Araştırmada gereksinim duyulan veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen bilgi formu ile toplanmıştır. Araştırma bulgularının gerçekleri bilimsel kriterlere uygun olarak yansıtabilmesi amacıyla, evrenin tamamı örneklem olarak alınmıştır. Evrende bulunan 69 ilköğretim okulu müdüründen 67'sine ulaşılmış, ancak bilgi formlarından 65'i geri dönmüş ve tamamı değerlendirmeye alınmıştır. Veriler SPSS programı ile analiz edilmiştir. Sorular iki bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde 12 kişisel soru, ikinci bölümde ise meslekî süreçte karşılaşılan sorunlarla ilgili 24 soru olmak üzere toplam 36 soru sorulmuş, ayrıca açık uçlu bir soruya yer verilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular şöyle özetlenebilir: 1. İlköğretim okulu müdürlerinin, formasyon eksikliğinden kaynaklanan sorunlarının bulunduğu; 2. Okullarındaki öğretim etkinliklerini yeterince başarılı bulmakta; ancak öğrencilerin merkezî sınavlardaki başarısızlıklarını, bir öğretim sorunu olarak algılamadıkları;3. Okullarında fizikî durumdan, araç gereç yetersizliğinden ve maddî yetersizliklerden kaynaklanan sorunlarının bulunduğu; 4. Okulun sosyal çevresinden kaynaklanan sorunlarının bulunmadığı ancak sosyal etkinlikleri gerçekleştirmek için yeterli olanaklara sahip olamadıkları; 5. Öğretmenlerden kaynaklanan sorunlarının az olmasına karşın öğrencilerin olumsuz davranışlarından ve özellikle okul çalışanlarından (memur, hizmetli vb.) kaynaklanan sorunlarının daha fazla olduğu ve kısmen deneticilerle sorun yaşadıkları; 6. Okul yöneticileri olarak eğitim-öğretim ile ilgili sorunları anlamanın dışında uygulamada başarılı olamadıklarını kabul ettikleri görülmüştür. İlköğretim okulu müdürlerinin, yaşadıkları yer değişkeni ile ilgili; müdürlükteki görev süresi değişkeni ile ilgili; bulundukları okuldaki müdürlük görev süresi değişkeni ile ilgili ve bulundukları okuldaki öğrenci sayısı değişkeni ile ilgili; bazı boyutlarda okul yönetiminde karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. İlköğretim okulu müdürlerinin, mezun oldukları okul değişkeni ile ilgili ve bulundukları okuldaki ortalama sınıf mevcutları değişkeni ile ilgili; hiçbir boyutta, okul yönetiminde karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri arasında anlamlı farklılıklar bulunamamıştır. III

ABSTRACT The purpose of the study called `The problems that primary school headmasters face in the management of their schools` is to determine what sorts of problems the primary school headmasters come across, to determine the essence of these problems and to develop some suggestions as solutions to these problems as well. The study was conducted with 69 primary schools and the headmasters of these schools in Kırıkkale municipality, its boroughs and the towns with in the boundaries of Kırıkkale in 2001-2002 academic year. The data were collected through a questionnaire developed by the researcher. In order to obtain sciutifically valid data, the total samples of the study were used as the specific samples. Of the 69 primary school headmasters, 67 was reached in this research but only 65 questionnaires returned for evaluation. The data were analysed using the SPSS programe. The questionnaire comprised two parts: the first part contained 12 personal questions and the second part contained 24 questions related to the academic year, a total of 36 questions. There was also one open-ended question. The findings obtained in this research can be summarised as follows: 1. The primary school directors lack training. 2. They believe the teaching activities are quite succesful but do not perceive their students failure at the central examinations as a teaching problem. 3. There are insufficient financial supports for equipment and physical maintenance. IV4. The directors do not perceive any problems resulting from the social environment itself; howewer, there are insufficient facilities to enable students to benefit from social activities. 5. Although there were fewer teacher originated problems, there were more supporting personnel, student and partly inspector originated problems. 6. The school directors accepted the fact that they were unsuccessful in the practical application of their work and in understanding educational and teaching problems. Variables including geographic location, period of prefessional life, period their prefessional life in their schools and student body in their schools proved significant differences of opinion among the school directors. Among those management problems that the school directors faced, neither the average class size nor the school from which the directors graduated resulted in any significant differences.